Nục của mọi nhà

Cá nục kho thơm, cà

Nục là thứ cá rất gần gũi với mọi nhà, hết sức phổ biến và được mọi người ưa thích, nhất là các bà nội trợ. Cũng phải thôi vì cá nục rẻ, hiền và nấu được nhiều món. Một bữa cơm chỉ toàn cá nục vẫn ngon lành và phong phú như thường. Má chồng sẽ nhắc khéo nàng dâu nấu canh lá giang ăn giải nhiệt. Trúng mùa nắng, lá giang ngon và có chút chua chua đượm miệng. Nấu thơm cà ngó tô canh sao mà thanh cảnh: màu xám lợt của cá, đỏ rực của những miếng cà, vàng ươm của mấy lát thơm và xanh ngắt của hành ngò. Vừa bắt mắt vừa kích thích vị giác. Nước canh trong mà ngọt lịm đầu môi.

Mới có một món gọn lỏn, coi sao được chớ! Vậy là thêm chảo cá chiên thơm thơm, béo béo. Thêm trẹt cá kho mằn mặn, đậm đà. 3 món thêm dĩa rau sống hay rau luộc là quá đủ đầy. Với món chiên, người miền trong hay ăn với nước mắm chua ngọt và bằm xoài rải lên cá. Người ngoài mình cũng có nhà thích nhưng vợ chồng tôi lại không ưng bụng lắm.

Cá nục có nhiều loại: nục suông, nục gai, nục giời, nục bông… Nục suông có bộ mình khiêm tốn hơn và săn chắc, ăn sẽ thấy đậm vị hơn những loại nục còn lại nhưng độ béo ngọt chưa chắc đã sánh bằng. Vậy nên tùy khẩu vị mà chọn mua. Với cá nục lơn lớn, bất kể là loại nào, tôi thường kho sền sệt và nước đó giằm thêm trái ớt chấm rau luộc rất hợp. Có nhà thường kho cá với nước mía cũng ngon. Cá nục vừa vừa để chiên mà cá nục chút chút phải kho khô mới đúng điệu. Người vợ giỏi thu vén và biết tính toán sẽ mua nhiều loại này để sáng ngày ra làm xoong cháo đặc, ăn nhẹ bụng mà nhẹ cả túi tiền.

Một bữa cơm chỉ toàn cá nục vẫn ngon lành và phong phú như thường

Nhắc đến cháo lại nhớ tới cô chồng tôi ở Tam Quan (Bình Định). Tới mùa cá nục, bà hay nấu cháo cá với gạo đỏ và nước cốt dừa. Được cái rất ngọt và rất béo nhưng không ăn được nhiều. Ai sao không biết, chứ tôi chỉ lưng chén cơm là ớn nhưng cháo trắng và cá nục nhỏ kho keo, tôi ăn căng bụng vẫn còn thèm.

Lại nói về cá kho khô và bỗng nhớ thêm Tam Quan. Nơi đó còn có món canh cá nục kho giằm trái sấu rất độc đáo. Cũng là chua nhưng cái chua của khế, của lá giang… không hề giống cái chua khó quên của sấu. Lửa để kho cá phải liu riu và cứ tới mức xương mềm bấy mới thôi. Và cá đó, tới bữa cơm, gắp mấy con giằm với trái sấu rồi chế nước sôi là có ngay tô canh “không đụng hàng”. Biết chồng ghiền thứ canh này, tôi trữ sẵn sấu trong tủ lạnh. Sau khi giằm, tôi lại bỏ vô lò vi ba để sấu và cá thêm quyện hòa, thấm tháp.

Cá nục hấp cuốn bánh tráng

Bạn tôi mở nhà hàng Sông Trăng trong Sài Gòn đã lâu. Một bữa, họ nhận được yêu cầu đặt món với duy nhất món cá nục hấp, mà phải theo kiểu “nẫu” và bánh tráng để cuốn phải là của Bình Định. Theo đó, chỉ hấp trơn cá và không có phụ liệu đi kèm. Hấp thiệt nên cái ngon, cái ngọt rất thiệt, đúng như tính cách chân chất, mộc mạc của người miền Trung.

Ở nhà tôi, đầu tiên là má rồi tiếp tới mấy chị em cũng thích hấp nục kiểu này để giữ được nguyên vẹn chất cá. Chúng tôi thường hấp trong giấp bạc. Cũng giấy bạc có thể cuốn cá nục rồi nướng nhưng sẽ dậy mùi và thơm hơn nếu có lá chuối để lót nục.

Nhớ lần ông anh tôi ở miền Nam ra, cả bọn rủ nhau về quê của bạn chúng tôi chơi. Ông anh này ăn đồ đồng trong đó bắt ngán nên thích lắm khi được chủ nhà đãi một bữa toàn cá biển nướng. Rất nhiều họ hàng nhà cá với những đối, mòi, ngân, liệt… vậy mà ông ấy chỉ giành nục suông. Cũng không thèm cuốn bánh tráng rau sống chấm mắm nêm, cứ cầm từng con vừa chín tới bẻ, chấm muối hột giã ớt xanh, vừa ăn vừa hít hà không quên chép miệng: “Quá đã!”.

Cá nục kho mật mía

Mấy năm gần đây có dịch vụ gửi hàng theo xe khách, nhận cả đồ hải sản. Chỉ cần gọi điện, ngay ngày mai nhà đã có cá mú, mực, tôm… tươi rói của ngoài này để kho, nấu, chiên, um… Và dĩ nhiên không thể thiếu nục.

Mùa này, có việc ra bến xuống bãi, thấy lòng rộn ràng. Tâm hồn lang thang theo từng cái ghe tấp bờ khẳm cá, theo bước chân người gánh, theo cánh tay người bưng. Những rổ, những thúng, những mủng đầy vun nục. Ngắm nhìn, tôi chợt mường tượng tới chảo cá nhỏ xíu kho tiêu ráo khô mặn mòi cùng tô canh nục nấu thơm cà, vừa đẹp mắt vừa mát dạ. Vui làm sao!

Nguyễn Mỹ Nữ - Nguồn ảnh: Internet