Nữ đạo diễn và con đường không trải hoa hồng

NSƯT Hạnh Thúy: Lợi thế từ sự mềm mỏng

Chị là gương mặt quen thuộc với khán giả truyền hình qua nhiều bộ phim: Dòng sông định mệnh, Vịt kêu đồng, Cái bóng bên chồng, Hương bưởi... Có thâm niên gắn bó với sân khấu kịch, Hạnh Thuý thường vào vai phụ nữ khắc khổ, có số phận éo le.                                   

Vài năm qua, NSƯT Hạnh Thuý lấn sân với vai trò đạo diễn trên sân khấu kịch, qua một số vở như: I am đàn bà (Sân khấu Việt Linh), Đàn ông ơi, anh là ai (Sân khấu Hoàng Thái Thanh). 

Nghệ sĩ Hạnh Thuý trên phim trường với vai trò đạo diễn

Cuối năm 2019, Hạnh Thúy hoàn thành khoá học dành cho đạo diễn điện ảnh truyền hình kéo dài 4 năm tại Đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM. Chị cho biết trước khi đi học đã thử sức làm đạo diễn, có một ít kinh nghiệm, nhưng học tập chính quy vẫn là con đường tốt nhất để nắm bắt mọi thứ.

“Tôi rất muốn biết thêm nhiều điều mới. Vì thế, sau khoá đạo diễn, tôi muốn học lên cao nữa hoặc sẽ tham gia thêm một khoá nào đó để phát triển kỹ năng” - nữ nghệ sĩ chia sẻ.

Từ sân khấu kịch chuyển sang học về điện ảnh là sự thay đổi lớn đối với Hạnh Thuý. Bởi hai loại hình này có sự thể hiện khác nhau: sân khấu thiên về mô phỏng, điện ảnh lại tả thực. Vì thế, kinh nghiệm có được không giúp nhiều, thậm chí khiến chị gặp đôi chút khó khăn trong thời gian đầu. 

“Một tờ giấy trắng vẽ gì lên cũng dễ. Còn tờ giấy đã được vẽ, giờ xoá đi, vẽ lại rất khó. Nhưng tôi quyết đưa bản thân về vạch xuất phát. Tôi học kỹ mọi điều, ghi chép tỉ mỉ. Nhiều người thắc mắc vì sao tôi phải làm như thế khi đã có nhiều kinh nghiệm, nhưng khiêm tốn, ham học chưa bao giờ là phung phí” - chị nói.

Vai trò đạo diễn mang đến cho nghệ sĩ Hạnh Thuý những niềm vui mới nhưng cũng đi kèm áp lực vì khối lượng công việc khá nhiều, phải bao quát mọi thứ. May mắn là con cái đã lớn nên chị có nhiều thời gian hơn để đầu tư cho lĩnh vực mới này. 

Thời gian đầu chuyển sang làm đạo diễn truyền hình, Hạnh Thuý cũng gặp áp lực nhất định. “Từ sân khấu sang, mọi người nhìn tôi dò xét "liệu sẽ làm được gì?", may mắn, số này không nhiều. Tôi vừa làm vừa học, thẳng thắn thừa nhận những gì bản thân thiếu sót để cộng sự hỗ trợ, bổ sung” - Hạnh Thuý chia sẻ.

Một cảnh trong vở I am đàn bà do nghệ sĩ Hạnh Thuý làm đạo diễn

Tính cách mềm mỏng vốn được xem là bất lợi với công việc đạo diễn, NSƯT Hạnh Thúy quan niệm ngược lại, chị cho đó là lợi thế: “Mềm mỏng giúp tôi giao tiếp với mọi người dễ dàng hơn. Nghiêm khắc là cần thiết, nhưng không có nghĩa là làm dữ hay thị uy với ai. Bởi có dữ đến đâu nhưng không hiểu biết thì chỉ làm trò cười cho mọi người”.

Hiện, chị đang hứng thú với việc làm phim ngắn. Bên cạnh đó, Hạnh Thuý cũng làm đạo diễn cho một số chương trình phù hợp lĩnh vực truyền hình. Nhưng chị thấy rằng, sân khấu vẫn là nơi phù hợp với mình nhất bởi luôn nhận được sự đồng hành trực diện của khán giả.

Đạo diễn Tuyết Mai: Định kiến về giới không quyết định thành công

Tết Nguyên đán Canh Tý vừa qua, Giao kèo sống thật (Nhà hát Kịch Sân khấu Nhỏ) của đạo diễn Tuyết Mai là một trong những vở diễn được đánh giá khá cao. Bắt đầu từ Sân khấu Hoàng Thái Thanh với vai trò diễn viên, dần dần chị được biết đến với nhiều vai trò khác như tác giả, đạo diễn của Sân khấu Bệt và lấn sân dần qua kịch truyền hình.

Trước Giao kèo sống thật, Tuyết Mai cũng khá thành công khi lần đầu tiên thử sức với vai trò đạo diễn trên sân khấu lớn. Con ma nhà họ Hứa do chị và ông xã Quốc Thịnh đồng đạo diễn đã chinh phục được những khán giả khó tính của Sân khấu Hoàng Thái Thanh.

Vợ chồng chị là đồng nghiệp của nhau, gắn bó từ khi mới chập chững vào nghề, cùng tốt nghiệp Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật TPHCM, đây là thuận lợi lớn giúp Tuyết Mai đi xa hơn với vai trò đạo diễn.

Đạo diễn Tuyết Mai và ông xã Quốc Thịnh

“Nếu biết cách sắp xếp việc gia đình, được bạn đời sẻ chia thì công việc sẽ thuận lợi hơn. Có vở, tôi dựng, anh Thịnh diễn nên luôn có sự tương tác, hỗ trợ qua lại”, chị chia sẻ. Nhưng đặc thù của lĩnh vực nghệ thuật khiến họ phải cố gắng sắp xếp để vừa đảm bảo lịch tập luyện ở sân khấu, truyền hình, vừa chu toàn việc gia đình và chăm sóc hai con nhỏ. 

Ở lĩnh vực nghệ thuật, nam giới chiếm đa số trong vai trò đạo diễn, nhưng Tuyết Mai cho rằng phân biệt nam, nữ để đặt họ vào vị trí nào trong công việc là điều không phù hợp. “Giới tính không quyết định sự thành công ở một công việc bất kỳ. Kết quả làm việc mới là yếu tố quyết định. Có thể có những hoài nghi, nhưng sự tự tin sẽ giúp người phụ nữ bước qua mọi rào cản, nghi ngại. Bản lĩnh, quyết đoán, thuyết phục không lệ thuộc nhiều vào giới tính mà vào sự hiểu biết, khối lượng kiến thức của người giữ vai trò đạo diễn” - chị chia sẻ.

Vở Giao kèo sống thật của đạo diễn Tuyết Mai ra mắt trên Sân khấu kịch 5B vào dịp Tết Nguyên đán vừa qua.

Nhưng chị cho biết, những ngày đầu làm đạo diễn cũng khá lúng túng vì còn nhiều thiếu sót; sau này, khi có nhiều kinh nghiệm hơn mới giải quyết mọi thứ êm đẹp. Tuyết Mai bảo chị may mắn khi thời gian đầu chỉ làm việc với nghệ sĩ trẻ nên áp lực giảm đi đôi chút.

Hiện tại, nữ đạo diễn đang đảm nhận một số chương trình truyền hình. Với sân khấu kịch, do đang chịu tác động của dịch bệnh và chưa tìm được vở mới tâm đắc nên chị chưa có thêm dự án mới.

Huỳnh Phúc Thanh Nhân: Nghề không trải hoa hồng

Từ nhỏ, Huỳnh Phúc Thanh Nhân đã mơ ước trở thành đạo diễn. Niềm đam mê lớn dần theo năm tháng khi cô theo chân anh trai - cố đạo diễn Huỳnh Phúc Điền đến dự các chương trình do anh thực hiện. Cho đến ngày đậu vào Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh, Thanh Nhân được đào tạo bài bản về nghề đạo diễn và gắn bó cho đến hiện tại. 

Tại Việt Nam, không nhiều nữ đạo diễn được đào tạo nghề qua trường lớp mà thường “tay ngang” từ một số lĩnh vực liên quan. Nghề đạo diễn với nam đã khó, với nữ, càng khó hơn. Đạo diễn Thanh Nhân nói: “Nghề đạo diễn rất cực, không trải đầy hoa hồng, không hào nhoáng. Đặc biệt, đạo diễn càng không phải là nghề ngồi một chỗ chỉ đạo”. 

Đạo diễn Huỳnh Phúc Thanh Nhân đang điều hành một chương trình

Cô nói, thời gian mới vào nghề gặp nhiều khó khăn vì là nữ đạo diễn. “Thời điểm đó, khi một cô gái trẻ bất ngờ xuất hiện, chỉ đạo, yêu cầu những người nam làm theo, chắc chắn họ sẽ cảm thấy không thoải mái. Nhưng tôi quyết đoán và rõ ràng nên việc “không phục” trôi qua nhanh chóng. Tôi hài lòng khi công việc không buộc mình phải thay đổi quá nhiều, vẫn đầy đủ nữ tính như ngày nào”. 

Thanh Nhân kể về những khó khăn với một đạo diễn nữ từ tính chất công việc đòi hỏi làm liên tục ngày đêm, ăn uống thất thường, di chuyển liên tục cho đến những hành động mà nam giới có thể thoải mái làm như cởi trần khi nóng quá, ngả lưng ngay tại sân khấu... nhưng cô không thể làm như thế.

Vừa phải chu toàn công việc, vừa lo cho gia đình nhỏ, Thanh Nhân thừa nhận cô không có nhiều thời gian để vào bếp nấu ăn mỗi ngày nhưng nếu rảnh rỗi, cô đều tìm cách bù đắp.

“Tôi đang ở chung với bố mẹ chồng, chắc nhiều người không tin nhưng ông bà rất hài lòng về cách “làm dâu” của tôi. Đương nhiên, tôi không phải nàng dâu ngày nào cũng vào bếp nấu ăn cho gia đình nhưng là nàng dâu hiếu thảo, chăm lo cho bố mẹ, con cái. Bận cách mấy tôi vẫn dành cho con 6-8 tiếng/ngày. Vợ chồng tôi cũng thường tổ chức những chuyến du lịch cho 2 bên gia đình, bạn bè” - nữ đạo diễn chia sẻ.

Người kể chuyện tình - một trong những chương trình do Huỳnh Phúc Thanh Nhân làm đạo diễn

Hiện tại, nữ đạo diễn cho biết cô mong con gái nhỏ mau lớn để sớm trở thành trợ lý đạo diễn đi theo mẹ phụ việc và viết kịch bản. Trong năm 2020, đạo diễn Thanh Nhân thực hiện 2 chương trình truyền hình hoàn toàn mới và sẽ lên sóng trong thời gian sắp tới. Ngoài ra, nữ đạo diễn sẽ tham gia thực hiện một số chương trình ở nước ngoài, trong đó có Mỹ và dự định thực hiện dự án điện ảnh.

Đạo diễn Thanh Nhân còn tích cực tham gia vai trò diễn giả tại một số trường đại học nhằm định hướng cho các bạn trẻ yêu thích nghệ thuật, tổ chức sự kiện.

Trung Sơn - Diễm Mi