Nữ chính khách và những sóng gió bủa vây

Niềm riêng khó tỏ

Trong lễ nhậm chức Tổng thống Hàn Quốc năm 2013, bà Park Geun-hye chia sẻ tâm nguyện: “Tôi không còn cha mẹ, không chồng, không con, quốc gia là niềm hy vọng để tôi dành trọn cuộc đời phụng sự. Tôi mong trở thành một tổng thống chăm lo cho đời sống của từng người dân”. Bốn năm nắm quyền điều hành đất nước trong nhiệm kỳ duy nhất 5 năm, bà đã phải đối mặt với không ít cuộc khủng hoảng, nhưng thời điểm này được xem là lúc “dầu sôi, lửa bỏng” nhất, đe dọa dữ dội vị thế của bà.

Người bạn gái chí cốt Choi Soon-sil đã trở thành “tử huyệt” của Tổng thống Park Geun-hye khi bị cáo buộc lợi dụng quan hệ với Tổng thống Park để gây ảnh hưởng đến nhiều chính sách nhà nước, bòn rút quỹ từ hai tổ chức phi lợi nhuận (K-Sports và MIR) vốn nhận được những lượng tiền khủng từ các doanh nghiệp.

Trong vòng vây của nhân viên an ninh và người biểu tình, bà Choi Soon-sil cố né tránh ống kính phóng viên, nghẹn ngào: “Tôi đã phạm tội, tôi đáng phải chết. Xin hãy tha thứ cho tôi”. Ngày 31/10, bà Choi đã bay về từ Đức, có mặt theo lệnh triệu tập, chấp nhận bị cảnh sát giam giữ mà không được bảo lãnh.

Các công tố viên đánh giá đây là trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, phải giam giữ để bà Choi không thể phi tang chứng cứ. Theo luật của Hàn Quốc, một nghi phạm có thể bị tạm giam khẩn cấp mà không có lệnh bắt giữ trong vòng 48 tiếng.

Lật lại hồ sơ, bà Choi quen Tổng thống Park đã 42 năm. Bà là con gái của ông Choi Tae-min - cố vấn đặc biệt trong thời gian bà Park làm việc ở Nhà Xanh. Năm 1974, bà Yuk Young-soo, mẹ của bà Park Geun-hye bị ám sát. Thời điểm bà Park hứng chịu cú sốc đau đớn này, bà Choi trở thành chỗ dựa tinh thần duy nhất giúp bà Park nguôi ngoai dần nỗi đau và sự cô độc. Tình bạn càng lớn dần, người trong cuộc đồng thời cũng ngày càng lún sâu vào sự nhập nhằng công-tư, khi bừng tỉnh thì đã quá muộn.

Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye xin lỗi người dân - Ảnh: YONHAP

Dư luận từ lâu đã râm ran về những hoạt động mờ ám của bà Choi Soon-sil. Đến khi đài JTBC tung chứng cứ, mọi chuyện mới rõ ràng. JTBC cho biết, đang có trong tay bằng chứng 44 bài diễn văn của bà Park đã được bà Choi xem trước, khoanh sửa bằng mực đỏ trước khi chuyển lại về Văn phòng Tổng thống. Phần lớn tài liệu sau chỉnh sửa của bà Choi là bản phát biểu chính thức của Tổng thống Park.

Đài truyền hình này còn tiết lộ, bà Choi nắm giữ 200 file tài liệu quan trọng liên quan đến các cuộc họp của chính phủ có bà Park tham dự. Ông Lee Sung-han, cựu Tổng thư ký của Quỹ Mir và là phụ tá thân cận của bà Choi, cho biết, bà đã nhận và xem xét các tập tài liệu dày khoảng 30cm của Tổng thống Park gần như hàng ngày. Bà Choi ngang nhiên sử dụng các tài liệu trên trong những cuộc họp “hậu trường”. Cụ thể, bà Choi thường gặp các chuyên gia (nhóm hai năm người) thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau trên danh nghĩa là cuộc họp tư vấn cho tổng thống.

Nhiều quan chức trong Phủ Tổng thống rất ngán ngại bà Choi. Bà là người đầu tiên nhận được lịch trình các chuyến công du của Tổng thống Park Geun-hye, còn sớm hơn cả các trợ lý của tổng thống. Bà cũng là người quản lý tủ quần áo của bà Park và “chỉ đạo” bà Park mặc trang phục gì, màu nào khi xuất hiện tại các sự kiện.

Bấy nhiêu chưa phải là nguyên nhân thổi bùng ngọn lửa tức giận của người dân. Nghi vấn lớn nhất là việc bà Choi đứng sau cuộc vận động sáng lập hai quỹ K-Sports và MIR, là những quỹ đầu tư được Bộ Văn hóa thể thao và du lịch Hàn Quốc cấp phép hoạt động chỉ một ngày sau khi đăng ký - một điều bất thường và đáng ngờ.

Tuy mới thành lập từ tháng 10/2015 nhưng hai quỹ này đã kêu gọi được các doanh nghiệp ủng hộ 44 triệu USD, một số nguồn tin còn cho rằng con số thực tế phải đến 92 triệu USD. Nghị sĩ đảng đối lập và người dân đang xoáy sâu vào số tiền “khủng” này và cáo buộc bà Choi lợi dụng danh nghĩa Tổng thống Park Geun-hye để trục lợi.

Con gái của bà Choi là vận động viên đua ngựa nhưng lại được đặc cách vào ĐH nữ Ewha. Sự việc này, mới đây đã khiến hiệu trưởng của trường phải từ chức. Là một nữ chính trị gia bản lĩnh, quyết đoán nhưng bà Park đã không vượt qua được sự yếu đuối trong mối quan hệ được ví là quan trọng nhất đời mình - tình bạn với bà Choi Soon-sil.

Ít ai biết, Choi Soon-deuk, chị gái bà Choi Soon-sil, là bạn học cấp III với bà Park, cũng đã tranh thủ quyền lợi từ mối quan hệ “quý hiếm” này. Với bà Park, hai chị em bà Choi là điểm tựa đáng tin cậy nhất. Năm 2007, khi bị một kẻ lạ mặt tấn công bằng dao trên phố, bà Park đã tìm đến nhà Soon-deuk điều trị vết thương trong một tuần. Báo chí Hàn Quốc cho rằng, bà Soon-deuk xem mối quan hệ này là cơ hội tiến thân và không ngừng đốc thúc em gái lợi dụng sự thân tình để “một tay che trời”.

Trong vụ bê bối khuynh đảo chính trường Hàn Quốc này, những công kích đều nhắm vào sự cả nể đến phi lý của nữ tổng thống, nhưng ít ai nhận ra ẩn sau những cả nể đó là sự đơn độc của một nữ chính trị gia. Niềm tin và sự chân thành dường như là điều quá xa xỉ đối với bà Park, bởi chính bà từng chứng kiến sự trở mặt từ những phụ tá của cha mình, cựu Tổng thống Park Chung Hee.

Hình ảnh Tổng thống Park Geun-hye xin lỗi trên truyền hình khiến những ai yêu quý bà đều đau lòng. Hai năm trước, bà cũng cúi đầu xin lỗi người dân vì sự phản ứng chậm trễ của lực lượng chức năng sau sự cố chìm phà Sewol. Cái cúi đầu lúc ấy là sự nhận lỗi và thể hiện quyết tâm cải tổ bộ máy. Lần này là cái cúi đầu… bất lực vì đã để cho niềm riêng ảnh hưởng đến việc chung.

Phúc và họa trên đường dấn thân

Thời điểm tất cả cử tri Mỹ đang đếm lùi đến ngày bầu cử tổng thống chính thức 8/11, nữ ứng viên của đảng Dân chủ Hillary Clinton lại vướng rắc rối mới liên quan đến thư điện tử cá nhân. Đây là vụ mà Cục điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã chôn xuống rồi lại đào lên.

Từ tháng Bảy, Giám đốc FBI đã khẳng định cơ quan này không tìm thấy bất kỳ sai phạm hình sự nào trong việc bà Clinton sử dụng hòm thư cá nhân để giải quyết công việc. Những tưởng phiền phức đã khép lại, nhưng đúng thời điểm nhạy cảm trước thềm bầu cử, FBI quyết định lật lại cuộc điều tra, bắt nguồn tự sự cố mà nữ cố vấn thân cận nhất, người được ví như “con gái thứ hai” của bà Clinton - Huma Abedin là đầu dây mối nhợ.

Bà Hillary Clinton và cố vấn thân cận nhất Huma Abedin - Ảnh: VANITY FAIR

Trong lúc điều tra cáo buộc tình dục của Thượng nghị sĩ Anthony Weiner (người chồng mà bà Huma Abedin chính thức tuyên bố đã ly thân), FBI phát hiện các email của bà Abedin trong máy tính cá nhân của ông Anthony. Rất nhiều email được gửi hoặc nhận thông qua server riêng của bà Clinton. Bản thân bà Abedin đến nay vẫn một mực khẳng định bà không hề hay biết sự tồn tại email cá nhân trên máy chồng cũ.

Trước thông tin “thiệt người, lợi ta”, ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump đã cố tình gửi thông điệp chế giễu đối thủ: “Cảm ơn Anthony Weiner! Cảm ơn Huma!” vì đã “giúp” ông có thêm lợi thế. Giới phân tích cho rằng, cuộc điều tra mở rộng của FBI có thể tạo ra bước ngoặt mới ở thời điểm quyết định này. Trong cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos, bà Clinton vẫn dẫn trước ông Trump, nhận được sự ủng hộ của 44% cử tri, so với 39% dành cho ông Trump.

Nữ chính trị gia dày dặn kinh nghiệm này vẫn giữ sự bình tĩnh và khẳng định: “Không có gì đáng ngại” trong cuộc gặp gỡ cử tri ở Ohio ngày 31/10/2016. Tháng 9/2015, bà Hillary đã không ngại lên tiếng xin lỗi người dân về sai lầm không đáng có khi sử dụng email cá nhân giải quyết việc quốc gia. Bà đã dũng cảm đối diện với sai lầm của mình vì có một niềm tin lớn hơn giúp bà vượt qua áp lực nhất thời.

Phụ nữ làm chính trị thường có niềm tin mạnh mẽ và quyết liệt, được trợ lực bởi giá trị nhân văn trong từng chính sách hướng về cộng đồng. Trong nửa cuối năm 2015, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã chọn lòng nhân ái, lấy sự trắc ẩn để giải quyết vấn đề người nhập cư Syria đổ dồn về châu Âu, trong đó có Đức. Tràn ngập trên các phương tiện truyền thông lúc ấy là nụ cười hân hoan chào đón dòng người tị nạn của người dân Đức.

Đó là quyết định vì lòng nhân đạo, vượt qua mọi tính toán mang tính chính trị. Một chính sách làm lay động cả thế giới với thông điệp nước Đức không đối đầu với người Hồi giáo, nhưng vẫn không thể thỏa mãn tất cả. Dù đã nhìn thấy trước những bất trắc từ sự trà trộn của những thành phần quá khích trong dòng người tị nạn, nhưng bà Merkel vẫn không thể làm ngơ trước những phận người đang chờ vòng tay đùm bọc. Để rồi, nữ Thủ tướng Angela Merkel cay đắng nhận về số liệu từ Văn phòng Cảnh sát tội phạm liên bang: sáu tháng đầu năm nay, có 142.500 trường hợp phạm tội là người nhập cư.

Tháng Chín vừa qua, trong cuộc bầu cử Nghị viện liên bang Berlin, đảng Liên minh dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của bà Merkel đã thất bại, dẫn đến bị loại khỏi liên mình cầm quyền. Đây là thất bại nặng nề mang tính lịch sử của đảng CDU kể từ năm 1990. Điều này đồng nghĩa với việc Thủ tướng Angela Merkel khó tiếp tục cuộc đua cho nhiệm kỳ thứ tư trong năm 2017. Thất bại trong chính trị nhưng bà Merkel đã chứng minh, tình người vẫn luôn ấm áp, bất chấp những toan tính thiệt hơn.

Thiên Như (Theo Yonhap, Chosun Ilbo, ABC, BBC, Express)