NSX phim 'Lô tô' bức xúc khi phim bị vi phạm bản quyền trên truyền hình

Cụ thể, trong tập 7 chương trình Thử tài siêu nhí, có một tiết mục dự thi của thí sinh được chuyển thể từ bộ phim điện ảnh Lô tô do nghệ sĩ Bình Tinh dàn dựng và diễn viên Gia Bảo hỗ trợ diễn xuất. Tiết mục mang tên Sóng gió cuộc đời đã sử dụng hình ảnh, tên gọi nhân vật lẫn nội dung câu chuyện trong phim Lô tô và tái hiện lại bằng phiên bản cải lương để tham gia tranh tài trên sóng truyền hình. 

Tuy nhiên ngay khi biết được thông tin trên, nhà sản xuất (NSX) bộ phim Lô tô vô cùng bức xúc và khẳng định hành động này là vi phạm bản quyền bởi đơn vị sản xuất chương trình lẫn Đài truyền hình Vĩnh Long chưa hề xin phép NSX- đơn vị đang nắm giữ bản quyền bộ phim.

Tiết mục Sóng gió cuộc đời trong chương trình Thử tài siêu nhí

Theo người này, đây không phải là lần đầu tiên phim Lô tô bị sử dụng hình ảnh cũng như mượn ý tưởng kịch bản trái phép trên truyền hình. Trước đó trong chương trình Cười xuyên Việt 2017 cũng phát sóng trên đài truyền hình Vĩnh Long, thí sinh Minh Dự đã dự thi tiểu phẩm Lô tô cùng bolero và vi phạm bản quyền bộ phim.

Đại diện NSX phim Lô tô - ông Trịnh Mạnh Tín cho biết: "Lần đó, chúng tôi khá bức xúc nhưng nghĩ các em còn non nghề, chưa có kinh nghiệm nên cũng không truy cứu, chỉ nhắc các bạn nên cẩn trọng trong ý thức làm nghề ở những lần sau. Hơn nữa, tiểu phẩm của thí sinh Minh Dự về tính chất chỉ là lấy cảm hứng từ bộ phim Lô tô nên phía NSX phim cũng có lý do để thông cảm hơn. Sau đó, đại diện nhóm thí sinh cũng có gửi lời xin lỗi đến NSX. Các bạn cũng cho biết có nhắn tin xin đạo diễn phim và đạo diễn đã đồng ý".

Diễn viên Gia Bảo hóa thân thành nhân vật của NSƯT Hữu Châu trong phim Lô tô

Tuy nhiên, ông Trịnh Mạnh Tín cũng nêu rõ hai nguyên tắc về bản quyền để nghệ sĩ và công chúng hiểu thêm quy trình xin phép sử dụng tác phẩm điện ảnh Lô tô. 

"Thứ nhất, về nguyên tắc, NSX Ngân Hà Media mới là đơn vị sở hữu bộ phim Lô tô. Việc cho phép sử dụng hay không những hình ảnh, ý tưởng, nội dung hoặc bất kỳ điều gì liên quan đến phim bắt buộc phải xin phép NSX chứ không phải bất kỳ ai, kể cả đạo diễn. Thứ hai, cá nhân ông Huỳnh Tuấn Anh, sau khi kết thúc vai trò đạo diễn hiện trường của phim đã không còn bất kỳ vai trò hay liên quan gì đến NSX Ngân Hà Media, nên những phát ngôn hay bất cứ điều gì từ ông Huỳnh Tuấn Anh liên quan đến phim Lô tô hay Ngân Hà Media đều không có giá trị pháp lý", ông Tín nhấn mạnh.

Về việc đài truyền hình Vĩnh Long 2 lần liên tiếp để tiết mục chưa xin phép quyền sử dụng được lên sóng, ông Trịnh Mạnh Tín bức xúc nói: "Chúng tôi thực sự rất không hài lòng, nhất là sự việc lại xảy ra với một đài truyền hình có lượng khán giả theo dõi thuộc hàng đứng đầu cả nước như đài Truyền hình Vĩnh Long".

NSƯT Hữu Châu trong vai Lệ Liễu

Theo đại diện NSX phim, vi phạm lần đầu họ có thể thông cảm vì những lý do đã trao đổi ở trên nhưng riêng trường hợp mới xảy ra, cụ thể là với tiết mục Sóng gió cuộc đời trong chương trình Thử tài siêu nhí, tiểu phẩm gần như đã sao chép toàn bộ ý tưởng gốc, sử dụng nguyên xi các mẫu hình nhân vật của Lô tô và khẳng định là chuyển thể từ bộ phim mà không xin phép NSX là việc không thể chấp nhận được.

"Ở đây, tôi muốn nhấn mạnh đến vai trò của đài truyền hình Vĩnh Long, bởi trong sự việc này, phía nghệ sĩ lẫn NSX đương nhiên sai và đáng trách nhưng trách nhiệm chính vẫn là đài. Nghệ sĩ có thể không am hiểu rõ vấn đề bản quyền, NSX có thể vô ý khi không kiểm tra vì tin vào nghệ sĩ hoặc lý do nào đó nhưng đài truyền hình là đơn vị kiểm soát sóng, chịu trách nhiệm chính trị và pháp lý về tất cả những gì phát sóng trên kênh truyền hình của mình, nhất là vấn đề bản quyền. Chưa kể, đã liên quan đến bản quyền thì không thể chỉ dựa vào những thỏa thuận miệng mà bắt buộc phải có biên bản, công văn thể hiện ý chí của bên cho phép", ông Trịnh Mạnh Tín gay gắt bày tỏ.

Đoàn làm phim Lô tô trong ngày ra mắt bộ phim

Với việc vi phạm bản quyền trong tiết mục Sóng gió cuộc đời, NSX phim Lô tô cho hay họ sẽ gửi công văn đến đài truyền hình Vĩnh Long, đơn vị chịu trách nhiệm phát sóng các chương trình trên và chờ sự phản hồi có trách nhiệm, minh bạch từ phía đài về vấn đề này.

Ông Trịnh Mạnh Tín cũng chia sẻ thêm rằng, nếu câu trả lời từ đài truyền hình Vĩnh Long không thỏa đáng hay có sự đùn đẩy trách nhiệm giữa nhà đài, NSX chương trình với nghệ sĩ, thì NSX phim sẽ tham vấn phía luật sư để có những động thái tiếp theo cũng như sẽ có công văn gửi Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Thông tin Truyền thông và các cơ quan chức năng có liên quan.

"Ngoài việc hướng đến hoạt động nghề nghiệp lành mạnh, có trách nhiệm, tôn trọng luật pháp chúng tôi cũng muốn các đài truyền hình có trách nhiệm hơn trong việc thực hiện chủ trương xã hội hóa, nhất là với các chương trình giải trí. Không thể để tình trạng thả nổi trách nhiệm như hiện nay khiến tình trạng "rác" ngập tràn trên sóng truyền hình mà dư luận liên tục bức xúc thời gian qua là minh chứng rõ nét nhất", đại diện phim Lô tô khẳng định.

Một cảnh trong phim Lô tô

Đứng ở góc độ nghệ sĩ và NSX gameshow sau sự vụ trên, ông Trịnh Mạnh Tín đã thẳng thắn bày tỏ suy nghĩ về hành động sử dụng hình ảnh, mượn tên nhân vật, nội dung phim để làm chất liệu cho tiết mục của họ.

Ông nói: "Nếu biết sai mà vẫn làm thì tôi nghĩ đó là sự thiếu chuyên nghiệp hay chính xác hơn là ý thức đạo đức nghề nghiệp kém. Chúng ta vẫn hay vịn vào lý do nghệ sĩ hay bị nghệ sĩ tính nên thường không để ý đến vấn đề này mà bao biện cho hành vi thực sự rất cần lên án này".

Tiết mục của thí sinh Minh Dự trong chương trình Cười xuyên Việt 2017

"Thật ra, với nghệ sĩ, nhất là nghệ sĩ trẻ, việc lấy cảm hứng từ một tác phẩm thành công để làm nên sáng tạo cho riêng mình không có gì là xấu, thậm chí chúng tôi luôn ủng hộ. Thế nhưng, các bạn sử dụng tác phẩm người khác các bạn phải xin phép, đó là nguyên tắc tối thiểu cần nhớ và cần tôn trọng. Cho đến giờ, chúng tôi rất ngạc nhiên khi các bạn vẫn có thể thốt lên “không biết”, “không nghĩ thế” mỗi khi bị phát hiện ăn cắp ý tưởng. Tôi cho rằng đó là sự ngụy biện và lấp liếm. Nó nằm ở sự thiếu ý thức và không tôn trọng đạo đức nghề nghiệp của chính các bạn", ông Tín nói thêm.

Cũng theo chia sẻ từ ông Trịnh Mạnh Tín, phim Lô tô không phải là tác phẩm điện ảnh đầu tiên bị vi phạm bản quyền, mà tình trạng này đã và đang diễn ra tràn lan trong các gameshow trên đài truyền hình thời gian qua. Ông Tín cho đó là sự thiếu ý thức của nghệ sĩ, sự thiếu chuyên nghiệp của các đơn vị sản xuất và sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý của nhà đài.

"Nói chung, qua sự việc lần này, chúng tôi hy vọng rằng sẽ là bài học kinh nghiệm cho nghệ sĩ, nhất là các nghệ sĩ trẻ, để từ đó ngày càng nâng cao tính chuyên nghiệp trong làm nghề, nhất là những vấn đề liên quan đến pháp luật", ông Trịnh Mạnh Tín bộc bạch. 

Quang Hùng