NSND Lệ Thuỷ ‘cứu’ xóm nghèo ngày tết với bài vọng cổ ‘Nấu bánh đêm xuân’

NSND Lệ Thuỷ chia sẻ, bà bắt đầu theo đoàn hát năm 12 tuổi nhưng đến khi vào đoàn Trâm Vàng, bà mới có thu nhập. Số tiền đầu tiên mà bà nhận được là 10 đồng, cho việc ngâm thơ trong vở Áo cưới trước cổng chùa. Ở đoàn hát, ngoài kiếm tiền từ việc ngâm thơ, bà còn nhận rửa chén cho một số thầy đờn để kiếm thêm mỗi tuần.

Nhiều người ở thời điểm đó cho rằng Lệ Thuỷ có tiềm năng và có thể phát triển hơn nữa. Tuy nhiên, phải mất một thời gian sau, cơ hội mới thật sự đến với bà.

Trước khi đến đỉnh vinh quang trong sự nghiệp, Lệ Thuỷ cũng từng có thời gian long đong trong đoàn hát.

Đoàn về lại Sài Gòn để ổn định nhân sự đúng vào thời điểm soạn giả Viễn Châu cần một giọng ca nhỏ tuổi để thu đĩa cho tuồng Quan Âm Thị Kính. Lệ Thuỷ được nhận ngay sau khi thử giọng. “Với người khác, khi thu băng họ thường rất sợ, nhưng mình điếc thì không sợ súng”, nữ nghệ sĩ nhớ lại. Đây cũng là cánh cửa mở ra tương lai tươi sáng hơn cho bà.

Sau lần thu băng này, một thời gian ngắn sau đó, Lệ Thuỷ tiếp tục được một hãng đĩa khác mời thu bài vọng cổ Nấu bánh đêm xuân cùng nghệ sĩ Hữu Phước. Số tiền mà Lệ Thuỷ được trả khi thu bài này lên đến vài trăm đồng.

Nữ nghệ sĩ nhớ lại: “Cầm số tiền trên tay, tôi mừng quá trời mừng. Đem tiền về, má tôi cũng mừng lắm. Bà con lối xóm ai cũng nghèo, má tôi đem cho mỗi gia đình mượn vài chục đồng để mua thịt với hột vịt kho ăn tết”.

Bìa đĩa Nấu bánh đêm xuân, tác phẩm mà Lệ Thuỷ thu chung với Hữu Phước.

Nấu bánh đêm xuân - Hữu Phước - Lệ Thuỷ:

Sau đó, soạn giả Viễn Châu tiếp tục viết thêm bài vọng cổ Cha về cõi Phật, cho Lệ Thuỷ thu. Liên tiếp, một hãng đĩa khác mời Lệ Thuỷ thu Thứ phi Phi Yến. Chỉ trong vòng 5 tháng, cái tên Lệ Thuỷ bắt đầu nổi lên trong giới cải lương thời bấy giờ.

Lệ Thuỷ tiếp tục có chuyến lưu diễn đi các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên. Một lần, bà được chọn thế vai đột ngột trong tuồng Tôi không làm hoàng hậu. Lệ Thuỷ cho biết bà thuộc rất nhiều lời trong các vở diễn, trong đó có lời của nghệ sĩ Thanh Hương trong tuồng Hai bữa cơm chiều ly biệt. Cũng chính việc này khiến Lệ Thuỷ gặp sự cố trong lần thế vai đó. Bà hát nhầm và trộn hai lời lại với nhau, và tự “chế” thêm một câu hát nữa để “chữa cháy” ngay trên sân khấu.

“Khán giả họ cười quá trời. Tôi cũng không biết làm gì hơn. Phải làm sao cho có dấu huyền để vào câu hò cho ngọt. Mới thế tuồng đầu tiên đã hát cương. Vào hậu trường mọi người chỉ cười bảo: “Mới thế vai mà bày đặt hát cương hả mậy”, Lệ Thuỷ nhớ lại.

Sau đó, nghệ sĩ Thanh Hương bị bệnh nên một nghệ sĩ khác lên thế vai đào chính. Cũng từ đây, Lệ Thuỷ lên vị trí đào nhì. “Nhưng đào nhì này xấu lắm, không đủ thước tấc. Mặc đồ phải độn đủ chỗ”, bà tâm sự.

Chỉ sau khoảng 1 năm, nghệ sĩ Lệ Thuỷ đã chạm đến ước mơ trở thành cô đào trên sân khấu. Cũng thời điểm này, đĩa mà bà thu trở nên phổ biến trong khán giả. Nhiều đoàn tỉnh ngỏ lời mời bà về biểu diễn nhưng bà quyết ở lại đoàn Trâm Vàng vì ân nghĩa.

Việc thu đĩa giúp tên tuổi của nghệ sĩ Lệ Thuỷ nhanh chóng được định hình trong lòng khán giả. Trong hình là bìa đĩa Quan Âm Thị Kính, tuồng mà bà được soạn giả Viễn Châu chọn thu.

Sau đó vài tháng, đoàn này tan rã. Những tưởng sự nghiệp dừng lại tại đây nhưng khi Lệ Thủy vừa trở lại Sài Gòn, hai đoàn Thủ Đô và Kim Chung đều đến tận nhà tìm để ký hợp đồng với bà. Nữ nghệ sĩ đứng trước một ngã rẽ mới trong sự nghiệp.

Trung Sơn