Bài 3: NSND Hoàng Cúc: Đau đến tận cùng vẫn yêu diễn xuất

Trong những câu chuyện mà NSND Hoàng Cúc kể lại, lắm lúc chị bật cười cảm thán rằng: “Chẳng thể hiểu nổi mình”. Sự "chẳng hiểu nổi" ấy dành nói về những năm tháng miệt mài tham gia các vở diễn trên sân khấu, lặn lội đến các tỉnh xa để đóng phim mà quên mất bản thân, gia đình.                                                                  

Chẳng thể chắc chắn rằng nghề nghiệp vận vào số phận nhưng có đôi đoạn trong cuộc đời NSND Hoàng Cúc không khác những vai diễn của chị. Vậy mà chị chỉ cười, không khóc nổi cho chính mình vì biết rằng, chỉ có một lựa chọn là mạnh mẽ chiến thắng số phận.

NSND Hoàng Cúc thời trẻ hoạt động cùng lúc ở lĩnh vực sân khấu lẫn điện ảnh.

Đam mê cháy bỏng với nghệ thuật

NSND Hoàng Cúc (sinh năm 1957) là một trong những nghệ sĩ hiếm hoi của Việt Nam nổi tiếng ở cả lĩnh vực sân khấu và phim ảnh. Nhắc đến NSND Hoàng Cúc ở lĩnh vực nào, khán giả cũng đều dễ dàng nhớ đến gương mặt sáng sân khấu, màn ảnh và lối diễn xuất biến hoá đa chiều. Một trong những ấn tượng nhất ở NSND Hoàng Cúc là đôi mắt biết nói và đầy ắp cảm xúc. Cũng đôi mắt ấy, có lúc làm người xem nao lòng bởi những ẩn ức, sự chịu dựng đến cùng cực của nhân vật; nhưng cũng có lúc lạnh lùng đến tàn nhẫn.... 

Chị đảm nhận nhiều dạng vai từ hiền lành, chất phác đến lẳng lơ, tàn độc. Ở dạng vai nào, NSND Hoàng Cúc cũng được thương nhiều hơn ghét bởi cách khai thác nhân vật rất riêng dựa trên trải nghiệm, góc nhìn của mình về cuộc sống. Khi đã chọn cho mình cách thể hiện nhân vật, chị sẵn sàng lăn xả, bất chấp hiểm nguy để làm tròn vai diễn, với mong muốn khán giả sẽ tin vào nhân vật và có cảm xúc thật nhất về nhân vật chị thể hiện.

Nhắc đến NSND Hoàng Cúc, khán giả sẽ nhớ ngay những vai diễn trên sân khấu như Thanh (Tôi và chúng ta), Ngân (Mùa hoa sữa), bà Mơ (Vòng cung biển), Hoàng Quyên (Mắt phố), vợ thầy Khóa (Thầy Khóa làng tôi). Ở điện ảnh, tên tuổi NSND Hoàng Cúc cũng gắn liền với một số tác phẩm nổi tiếng như  Bỉ vỏ (vai Tám Bính), Tướng về hưu (vai Thủy), Kiếp phù du (Thái phi Dương Thị Ngọc Hoan), Hồi chuông màu da cam (Thu Trang)...

Hình ảnh trong bộ phim Tướng về hưu có sự tham gia của NSND Hoàng Cúc.

Trong dòng hồi ức ngập ngừng đôi chỗ vì nhớ da diết những năm tháng ấy, NSND Hoàng Cúc kể rằng chị miệt mài trên sân khấu, phim trường từ ngày này qua tháng nọ. “Không hiểu sức khoẻ ở đâu, không hiểu vì động lực nào mà tôi cứ lao về phía trước. Nhiều khi mới vừa nhận vai ở sân khấu thì tôi nhận được lời mời đóng phim. Cứ thế, nghề diễn cứ kéo mình đi về phía trước mà chẳng biết lo sợ, chẳng cảm nhận được thời gian là gì” - nữ nghệ sĩ chia sẻ.

Không khó để nhận ra tinh thần làm việc trách nhiệm, nỗi đam mê đến lạ kỳ với nghiệp diễn của NSND Hoàng Cúc trong suốt cuộc trò chuyện. Có những ký ức mà đôi lúc khi nhớ lại, chị cũng sợ chính mình. Khi tham gia phim Bỉ vỏ, vai Tám Bính có nhiều cảnh quay nguy hiểm nhưng NSND Hoàng Cúc đều tự đảm nhận mà không có bất kỳ phương án bảo hộ nào. “Ngày đó, đạo diễn hô nhảy xuống sông, tôi chỉ biết nhảy xuống. Trong đầu chẳng nghĩ được điều gì sắp xảy ra. Tôi hoàn toàn không nghĩ đến bất kỳ tình huống bất trắc nào. Ngay lúc đó, tôi chỉ có một suy nghĩ duy nhất là phải làm sao để làm tốt nhất vai diễn của mình. Nếu cảnh đó mà tôi không vội bơi nhanh có khi đã bị cuốn vào tàu, có thể mất mạng” - NSND Hoàng Cúc nhớ lại.

Chẳng thể trách nghệ sĩ đam mê công việc mà quên đi bản thân vì thời nào cũng thế, đều có những cá nhân cống hiến hết mình cho sự nghiệp. Nhưng thời của NSND Hoàng Cúc, với điều kiện di chuyển, chất lượng đời sống, phương tiện kỹ thuật có phần khó khăn thì chuyện làm phim, diễn sân khấu chông gai hơn bội phần. Nữ nghệ sĩ nhớ lại thời tham gia vở Tôi và chúng ta, chị và những thành viên của đoàn kịch phải xa gia đình liên tục. Khi đó, chị vừa sinh con.

“Sau một tháng rưỡi sinh con, tôi đi đóng phim truyền hình Người tôi yêu. Khi đi quay tại bệnh viện, tôi mang con theo nhưng khi vào cảnh quay, con có người bế. Đến khi quay xong, tôi chẳng thấy con mình đâu, chẳng biết ai đã bồng đi. Sau đó một lúc, họ bồng về khi con đang ngủ. Nghĩ lại thấy sợ, có người mẹ nào làm cả ngày đến mức không nhớ con mình đâu” - chị kể.

Thanh (Tôi và chúng ta) một trong những vai diễn nổi tiếng của NSND Hoàng Cúc

Sau khi sinh 3 tháng, NSND Hoàng Cúc lại lao đi tập vở Tôi và chúng ta. Trong suốt 3 tháng ròng tập luyện, chỉnh sửa đến khi đi diễn tại nhiều nơi, trong đoàn, nghệ sĩ nào có con nhỏ đều dắt díu theo. “Trên sân khấu mẹ diễn, đến cảnh xúc động khóc thì con chạy từ cánh gà ra dỗ mẹ vì thương. Khán giả cười ồ lên trong khi diễn viên chúng tôi ngượng ngùng. Đời nghệ sĩ còn nhiều kỷ niệm mà kể ra thấy buồn vui xen lẫn. Kép Tư Bền chẳng phải câu chuyện trên trang sách mà là chuyện đời của không ít nghệ sĩ trong cuộc sống. Tôi cũng không là ngoại lệ. Khi đang diễn, nghe tin người thân mất, tôi cũng chẳng biết làm gì khác ngoài việc phải diễn cho tròn vai trên sân khấu” - NSND Hoàng Cúc nói, giọng vẫn rưng rưng cảm xúc

Thương sân khấu, hết mình với phim ảnh, NSND Hoàng Cúc nhận về tình thương từ khán giả cho các vai diễn. Chị bảo ngày đó, cái tên Hoàng Cúc hay đảm đương nhiều  thân phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội. Nhân vật có sự phản kháng, dám đối đầu với cái ác, cái xấu nhưng cũng luôn dịu dàng, thuỳ mị thậm chí có chút lẳng lơ bởi “phim như đời”. Có lẽ vì đảm nhận nhiều vai, sống cuộc đời của nhiều thân phận khác nhau nên NSND Hoàng Cúc lấy đó làm kinh nghiệm sống cho mình để mạnh mẽ, khôn khéo hơn.

Tôi không khóc cho mình

NSND Hoàng Cúc phát hiện mắc ung thư vú cách đây chừng 10 năm trong một dịp tình cờ cùng con dâu đi khám bệnh. Cầm kết quả trên tay, chẳng thể khóc hay cười trước thử thách cuộc đời, nữ nghệ sĩ đón nhận một cách lặng lẽ. Người thân, bạn bè, khán giả biết tin xót thương cho nghệ sĩ Hoàng Cúc vì cả đời cống hiến cho nghệ thuật, đi qua bao thăng trầm, đến khi ngỡ được viên mãn hạnh phúc với gia đình thì lại bị đặt trước một hành trình đầy cam go khác. 

NSND Hoàng Cúc tham gia Hoa hồng trên ngực trái - bộ phim truyền hình gần nhất mà chị nhận lời sau khi phát hiện ung thư.

Đau buồn, nhưng chị cứ để những giọt nước mắt chảy ngược vào trong, bởi chị không muốn người thân lo lắng cho mình. Trong cơn đau đớn của những lần phải truyền hóa chất, nhìn những gương mặt lo âu của những người xung quanh, chị vẫn tếu táo trêu đùa : "Chết thế nào được mà lo".

Trong cuộc nói chuyện, NSND Hoàng Cúc ngại khi phải nói đến bệnh tật của mình vì chị không muốn khán giả lo lắng và căn bệnh cũng đang được kiểm soát. Dù vậy, nếu không nhắc đến hành trình vượt lên chính mình, tìm niềm vui sống giữa những ngày u tối nhất, có lẽ chân dung về một NSND Hoàng Cúc sống lạc quan, yêu đời và cháy hết mình với nghệ thuật sẽ khuyết nhiều mảng màu.

Tôi hỏi liệu có phải do đảm nhiều dạng vai có tính cách mạnh mẽ, phản kháng nên phim, kịch vận vào người, thời điểm lẽ ra buồn đau vì bệnh tật nhưng nữ nghệ sĩ vẫn vô tư, yêu đời? “Phim ảnh, sân khấu không vận vào đời tôi mà có sự tương tác. Nhiều người bảo tôi bên ngoài hiền nhưng lên phim lại ác quá thì thật ra, trong tôi có sự mạnh mẽ, dữ dội, thích những gì chân thật, thẳng thắn. Còn ai cũng phải sống cuộc đời của mình dù buồn vui thì sao không lạc quan, yêu đời để không chỉ bản thân mà những người biết đến mình cũng nhận được năng lượng tích cực” - NSND Hoàng Cúc tâm sự.

NSND Hoàng Cúc hạnh phúc bên cháu nội

Cách đây 5 tháng, NSND Hoàng Cúc trải qua 2 cuộc phẫu thuật quan trọng. Hiện tại, sức khoẻ của nữ nghệ sĩ đang dần ổn định nhưng phải liên tục theo dõi, điều trị kết hợp. Bệnh tật, đau đớn, qua giọng kể của chị sao vẫn cứ nhẹ tênh, đôi khi còn phảng phất cả sự hóm hỉnh đến khó ngờ. Chị bảo, cuộc sống bây giờ vui vẻ, thoải mái khi được chia sẻ với nhiều người về các vấn đề liên quan đến sức khoẻ. Thỉnh thoảng chị lại gặp bạn bè, chơi đùa với con cháu và dành thời gian để sáng tác thơ, tiểu thuyết.

“Thời điểm trước, tôi miệt mài đóng phim, chỉ chạy theo đam mê mà chẳng màng đến danh vọng hay tiền bạc. Bây giờ, tôi dành nhiều thời gian lắng nghe bản thân và sống cho mình. Tôi chỉ tiếc một điều là đã không quan tâm đến sức khoẻ nhiều hơn. Những điều còn lại, tôi đều hài lòng vì cuộc đời cho tôi nhiều quá. Tôi còn sống đã là điều kỳ diệu nên phải trân trọng thời gian còn lại, phải chiến đấu tới cùng” - giọng NSND Hoàng Cúc vẫn ấm áp với đầy ắp niềm vui và những năng lượng tích cực .

Diễm Mi