Nông sản giá rẻ châu Âu đánh bạt hàng Trung Quốc

Hàng “xịn” giá rẻ

Khoảng hơn một năm nay, từ sau khi các nhà xuất khẩu táo của Pháp đến TP.HCM tiếp thị, hiện táo đỏ và xanh nhập từ Pháp, giá rẻ ngang ngửa táo nhập từ Trung Quốc - 40.000 đồng/kg, đã nhan nhản trên thị trường.

Từ thành công của trái táo, người Pháp đang tiếp tục các thủ tục cần thiết để đưa khoai tây vào Việt Nam (VN) ngay trong quý I/2018. Ông Alexandre Bouchot, Tham tán nông nghiệp của Đại sứ quán Pháp tại VN cho biết, Pháp dự định đưa 3.000 tấn khoai tây vào VN ngay sau khi hoàn thiện hồ sơ nhập khẩu.

Theo ông, nhu cầu tiêu thụ tại VN rất lớn, nhưng hiện rất ít quốc gia xuất khẩu mặt hàng này vào VN.

Nhiều mặt hàng nông sản từ châu Âu đã xuất hiện ở các chợ đầu mối, tiếp cận khách hàng bình dân.

Không chỉ Pháp, nhiều nhóm hàng nông sản từ các nước châu Âu khác cũng đã vào VN với số lượng lớn từ nhiều tháng qua.

Nếu trước đây các loại củ, quả xuất xứ từ châu Âu được xem là nhóm hàng cao cấp, chỉ xuất hiện trên các kệ hàng siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng thực phẩm… thì giờ đã có mặt phổ biến ở các chợ đầu mối, cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa giá rẻ đến từ Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ…

Tại khu nhà lồng A1, chợ đầu mối Thủ Đức, nơi tập trung các vựa hành, tỏi… các chủ sạp cho biết, trước đây, 80% mặt hàng này có xuất xứ Trung Quốc; còn lại là hàng từ Đà Lạt, Ninh Thuận, Sóc Trăng hoặc Hà Nội… nhưng nay hàng Trung Quốc chỉ còn chiếm khoảng 30%, còn lại là hàng từ Ấn Độ, Myanmar… và đặc biệt có cả hàng từ Hà Lan.

Hành tây nhập từ Hà Lan đóng trong những bao lưới lớn, quy cách 20kg/bao; trên từng bao đều có đủ tem, mác và thông tin của nhà cung cấp.

Nhân viên sạp Hòa Chu, thuộc khu nhà lồng này, cho biết, hành tây nhập từ Hà Lan giá không hề cao, loại vỏ vàng chỉ 8.500 đồng/kg, loại vỏ tím đắt hơn 2.000-4.000 đồng/kg.

Giá này ngang ngửa với giá hàng nhập từ Trung Quốc, Ấn Độ; thấp hơn sản phẩm cùng loại của Đà Lạt (hành tây Đà Lạt bán sỉ tại chợ là 12.000-14.000 đồng/kg). Hàng “xịn” giá rẻ nên người tiêu dùng và các mối bán lẻ rất chuộng.

Ghi nhận tại các siêu thị, cửa hàng thực phẩm, sản phẩm nhập khẩu từ Hà Lan có giá 32.000-36.000 đồng/kg; cao hơn rất nhiều so với giá phân phối sỉ. Theo một số chủ vựa tại các chợ đầu mối nông sản, thực phẩm, ngoài trái cây, hành tây… họ còn đang được các đầu mối chào bán khoai tây từ Pháp với giá tương đương khoai tây Đà Lạt.

Một đại diện ngành hàng thực phẩm tươi, thuộc dự án hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư của châu Âu cho biết, tất cả các mặt hàng châu Âu xuất khẩu sang các nước khác đều theo tiêu chuẩn chung của EU và tiêu chuẩn của nhà nhập khẩu.

Một số nhóm hàng nông sản như thịt gà, sữa, củ, quả… xuất sang VN thực chất là có giá thành sản xuất rẻ, thậm chí rẻ hơn sản phẩm cùng loại ở VN chứ không phải những sản phẩm xuất giá rẻ là do chất lượng kém. 

Hàng châu Âu còn tiếp tục tràn vào Việt Nam?

Đại diện một hợp tác xã nông nghiệp tại Đà Lạt cho biết, giống hành tây nhập khẩu từ Hà Lan, trồng tại Lâm Đồng có giá bán 9.000-10.000 đồng/kg, nhưng hành nhập từ Hà Lan lại có giá sỉ tại các chợ đầu mối ở TP.HCM là 8.000-9.000 đồng/kg, tương đương hàng Trung Quốc, nên hàng Trung Quốc sẽ không thể cạnh tranh.

Nguyên do chính là người tiêu dùng VN xưa nay vốn có niềm tin vào các mặt hàng có nguồn gốc từ châu Âu hơn hàng Trung Quốc, Thái Lan và cả hàng trong nước.

Số liệu của Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn cho thấy, từ đầu năm 2017 đến nay, VN đã chi khoảng 1,41 tỷ USD nhập khẩu rau quả, tăng đến 72,3% so với cùng kỳ năm 2016.

Trong danh sách các thị trường lớn mà VN nhập hàng chưa thấy có tên các nước châu Âu, nhưng thực tế là vài tháng nay nhiều mặt hàng nông sản vừa được các nước châu Âu nối lại việc xuất khẩu vào VN và hiện họ đang tìm cách thúc đẩy mạnh hơn nữa vấn đề này. 

Ông Đinh Sỹ Minh Lăng, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ cho rằng, cơ hội cho rau củ và các nhóm hàng nông sản VN xuất đi châu Âu và ngược lại, đang được đẩy mạnh trong quá trình tiến tới hiệp định thương mại tự do VN-EU.

Hiện rau, củ, quả từ VN xuất vào châu Âu vẫn lớn hơn rất nhiều so với chiều ngược lại. Các nhà sản xuất VN nên xem đó là một cơ hội vì đang có xu hướng hình thành hệ thống, thu mua phân phối đến từ các doanh nghiệp châu Âu.

Các nhà xuất khẩu nông sản VN khi tham gia đưa hàng hóa vào hệ thống này thì cũng có thể đưa những loại nông sản tại thị trường EU vào Việt Nam. Nông sản của EU luôn được quản lý chất lượng tốt hơn, tiêu chuẩn cao hơn nhiều nước. 

Nếu hiệp định tự do thương mại VN-EU được Nghị viện EU thông qua, nông sản từ châu lục này vào VN sẽ nhiều hơn. Áp lực cạnh tranh đối với nông sản trong nước chắc chắn sẽ khốc liệt hơn.

Thư Hùng