Nông dân Nghệ An thoát nghèo nhờ hưu sao

Lộc mùa xuân

Những ngày này, người dân xã Quỳnh Vinh (TX Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An) đang vào vụ thu hoạch lộc nhung hươu. Lộc nhung là những chiếc sừng non mềm mại và mịn màng với lớp lông tơ trắng phủ bên ngoài. Mùa “hái” lộc nhung năm nay, anh Nguyễn Công Hiệp (44 tuổi, trú xã Quỳnh Vinh) có 15 con hươu đực cho lộc, ước tính thu về hơn 150 triệu đồng.

Sau nhiều năm nhân giống, hiện trang trại nuôi hươu của anh Hiệp đã có 50 con

Theo anh Hiệp, nghề nuôi hươu sao lấy nhung ở xã Quỳnh Vinh đã có từ lâu đời. Việc chăm sóc hươu không quá vất vả, song phải có “bí quyết” để hươu mọc ra bộ nhung vừa đạt trọng lượng lớn, vừa đảm bảo chất lượng. Hươu đực từ 3 năm tuổi trở lên sẽ bắt đầu ra lộc. Mùa lộc nhung hươu thường bắt đầu từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch.

Muốn nuôi hươu lấy nhung đạt hiệu quả thì phải chọn được con giống tốt, và trong quá trình chăm sóc phải có nguồn thức ăn đảm bảo dinh dưỡng. Khi hươu còn nhỏ chỉ cần cho ăn các loại lá cây như cỏ sữa, lá mít, lá vải, lá chuối. Khi hươu bắt đầu cho lộc nhung, bổ sung thêm các loại thức ăn giàu tinh bột như bắp, gạo, khoai mì… để hươu khỏe mạnh, nhung phát triển.

Một con hươu đực khỏe mạnh, trưởng thành có thể cho 0,7-1kg nhung mỗi năm

Một con hươu đực khỏe mạnh, trưởng thành có thể cho 0,7-1kg, có con cho đến 1,5-1,7kg, nhung mỗi năm. “Nhung hươu phải thu hoạch đúng ngày. Để quá già hoặc cắt quá non đều làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Hơn nữa, việc khai thác đúng thời điểm còn đảm bảo cho hươu lấy lại sức và tiếp tục cho lộc nhung đúng vào mùa vụ năm sau” - anh Hiệp chia sẻ.

Sau hàng chục năm, hiện đàn hươu của gia đình anh Hiệp đã phát triển lên 50 con. Ngoài 15 con hươu đực cho lộc nhung, mỗi năm anh Hiệp thu về hàng trăm triệu đồng nhờ bán hươu giống.

Sau hơn 2 năm đầu tư hệ thống chuồng trại hiện đại để nuôi hươu, mùa xuân năm nay ông Nguyễn Bá Thắng (44 tuổi) đã bắt đầu được “nếm” mùi “hái” lộc nhung hươu. Theo ông Thắng, năm nay nhung hươu có giá ổn định, dao động từ 9-10 triệu đồng/kg, tùy chất lượng. Nhu cầu cao nên việc tiêu thụ nhung hươu cũng khá dễ.

Ông Thắng tỉ mỉ chăm sóc cho những con hươu mới đẻ

Vốn chỉ nuôi nhỏ lẻ, song nhận thấy tiềm năng từ nghề nuôi hươu lấy lộc nhung, ông Thắng quyết định đầu tư gần 6 tỉ đầu xây dựng hệ thống chuồng trại hiện đại, mua 150 con giống về nuôi từ cuối năm 2022. Sau hơn 2 năm, một số con hươu đực đã bắt đầu cho lộc, đàn hươu cái cũng bắt đầu sinh sản. “Năm nay tôi mới bắt đầu có thu hoạch bói nên chỉ được vài trăm triệu. Năm sau khi lộc nhung bắt đầu ra đại trà thì mới có thể thu hồi vốn được” - ông Thắng nói.

Khai thác lợi thế từ hươu

Là một trong những hộ nuôi hươu sinh sản, cung cấp con giống lớn nhất ở xã Quỳnh Vinh, ông Nguyễn Văn Bảy (46 tuổi) cho biết, nuôi hươu sao không đòi hỏi quá nhiều về kỹ thuật. Nguồn thức ăn của hươu chủ yếu là cỏ, mía nên dễ kiếm, dễ trồng, người dân có thể tận dụng được để giảm chi phí.

Nguồn thức ăn của hươu chủ yếu là cỏ, mía và các loại lá cây

Khi vào mùa ra lộc, hươu được cho ăn thêm củ quả, tinh bột

Tuy nhiên, với giá bán 20 - 30 triệu đồng/con hươu đực giống và 15 triệu đồng/con hươu cái giống, chi phí đầu tư để chăn nuôi hươu ban đầu khá lớn. Hiện ông Bảy đang nuôi hơn 50 con hươu cái sinh sản, mỗi năm xuất bán ra thị trường hơn 30 con hươu giống.

“Vòng đời của hươu sao khoảng 20 năm. Trung bình một con sau 3 năm tuổi bắt đầu cho thu hoạch, hươu đực khoảng 10 triệu đồng/con, hươu cái sinh sản 20 triệu đồng/con nên thu hồi vốn khá nhanh” - ông Bảy nói.

Xã Quỳnh Vinh hiện được xem là thủ phủ nuôi hươu ở tỉnh Nghệ Ankhi có gần 1.800 con hươu. Ông Vũ Lê Hùng - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh - cho biết, với địa hình bán sơn địa, nguồn thức ăn dồi dào nên nghề nuôi hươu sao rất phù hợp ở xã này. Toàn xã hiện có khoảng 50 hộ chăn nuôi hươu, mỗi năm thu hàng chục tỉ đồng từ bán lộc nhung và hươu giống. Nhờ nuôi hươu, nhiều gia đình từng bước thoát nghèo, vươn lên làm giàu bền vững.

Huyện Hương Sơn (tỉnh Hà Tĩnh) nổi tiếng cả nước về nghề nuôi hươu sao. Những năm gần đây, người dân đã mạnh dạn đầu tư hệ thống máy móc hiện đại để chế biến sâu các sản phẩm từ nhung hươu. Nhiều sản phẩm từ nhung hươu ở huyện Hương Sơn như: rượu nhung hươu, nhung hươu tán bột, nhung hươu thát lát… hiện đã được chứng nhận OCOP 3 sao, 4 sao.

Hiện nhung hươu có giá dao động từ 9-10 triệu đồng/kg

Theo Phòng Nông nghiệp huyện Hương Sơn, tổng số đàn hươu ở huyện hiện đã hơn 47.000 con, trong đó hơn 22.000 con hươu đực cho nhung. Năm 2025, sản lượng nhung ước tính đạt gần 20 tấn, doanh thu hơn 200 tỉ đồng.

Phan Ngọc