Nơi thời gian lãng quên

Gruzia (còn gọi là Georgia) không phải là một bang ở miền Đông nước Mỹ như người ta hay nhầm tưởng. Gruzia, hợp thành từ vương quốc cổ Iberia và Colchis, là đất nước huyền bí nằm ở nơi tiếp nối giữa châu Âu, châu Á, lân cận các tuyến đường giao thương đông - tây trên “Con đường tơ lụa” với lịch sử phát triển liên tục hơn 5.000 năm, từ thời đồ đá.

Lạ lùng thay, đất nước này chỉ được du khách biết đến trong thời gian gần đây. Trước đó, nó gần như bị lãng quên.

Với lịch sử lâu đời, Gruzia là sự hòa trộn giữa cũ và mới, giữa những di tích cổ xưa và hiện đại hào nhoáng mà đôi khi chúng dễ mang đến cảm giác hỗn độn. Nhưng không vì thế mà người ta bớt yêu đất nước này. Vì nằm cạnh các tuyến đường giao thương trên Con đường tơ lụa, lịch sử Gruzia gắn liền với những cuộc chiến tranh.

Thủ đô Tbilisi chinh phục du khách nhờ sự pha trộn văn hóa độc đáo và những khu nhà tắm cổ theo phong cách hoàng gia xứ Ba Tư hiện vẫn nằm rải rác khắp nơi. Bản thân cái tên Tbilisi có nghĩa sự ấm nóng và chất lưu huỳnh sùng sục dưới mặt đất bốc lên.

Nếu Tbilisi mang trên mình vẻ đẹp đa sắc tộc của nhiều nền văn hóa trộn lẫn thì thị trấn Mestia, trung tâm của Svaneti (cách đó 140km, được những ngọn núi tuyết cao từ 3.000 - 5.000 mét bao bọc) vẫn giữ nguyên vẻ hoang sơ, kỳ vĩ và đẹp như tranh vẽ. Nơi đây có quần thể hơn 200 ngọn tháp canh được bảo tồn từ thời trung cổ, những ngôi nhà - vườn xinh xắn.

Được xây dựng từ thế kỷ thứ IX đến thế kỷ XIII, các tòa tháp tại Svaneti đều cao từ 20 - 25m với 4 - 5 tầng, phục vụ mục đích quân sự. Chiều dày các bức tường giảm dần khi lên cao, tạo cho tòa tháp hình dáng thanh thoát mà vững chãi. Mỗi tòa tháp chỉ có một cánh cửa vào thông với các hành lang bảo vệ. Kích thước hơn 200 ngọn tháp không giống nhau và không có quy chuẩn nhất định. Ngọn tháp lớn nghĩa là chủ nhân của nó có vị thế lớn và giàu có.

Các tòa tháp này cũng được sử dụng làm nhà ở. Tầng trệt chỉ có một phòng với lò sưởi là chỗ trú ngụ cho cả người và vật nuôi vào mùa đông. Vào mùa hè, người dân ở các tầng trên, tầng trệt trở thành nơi chứa thức ăn gia súc hoặc công cụ sản xuất.

Gruzia là một trong những quốc gia sản xuất rượu vang đầu tiên trên thế giới. Tại đây, các nhà khảo cổ đã tìm thấy những chiếc bình gốm chưng cất rượu vang còn nguyên vẹn từ 8.000 năm trước. Đây là niềm tự hào của người dân Gruzia. Không có gì đáng ngạc nhiên khi hiện tại, ngành sản xuất và xuất khẩu rượu vang ở Gruzia chiếm... 50% GDP. Người Gruzia sành rượu, có thể uống vang vào cả buổi sáng, trưa, tối mà chẳng mấy khi say. 

Đặc sản của Gruzia còn có vô vàn loại trái cây và bánh kẹo với công thức thuộc dạng bí truyền, được xem là “tài sản quốc gia”. Những ổ bánh khachapuri adjarulu hệt chiếc nồi mỏng tang xinh xắn với lòng đỏ trứng tròn xoe nằm giữa, những xâu kẹo churchkhela đủ màu sắc với hương vị thơm ngon khó cưỡng mà chẳng cần một loại phẩm màu nào cho thấy sự khéo léo và cầu toàn của người chế biến, đủ khiến bất kỳ du khách khó tính nào cũng phải xiêu lòng móc hầu bao thưởng thức. 

Minh Nguyễn