Nơi đó, đàn bà uống rượu từ... 9 giờ sáng

Uống vì... chán!

9g sáng. Vừa đổ xe xuống cái dốc vào nóc Măng Ây (thôn 1, xã Trà Don, H.Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam), tôi tấp vào hiệu tạp hóa ven đường, gặp một người đàn bà đang kỳ kèo với chị chủ quán. Chủ quán: “Nợ cả đống chưa trả, mua chi nữa, mới sáng ra chưa mở hàng”.

Bà nói: “Thì tháng tới trả”. “Bà lúc mô cũng tháng tới trả, nhưng cứ đưa cái mặt lì ra”. Bà đứng như cây chò cổ thụ, mưa không rung gió không chuyển. Hình như đã quá ngán rồi, chủ quán lầm bầm: “Uống để chết hay răng mà sáng mô cũng uống”. Chai rượu gạo 0,65 lít được đưa ra. Lấp lánh ánh cười trên gương mặt chừng qua tuổi 50. “Không đâu anh - chị chủ quán giải thích - hơn 40 thôi, uống chi mà kinh quá, nghiện rồi, ở đây bả là nhứt đó”.

Bà tên HTY. Những cái ly cáu bẩn. Bạn đối ẩm của bà cũng là phụ nữ. Bàn rượu là… nền đất. “Không đi rẫy à?”. “Không, bữa nay ở nhà, nắng quá”. Mồi nhậu chỉ hai con cá suối bé tí. “Anh uống đi”. Bà đẩy ly về phía tôi. Tôi chần chừ: “Sớm quá, uống rượu không tốt đâu”.

Bà cười: “Bụng người Kinh khác bụng người Ca Dong mình, uống miết quen thôi, có chi mô”. Bà giục lần nữa, tôi đành... nốc. Rượu nặng như đá núi, mùi như cồn ở phòng thí nghiệm. Bà Y uống ực, nhón tay bẻ con cá, khà một hơi dài khoan khoái, như vừa qua cơn mê, như uống bằng tâm cảm của người lâu ngày giải thoát gánh nặng, thu cả trời đất vào chén.

“Chồng chị đâu?”. “Đi rẫy”. “Chị thường uống tối hay sáng?”. “Tối chứ, ban ngày đi rẫy”. “Phụ nữ uống rượu, không sợ hàng xóm chồng con la à?”. “Ui, họ uống mình uống, ai cũng uống được”. “Chồng uống không?”. “Có chứ. Nó uống mình uống”. “Nhưng không tốt đâu, còn lo con cái nữa chứ”. “Uống thì uống, lo thì lo”.

Bà đưa mắt nhìn tôi: “Uống đi, hỏi chi nhiều, không uống nữa thì thôi”. Liếc qua, bà đã “ăn gian” hai ly liền. “Răng mà uống rượu, bắt đầu uống khi nào?”. “Nó uống, mình uống, chán thì uống thôi”... “Sao lại đánh chồng?”. Bà Y trừng mắt: “Hỏi làm chi, nó uống đánh mình, mình uống đánh lại, chán mà”. Nói xong, bà hát nghêu ngao “tín tìn tin” rồi cười hí hí.

Nam nữ "bình đẳng" vào cuộc nhậu

Ở nước mình, rượu “phổ cập”... toàn dân. Bao năm đi rừng, rượu chảy tràn trí nhớ tôi, nhưng hầu hết là ngồi với đàn ông. Những lễ lạt, hội hè, có phụ nữ uống, cũng chỉ là rượu cần. Họ ngồi phía sau, kêu mời thì bẽn lẽn khúm núm, vào làm một hơi chào khách rồi lui ra ngay, ngồi nhìn đàn ông uống làm vui.

Chưa một lần tôi nghe phụ nữ vùng cao nói uống rượu do chán. Đáng sợ, bởi hình như luật lệ muôn đời đã bị phá vỡ, đàn ông, già làng hết quyền năng. Chán là mở ra một tâm tư khác, bởi họ luôn thiệt thòi trong im lặng, từ lúc sinh ra đến lúc chết, đói ăn, thiếu mặc, ít học hành, bao ước mơ, khát vọng chôn chặt ở bếp nhà sàn, trên rẫy, ở đàn con, ở tấm lưng cong sớm trước tuổi bởi những chiếc gùi không rời khỏi lưng.

Chán, là trạng thái phức hợp... kinh dị, buông bỏ hết, mọi sự với họ đi qua như nước chảy chân cầu. Tôi ngó bà Y uống, miệng mở ra đón từng giọt, hít vào, khà ra, thành hình chữ O, nhưng đời bà… méo đi rồi. Phụ nữ mà “chán”, nằm say cầu thang, thì bếp không đỏ lửa, nhà cửa bất an.

Trẻ em cũng uống

Ông Nguyễn Hữu Danh, Phó công an xã Trà Don, ngao ngán: “Bà Y là “tiêu biểu”. Bà Y uống quậy chủ yếu vào ban đêm, đánh ông HVL - chồng bà như cơm bữa, đuổi mẹ chồng ra khỏi nhà. Ông L say miết, tay bị run, đánh không lại. Bà Y say thì tạt nước sôi ông chồng chạy chí chết, ban đêm không dám về nhà.

Tôi xuống tận nhà, đưa giấy mời lên công an xã, mấy bả xé giấy không đi. Thôn Tắc Chanh có vợ chồng ông NVT và bà TTT, vợ uống nhiều hơn chồng, ông la, bị bả đánh toác đầu, tôi kêu cả hai lên xã, bả không ra, ông chồng thì khai là do đụng cây”.

“Vì sao? Không ai khai báo à?”. “Đánh nhau, nhưng sợ chính quyền, sợ bị bắt nên thông đồng khai bậy, mình khó giải quyết”. “Đàn bà ở đây uống rượu nhiều không?”. “Ôi trời, không kể hết, mình kêu gọi họp truyên truyền tác hại của rượu, thì họ uống say trước, vào họp quậy tanh banh, họp hành chi được”. “Vì sao có tình hình này?”. “Không hiểu vì sao, chỉ xảy ra chừng hai-ba năm trở lại đây thôi, khi đường sá dễ dàng, quán xá mọc lên nhiều”.