Nỗi đau “mang hình con số”: Bỏ thì thương, vương thì… khốn khổ

Tự ý vay nợ, người thân không liên đới trách nhiệm

Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định nghĩa vụ liên đới của vợ chồng sẽ chỉ phát sinh trong các trường hợp được quy định tại điều 27, có thể kể đến một số trường hợp như: Các giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình; Vợ, chồng ủy quyền cho nhau để xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch mà theo quy định phải có sự đồng ý của cả vợ chồng hoặc đại diện khi một trong hai người mất năng lực hành vi dân sự; Kinh doanh chung trong thời kỳ hôn nhân…

Như vậy, trách nhiệm liên đới của vợ chồng chỉ phát sinh trong các giao dịch được liệt kê tại Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, kể cả trong trường hợp một bên vợ hoặc chồng không tham gia giao dịch. Không có quy định vay mượn trong thời kỳ hôn nhân là nợ chung của vợ chồng. 

Luật sư Võ Thị Anh Loan

Người chồng/vợ vay tiền là hành vi đơn phương, tự ý, không bàn bạc thỏa thuận trước với người vợ/chồng, bên cạnh đó, số tiền do người chồng/vợ vay không nhằm các mục đích được liệt kê nêu trên. Do đó, người hôn phối hoàn toàn không có trách nhiệm liên đới đối với khoản vay nợ của người kia. 

Khi giải quyết thủ tục ly hôn tại tòa án, phải xác định vợ chồng có khoản nợ nào chung trong thời kỳ hôn nhân hay không. Như phân tích ở trên thì người vợ/chồng không liên quan và không có trách nhiệm liên đới đối với khoản vay do “tự ý” để cờ bạc của người kia. Do đó, khoản vay của người hôn phối trong trường hợp này không được coi là nợ chung trong thời kỳ hôn nhân.  

Nếu người chồng vẫn khăng khăng khoản vay là nợ chung thì phải chứng minh các vấn đề như: vợ, chồng có bàn bạc, thỏa thuận về việc vay tiền; mục đích vay tiền là để phục vụ nhu cầu thiết yếu trong gia đình, kinh doanh chung giữa vợ, chồng hoặc nghĩa vụ phát sinh từ việc định đoạt, sử dụng tài sản chung…

Theo pháp luật hiện nay con thành niên sẽ chỉ phải thực hiện thay nghĩa vụ, các khoản vay của cha/mẹ trong hai trường hợp sau: Con cái là người bảo lãnh cho khoản vay của cha mẹ, khi cha mẹ không có khả năng trả nợ thì con cái sẽ đứng ra thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho cha mẹ khi đến hạn. Thừa kế nghĩa vụ khi nhận di sản thừa kế từ cha mẹ theo quy định tại điều 615 Bộ luật Dân sự 2015. Theo đó, nếu con cái được nhận di sản thừa kế thì có nghĩa vụ phải trả nợ thay cha mẹ. 

Trên thực tế, việc con cái trả nợ thay cho cha mẹ được thực hiện dựa trên sự tự nguyện của con, xuất phát từ tình thương của con cái dành cho cha mẹ. Còn về mặt pháp luật, ngoài hai trường hợp nêu trên thì không có bất kỳ quy định nào quy định việc trả nợ thay là nghĩa vụ bắt buộc của con cái. 

Người thân của người cờ bạc là vợ/chồng và con thì không liên quan gì tới khoản vay tự ý của người cờ bạc. Sau khi ly hôn tài sản, nợ, các giao dịch của vợ/chồng… hoàn toàn không liên quan gì tới người còn lại. 

Còn cha mẹ, anh chị em của người cờ bạc, về mặt pháp lý cũng không liên quan. Trong trường hợp, người đi vay không trả tiền hoặc không có khả năng trả tiền thì bên cho vay sẽ dùng các hình thức để đe dọa, gây sức ép về tinh thần đối với người thân của người đi vay để buộc họ trả tiền thay cho người đi vay. Khi đó, gia đình cần báo công an để được bảo vệ. 

Luật sư Võ Thị Anh Loan (Công ty Luật GOLD KEY, Q.3, TPHCM)