Nỗi buồn của những nước chưa có nổi 1 liều vắc xin COVID-19

Có hơn 10 nước trên thế giới chưa có một liều vắc-xin COVID-19

Tại bệnh viện nhỏ nơi nữ bác sĩ Oumaima Djarma làm việc ở thủ đô của Chad, không có cuộc tranh luận hay giành giật nào về loại vắc-xin coronavirus tốt nhất. Đơn giản vì nơi này không có liều vắc-xin nào cả.

Ngay cả đối với các bác sĩ và y tá như Oumaima Djarma - những người chăm sóc bệnh nhân COVID-19 ở Chad -  một trong những quốc gia kém phát triển nhất trên thế giới - không nhìn thấy vắc-xin COVID-19 "tròn-méo" ra sao. “Tôi thấy điều đó thật bất công và bất công, và đó là điều khiến tôi buồn”, bác sĩ bệnh truyền nhiễm 33 tuổi nói. 

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết gần một chục quốc gia - trong đó có nhiều quốc gia ở châu Phi - vẫn đang chờ tiêm vắc-xin. Những nước xếp hàng cuối cùng trên lục địa cùng với Chad là Burkina Faso, Burundi, Eritrea và Tanzania.

“Sự chậm trễ và thiếu hụt nguồn cung cấp vắc-xin đang khiến các quốc gia châu Phi tụt lại phía sau phần còn lại của thế giới trong việc triển khai vắc-xin COVID-19 và châu lục này hiện chỉ chiếm 1% số vắc-xin được cung cấp trên toàn thế giới”, WHO cảnh báo.

Gian Gandhi, điều phối viên cho Bộ phận Cung ứng COVAX của UNICEF, cho biết ở những nơi không có vắc-xin, cũng có khả năng các biến thể mới và liên quan có thể đã xuất hiện.

“Vì vậy, tất cả chúng ta nên lo lắng về bất kỳ sự thiếu phủ sóng nào trên thế giới”, Gandhi nói, đồng thời kêu gọi các quốc gia có thu nhập cao hơn tặng liều thuốc cho các quốc gia vẫn đang chờ đợi.

Các chuyên gia y tế cho rằng rất có thể các biến thể "đã đến và có mặt" những quốc gia này

Chad đã xác nhận chỉ có 170 trường hợp tử vong kể từ khi đại dịch bắt đầu, nhưng những nỗ lực để ngăn chặn hoàn toàn virus ở đây vẫn còn rất khó khăn. Mặc dù sân bay quốc tế của thủ đô đã bị đóng cửa một thời gian ngắn vào năm ngoái nhưng nay các chuyến bay thường xuyên từ Paris và các nơi khác đã nối lại, làm tăng lên 4.835 trường hợp đã được xác nhận. Các quan chức y tế nói rằng con số đó phản ánh hệ thống chăm sóc sức khỏe mong manh của họ.

Bệnh viện tỉnh Farcha ở N'Djamena là một khuôn viên mới trong một khu dân cư xa xôi. Tổ chức Bác sĩ không biên giới đã hỗ trợ cung cấp oxy cho bệnh nhân COVID-19, và bệnh viện có 13 máy thở. Các bác sĩ cũng có rất nhiều khẩu trang KN95 và nước rửa tay do Trung Quốc sản xuất. Tuy nhiên, vẫn chưa có một nhân viên nào được tiêm phòng và không ai được thông báo về thời điểm có thể thực hiện được.

Bác sĩ Djarma nói, điều đó dễ được chấp nhận hơn vào thời kỳ đầu của đại dịch, bởi vì các bác sĩ trên khắp thế giới đều thiếu vắc-xin. Nhưng nay thì quá nhiều nước đã dư thừa. “Khi tôi nghe nói ở một số quốc gia rằng họ đã kết thúc với nhân viên y tế và người già và bây giờ đang chuyển sang các đối tượng khác. Tôi hỏi họ liệu họ có thể cung cấp cho chúng tôi những loại vắc-xin này để ít nhất là bảo vệ các nhân viên y tế không?", Djarma nói.

“Tất cả mọi người đều chết vì căn bệnh này, dù giàu hay nghèo. Mọi người đều phải có cơ hội, cơ hội được tiêm chủng, đặc biệt là những người bị phơi nhiễm nhiều nhất”, bà nói thêm.

COVAX, chương trình do LHQ hậu thuẫn để vận chuyển vắc-xin COVID-19 trên toàn thế giới, nhằm giúp các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình được tiếp cận. Tuy nhiên, một số quốc gia, bao gồm cả Chad, đã tỏ ra lo ngại về việc nhận vắc-xin AstraZeneca thông qua COVAX vì lo ngại rằng vắc-xin này có thể không bảo vệ tốt trước một biến thể lần đầu tiên được nhìn thấy ở Nam Phi.

Chad dự kiến ​​sẽ nhận được một số liều Pfizer vào tháng tới nếu nó có thể đặt các phương tiện bảo quản lạnh cần thiết để giữ vắc-xin đó an toàn ở một quốc gia có nhiệt độ tăng cao mỗi ngày lên đến 43,5 độ C.

Một số quốc gia cuối cùng cũng mất nhiều thời gian hơn để đáp ứng các yêu cầu về nhận liều, bao gồm cả việc ký kết miễn trừ bồi thường với các nhà sản xuất. Tuy nhiên, những sự chậm trễ này thậm chí còn dài hơn đối với những nơi như Burkina Faso vì một nhà sản xuất vắc-xin chủ chốt ở Ấn Độ đã thu hẹp nguồn cung toàn cầu vì sự gia tăng vi rút thảm khốc ở nước này.

Ông Donald Brooks cho biết: “Hiện nay với tình trạng thiếu hụt nguồn cung vắc-xin toàn cầu, đặc biệt là do sự gia tăng các ca bệnh ở Ấn Độ và sau đó là việc chính phủ Ấn Độ thu hồi liều lượng từ các nhà sản xuất ở đó, Burkina Faso thậm chí còn có nguy cơ bị chậm trễ hơn nữa trong việc nhận liều lượng dự kiến".

Các nhân viên y tế tuyến đầu ở Burkina Faso nói rằng họ không chắc tại sao chính phủ không bảo đảm vắc-xin cho họ. Chivanot Afavi, một y tá giám sát đã làm việc trên tuyến đầu cho biết: “Chúng tôi muốn được tiêm vắc-xin giống như các đồng nghiệp khác trên khắp thế giới. Không ai thực sự biết căn bệnh này sẽ làm gì chúng ta trong tương lai".

Các bác sĩ ở những nước cảm thấy rất buồn vì không có vắc-xin bảo vệ mình

Ở Haiti, chưa có một loại vắc-xin nào được tiêm cho hơn 11 triệu người sống ở quốc gia nghèo nhất ở Tây bán cầu này. Haiti dự kiến ​​sẽ nhận được 756.000 liều vắc-xin AstraZeneca thông qua COVAX, nhưng các quan chức chính phủ cho biết họ không có cơ sở hạ tầng cần thiết để lưu trữ và lo lắng về việc phải vứt bỏ đi nếu bị hỏng. Các quan chức Haiti cũng bày tỏ lo ngại về các tác dụng phụ tiềm ẩn và cho biết họ thích loại vắc-xin một liều.

Một số quốc đảo nhỏ ở Thái Bình Dương cũng chưa nhận được bất kỳ loại vắc-xin nào, mặc dù việc không có dịch ở một số nơi đó có nghĩa là các chiến dịch tiêm chủng sẽ ít cấp bách hơn. Vanuatu, với dân số 300.000 người, đang chờ nhận những liều vắc-xin AstraZeneca đầu tiên vào cuối tháng này, nhưng chỉ ghi nhận ba trường hợp nhiễm coronavirus, tất cả đều được cách ly và điều trị.

Tại bệnh viện Farcha ở Chad, 9 nhân viên chăm sóc sức khỏe đã nhiễm virus, trong đó có Tiến sĩ Mahamat Yaya Kichine, một bác sĩ tim mạch. Hiện bệnh viện đã thành lập các nhóm nhân viên y tế bị nhiễm để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm cho toàn bộ nhân viên.

Kichine nói: “Phải mất gần 14 ngày tôi mới được chữa khỏi. Đã có rất nhiều người chăm sóc bị nhiễm bệnh, vì vậy tôi nghĩ rằng nếu có khả năng tạo ra một loại vắc-xin, nó sẽ thực sự giúp chúng tôi dễ dàng hơn trong công việc của mình”.

Trọng Trí (theo AP, Reuters)