Niềm tin có còn được thắp sáng?

Không thể phủ nhận lòng đam mê và lửa nghề của những nghệ sĩ (NS) trẻ đã gắn với Đoàn 3 - TSNT trong suốt chín năm qua. Trước khi chính thức được công nhận là Đoàn 3 - NHTHT vào tháng 10/2012, các thành viên của nhóm chỉ được xem là cộng tác viên của NH, được hưởng mức lương tượng trưng khoảng hơn một triệu/tháng. Dù vậy, không chỉ thường xuyên tham gia biểu diễn cho kế hoạch phục vụ của NH, nhóm còn có những vở diễn được khán giả đánh giá tốt không chỉ vì khả năng biểu diễn của các thành viên mà còn ở thái độ luyện tập và làm nghề nghiêm túc như: Cung đàn nào cho em, Sắc xuân gửi lại, Khát vọng vương quyền, Truyền thuyết hồ đoạt mệnh, Dấu ấn giao thời, Đứa con họ Triệu, Hồn bướm mơ tiên, Hoa vương tình mộng… Với rất nhiều đêm diễn, những NS trẻ chỉ xem đó là cơ hội để họ được luyện nghề và nỗi khát khao tìm lại niềm tin của khán giả… Vì lẽ đó, dù có khi khán phòng không nhiều khán giả họ vẫn diễn hết mình và sau đêm diễn, thù lao chỉ là 50.000đ để đổ xăng, uống nước; thậm chí nhiều suất diễn, bồi dưỡng chỉ là những tràng vỗ tay của khán giả.

Trái tim trong trắng - vở diễn lỗi hẹn Liên hoan các vở diễn của Lưu Quang Vũ - Ảnh: T.V.

Tiếc rằng khi nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của công chúng ngày càng cao thì chỉ lửa nhiệt tình của NS thôi không đủ “thắp sáng niềm tin” cho khán giả. Công sức luyện tập, khả năng biểu diễn của NS khó có thể phát huy khi phải biểu diễn với thiết kế sân khấu chắp vá, tận dụng từ những vở diễn cũ. Phục trang cũng “có gì xài nấy”, dù chính người NS biết rõ bộ trang phục đó chưa thực sự phù hợp với tính cách nhân vật, bối cảnh vở diễn… Nhưng không còn cách nào khác, vì kinh phí dựng vở của nhóm chỉ được “nhín” bớt từ kinh phí hoạt động của NH.

Khó khăn tưởng chừng sẽ được giải tỏa khi nhóm TSNT chính thức được trở thành Đoàn 3, nhưng trừ… mức lương cơ bản của NS được tăng thêm chút đỉnh thì khó khăn vẫn như cũ. Mới đây, vì không có kinh phí nên đến phút cuối, vở Trái tim trong trắng đành lỗi hẹn với Liên hoan các vở diễn của tác giả Lưu Quang Vũ. Ngay trong đêm sinh nhật lần thứ chín, đạo diễn Phan Quốc Kiệt đã bày tỏ nỗi lo về tương lai của Đoàn 3: “Kinh phí dàn dựng vở mới gần như không có, chúng tôi đành chấp nhận giải pháp làm mới lại những vở diễn cũ từng được khán giả yêu thích. Lịch diễn từ một suất/tuần giờ đã phải rút xuống một suất/tháng. Việc quảng bá và bán vé qua internet thời gian đầu cũng có hiệu quả, có thêm được một lượng khán giả mới, nhưng không biết sẽ duy trì được bao lâu nếu chúng tôi cứ tái diễn mãi những vở diễn cũ”.

Đã vậy, hiện tại Đoàn 3 chỉ có hai nhạc công và một nhân viên hậu đài khiến kế hoạch biểu diễn luôn bị động. Đáng trách là cách làm việc “cục bộ”, thiếu đoàn kết của các đoàn trực thuộc NHTHT.

Khó khăn chồng khó khăn nên niềm tin của cả diễn viên và khán giả cứ “nguội’ dần. Khó trách NS không hết lòng với nghề nghiệp khi nỗ lực chỉ đến từ một phía.

Một vấn đề được đặt ra là có nên duy trì một lúc ba đoàn hay cơ cấu lại để tập trung kinh phí, xây dựng những vở diễn quy mô hơn thay vì dàn dựng những chương trình nhỏ lẻ cho đủ chỉ tiêu hàng năm? Sau sinh nhật thứ chín, nỗi lo “niềm tin” sẽ không còn được “thắp sáng” đến tuổi lên mười đã hiện hình rõ rệt.

 Thảo Vân