Những sáng kiến thiết thực góp sức bảo vệ môi trường

Tro xỉ rác thải y tế nguy hại thành vật liệu xây dựng

Trong tháng Chín và tháng Mười vừa qua, không khí làm việc tại Phòng Công nghệ môi trường và Kiểm tra chất lượng của CITENCO vui vẻ lạ thường. Kỹ sư Nguyễn Thị Lệ - Tổ trưởng Tổ Công nghệ môi trường - cho biết, mẻ bê tông đầu tiên từ tro xỉ lò đốt rác thải y tế nguy hại của nhóm nghiên cứu đã được cấp phòng thông qua và gửi đi kiểm định. 

Kỹ sư Lệ là 1 trong 7 thành viên nhóm nghiên cứu đề tài “Tái chế tro xỉ lò đốt chất thải thành vật liệu xây dựng” do anh Cao Văn Tuấn - Trưởng phòng Công nghệ môi trường và Kiểm tra chất lượng - làm chủ nhiệm. Các kỹ sư tham gia nghiên cứu đều còn rất trẻ, năng động, nhiệt huyết và họ đã bỏ ra cả năm trời để hoàn thành việc nghiên cứu. Có những ngày họ ăn mặc đẹp để đến văn phòng làm việc, nhưng lại nhận được tin các công nhân công trường Đông Thạnh vừa cho ra lò mẻ bê tông mới. Thế là họ lại phải phóng xe máy đến công trường để xem xét, thử độ bền chắc của bê tông và việc vận hành máy móc… Có khi, họ còn phải chở cả khối bê tông ấy về văn phòng để tiếp tục nghiên cứu.

Chị Nguyễn Thị Quế Lâm (bìa trái) - Phó trưởng phòng Công nghệ môi trường và Kiểm tra chất lượng CITENCO và các thành viên nhóm nghiên cứu tái chế tro xỉ lò đốt chất thải y tế nguy hại và những thành quả nghiên cứu

Nữ kỹ sư Vũ Thị Hoài Nhơn cho biết, họ đã không ít lần thất bại. “Chúng tôi phải dò tìm, thử nghiệm nhiều lần với các công thức khác nhau, gia giảm từng loại vật liệu, lượng nước và chất kết dính… Rất kỳ công và không ít lần thất bại, nhưng ai cũng hiểu nếu nghiên cứu thành công thì không chỉ có ý nghĩa với nhóm, với công ty mà còn góp sức vào việc xử lý rác nguy hại” - nữ kỹ sư Vũ Thị Hoài Nhơn nói. 

Anh Cao Văn Tuấn cho biết: “Tro lò đốt chất thải y tế hiện được xem là chất thải nguy hại cần được lưu giữ bằng kỹ thuật chôn lấp an toàn, đóng bãi vĩnh viễn. Thế nhưng, các loại tro xỉ từ các lò đốt ở nhiệt độ cao thì đều được cân nhắc, nghiên cứu tìm giải pháp kiểm soát các yếu tố nguy hại và tái chế thành các loại vật liệu xây dựng, chủ yếu là các loại gạch, bê tông, tạo hạt…để tránh phải lưu chứa. Và dự án tái chế tro xỉ khi được triển khai thực hiện tại công trường Đông Thạnh (nơi có các lò đốt rác thải y tế, rác thải nguy hại lớn nhất của TPHCM hiện nay) nếu thành công sẽ mang lại lợi ích rất lớn”.

Anh Tuấn cũng khẳng định, dự án khi thành công sẽ gợi mở phương thức quản lý chất thải mới, khả năng sử dụng công nghệ mới, tận dụng nhiều hơn vật liệu sau quá trình thải bỏ, bởi với khối lượng rác thải ra môi trường ngày càng nhiều thì hầm chứa nào cũng sẽ đầy và cần có diện tích lớn hơn để lưu chứa. Đáng mừng là nghiên cứu của nhóm không chỉ được hội đồng khoa học công ty xếp loại A trong số các đề tài, sáng kiến được công nhận năm 2022 mà các dòng sản phẩm được tạo ra bước đầu đã được đánh giá là có khả năng đáp ứng nhu cầu sử dụng và có hiệu quả kinh tế, trước mắt đang sử dụng cho nội bộ. 

Thành phẩm bê tông làm từ tro xỉ lò đốt chất thải y tế nguy hại

Các kỹ sư cũng cho biết thêm, với độ bền chắc hợp lý, các khối bê tông được làm từ tro xỉ rác thải đã và đang được sử dụng để lót đường cho xe chở rác ra vào các nhà máy ngay trên công trường Đông Thạnh.

Làm lợi hàng tỉ đồng cho công ty và góp phần giữ xanh thành phố

Trong 7 sáng kiến cải tiến kỹ thuật và đề tài nghiên cứu được CITENCO công nhận năm 2022 có 3 đề tài liên quan đến ứng dụng công nghệ số vào quản lý rác thải. Đó là đề tài ứng dụng số hóa vào quá trình sản xuất, kinh doanh ở chi nhánh môi trường đô thị Sài Gòn, quản lý xe rác dân lập ra vào trạm trung chuyển 691 Quang Trung bằng app trên điện thoại di động của chi nhánh môi trường đô thị Gia Định và đề tài ứng dụng Google biểu mẫu trong công tác kiểm tra giám sát chất lượng vệ sinh trên địa bàn thành phố Thủ Đức của Phòng Công nghệ môi trường và Kiểm tra chất lượng… Các sáng kiến này dù được giải A hay B đều đã và đang được tiếp tục vận hành trong công việc hằng ngày của các đơn vị, góp phần hiệu quả trong quản lý rác thải và vận hành các trạm thu gom, trung chuyển rác. Hơn nữa, khi vận hành, các đơn vị đều chăm chút, cải tiến cho các đề tài, sáng kiến cải tiến trở nên hoàn thiện hơn. 

Cụ thể, với quá nhiều chủng loại xe chở rác như xe gom và ép rác, xe ba gác, xe lôi, khối lượng rác chở của mỗi phương tiện cũng khác nhau… khiến việc quản lý gặp nhiều khó khăn, nhưng với đề tài ứng dụng số hóa vào quá trình sản xuất, kinh doanh, chi nhánh Môi trường đô thị Sài Gòn đã kiểm soát được toàn bộ khối lượng rác tiếp nhận ở tất cả trạm trung chuyển trên địa bàn thành phố Thủ Đức. Tương tự, sáng kiến quản lý xe rác dân lập ra vào trạm bằng app trên điện thoại di động đã giúp trạm cân 691 Quang Trung, quận Gò Vấp thống kê đầy đủ, chính xác số lượng rác mà các đơn vị đã thu gom, thậm chí xác định được cả khối lượng rác dân lập của từng phường xã, quận huyện và có thể trích số liệu khi có yêu cầu. 

Trong 5 năm, từ 2017-2022, CITENCO đã có 37 đề tài, sáng kiến được công nhận, làm lợi hàng tỉ đồng cho đơn vị. Nay lại có thêm 7 đề tài và sáng kiến được nghiên cứu thành công, chắc chắn tương lai sẽ làm lợi cho công ty nói riêng và xã hội nói chung nhiều hơn nữa. Trên thực tế, những nghiên cứu cải tiến kỹ thuật đã được đưa vào áp dụng “ngay và luôn”, như: sáng kiến cải tạo container ép kín có xi lanh thủy lực kéo khung đẩy đổ rác công nghiệp của chi nhánh môi trường đô thị Chợ Lớn (giúp việc đổ rác công nghiệp được dễ dàng, giảm thiểu hỏng hóc xe và an toàn cho người lao động); đề tài cải tạo xe điện 3 bánh thành các xe chuyên dùng phục vụ khách hàng sử dụng dịch vụ hỏa táng của chi nhánh Dịch vụ môi trường (tận dụng được các xe cũ để giảm sức lao động cho người lao động); đề tài thử nghiệm chất che phủ bãi rác bằng vật liệu Posi Shell trên bãi chôn lấp số 3 Hiệp Phước, Củ Chi của nhóm nghiên cứu Phòng Kỹ thuật vật tư (làm giảm phát tán mùi, ngăn ngừa ruồi và côn trùng trong khu vực 
chôn lấp)…

Lãnh đạo CITENCO đánh giá, các nhóm sáng kiến được công nhận và trao giải lần này đều hữu dụng và có giá trị kinh tế - xã hội cao, cho thấy sự quyết tâm của các đơn vị trực thuộc trong triển khai thực hiện định hướng chung: không ngừng cải tiến để hoàn thành tốt nhất sứ mệnh chung tay bảo vệ môi trường thành phố. 

Tinh Châu