Những sai lầm nguy hiểm khi phụ huynh cấp cứu trẻ bị co giật

Khi vừa thấy con bị co giật, nhiều phụ huynh đã vội vã cho đầu đũa, đầu muỗng vào miệng trẻ nhằm tránh để trẻ cắn lưỡi, sau đó vắt chanh, bỏ gừng để chặn cơn co giật, điều này không chỉ làm tình trạng bệnh nặng hơn, một số trường hợp còn gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Suýt mất con vì vắt chanh trị co giật

Ngày 2/6, trên trang mạng có những dòng tâm sự đầy ray rứt của chị T.T.B.Ng. (ở TP.HCM) khi chị suýt mất con trai 2 tuổi do vắt chanh trị co giật cho con. “Tôi hối hận quá, nếu ai có con nhỏ, xin đừng vắt chanh vào miệng để trị co giật cho con. Bé C. nhà tôi đang thoi thóp thở máy chỉ vì hành động dại dột của tôi”. 

Theo chị Ng., một tuần trước khi nhập viện, bé C. bị sốt, ban đầu chỉ sốt nhẹ, rồi ngày càng cao. Chị mua thuốc cho con uống nhưng vẫn không thể cắt cơn. Sốt lên tới 39,5 độ C, bé bắt đầu lên cơn co giật.

Cả nhà cuống cuồng chuẩn bị đưa C. đi bệnh viện thì mẹ chồng ngăn lại, bảo dùng chanh vắt vào miệng để con giảm sốt. Hàng xóm cũng nói đây là mẹo dân gian, vô cùng hữu hiệu, phải vắt nước cốt chanh tươi thì con mới mau hạ sốt, dứt cơn co giật. Không ngờ, chị vừa vắt chanh vào miệng con xong bé liền sặc sụa, tím tái…

Chị ôm con đến Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM cấp cứu, 30 phút sau bác sĩ bảo may mà gia đình đưa bé đến kịp, không thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra. Khi bé ổn, bác sĩ nói trong lúc co giật bé đã thở khó, còn bị nước chanh sặc vào đường thở.

Cấp cứu không đúng cách sẽ khiến bệnh của trẻ nặng hơn

Ngày 25/7, bác sĩ Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM tiếp nhận bé N.N.M. (4 tuổi, ở TP.HCM) được người nhà đưa đến trong tình trạng thở khó, tím tái, lơ mơ, tiếp xúc kém. Bác sĩ phải khai thông đường thở, loại bỏ đàm nhớt trong miệng bé, đặt nội khí quản để cấp cứu.

Lúc này, bác sĩ phát hiện nhiều tép chanh tươi và lát gừng mỏng ở cổ họng bé. Mẹ bé cho biết, trước khi vào bệnh viện, bé M. bị động kinh, lên cơn co giật. Những lần trước bé bị co giật, cả nhà đều đè bé xuống, nặn chanh, cho ngậm gừng thì bé dứt cơn, nhưng lần này, bé đột nhiên gồng cứng, thở hắt mệt mỏi nên đưa vào bệnh viện.

Cấp cứu sai cách có thể gây hậu quả nghiêm trọng

Bác sĩ Trương Hữu Khanh - Trưởng khoa Ngoại - Thần kinh Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM - lưu ý, đưa bất kỳ vật gì vào miệng trẻ khi trẻ đang lên cơn co giật đều không nên do có thể khiến tình trạng của bé nặng hơn. Đây cũng là sai lầm cơ bản của các bậc phụ huynh khi xử trí co giật ở trẻ.

Nhiều cha mẹ luôn đưa tay, vật cứng vào miệng trẻ rồi vắt chanh điều trị với niềm tin bé sẽ dứt cơn ngay khi có chanh. Bác sĩ Khanh cho biết: “Hành động này rất nguy hiểm, có thể người lớn nghĩ chanh thường dùng để hạ sốt nên vắt chanh nguyên chất sẽ hạ sốt nhanh hơn, nhưng khi trẻ đang co giật sẽ không chủ động được đường thở, người cấp cứu vắt mạnh chanh vào miệng sẽ gây nhiều nguy cơ, nếu nước chanh hay dị vật sặc vào khí quản. 

Chanh không hề làm giảm cơn co giật, lại gây cản trở đường thở của trẻ khiến trẻ nguy hiểm hơn. Trẻ không tự nuốt được, nguy cơ sặc chanh vào phổi gây viêm phổi, suy hô hấp. Thậm chí đã có trẻ tử vong”.

Theo bác sĩ Khanh, một đứa trẻ khi bị co giật, người cấp cứu nên hỏi ngay người thân đi cùng về bệnh sử của trẻ. Thông thường, có ba nguyên nhân gây co giật ở trẻ là: sốt cao, động kinh hay những bệnh lý khác như viêm màng não, chấn thương trước đó… 

Về cơ bản, hầu hết trẻ bị co giật đều cắn chặt răng chứ không tự cắn lưỡi, nếu người lớn cạy hàm, chèn tay hoặc các vật khác vào miệng thì lưỡi của trẻ mới đưa ra ngoài, kèm theo trẻ co giật mất kiểm soát sẽ dễ cắn lưỡi hơn hoặc gây tổn thương niêm mạc, răng, lợi.

Nếu trẻ co giật do sốt cao, người lớn chỉ cần nhanh chóng hạ sốt bằng cách đặt thuốc hạ sốt vào hậu môn, cho trẻ mặc đồ thoáng mát, dùng nước ấm lau người cho trẻ, lau nhiều ở vùng bẹn, nách, theo dõi sốt ở trẻ, sốt cao không hạ phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay.

Nếu trẻ bị động kinh, lên cơn co giật, tránh di chuyển mà đặt trẻ nằm nghiêng ở nơi thoáng mát, mở bớt quần áo, loại bỏ đàm nhớt cho trẻ dễ thở hơn. Không được ghì chặt trẻ vì có thể làm tổn thương một bộ phận nào đó trên cơ thể, thậm chí nếu dùng quá nhiều lực có thể gây gãy xương cho trẻ. 

Phạm An