Những phụ nữ quyết phá bỏ lối mòn ‘sắc đẹp thẩm mỹ’ ở Hàn Quốc

Kim Ji-yeon, 22 tuổi, từng chi 200USD mỗi tháng và tốn hai giờ đồng hồ mỗi ngày cho nhan sắc, sau đó cô tham gia phong trào đấu tranh chống lại các tiêu chuẩn sắc đẹp khắt khe ở Hàn Quốc.

Từ lúc lên 7 tuổi, Kim Ji-yeon đã muốn phẫu thuật thẩm mỹ. Suốt 13 năm sau đó, cô phá hủy tất cả các bức ảnh của mình cho đến khi cha mẹ trả tiền cho cô phẫu thuật hàm. Người ra đập vỡ xương hàm của cô ra để tạo hình lại.

Thế rồi, Kim bắt đầu tự hỏi tại sao mình phải tốn kém nhiều thứ như vậy cho vẻ bề ngoài – 200 USD mỗi tháng và hai tiếng đồng hồ mỗi ngày. Cô cắt phăng mái tóc, đập vụn đồ trang điểm.

Kim là một trong ngày càng nhiều phụ nữ Hàn Quốc đứng lên chống lại những tiêu chuẩn sắc đẹp cứng nhắc – một cuộc chiến mà họ gọi là “Escape the Corset” - “Thoát khỏi chiếc áo nịt ngực” - ở quốc gia được coi là nghiện nhan sắc bậc nhất thế giới.

Hàn Quốc có tỉ lệ người dân phẫu thuật thẩm mỹ cao nhất thế giới và vẫn tiếp tục tăng. Hàn Quốc cũng là địa chỉ du lịch phẫu thuật thẩm mỹ hàng đầu. Thị trường làm đẹp - mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da mặt như mặt nạ - đem lại doanh thu 13 tỉ USD năm ngoái, lọt top 10 thị trường làm đẹp lớn nhất thế giới.

Kim có cả một giá đầy hoa tai mà ngày xưa cô hay đeo.

Áp lực về nhan sắc đè nặng lên phụ nữ. Các ngôi sao K-pop phẫu thuật thẩm mỹ rất nhiều được coi là tiêu chuẩn sắc đẹp. Các nhân vật đình đám trên YouTube có hàng triệu người theo dõi nhờ phát những video hướng dẫn chi tiết các bước trang điểm. Quảng cáo làm đẹp bủa vây phụ nữ từ thân xe bus, trong ga tàu điện ngầm cho đến TV.

“Đẹp bẩm sinh ư? Chỉ là dối trá” - đó là lời trong một quảng cáo ở ga tàu điện ngầm Seoul.

“Chúng tôi phải làm đủ 12 bước để bôi các sản phẩm cơ bản lên mặt rồi mới bắt đầu trang điểm”, cô Kim chỉ ra. “Và vấn đề chính xác là ở đó”.

Và phụ nữ đang đấu tranh lại. Mùa hè vừa rồi, hàng chục nghìn người đã biểu tình phản đối nạn tấn công tình dục, nạn đặt camera quay trộm cũng như những tiêu chuẩn khắt khe mà xã hội áp đặt lên họ trong mọi khía cạnh của cuộc sống. 

“Chủ nghĩa nữ quyền ở Hàn Quốc sâu sắc hơn ở các nước khác vì ở đây phụ nữ vẫn chưa thực sự có chỗ đứng về chính trị và kinh tế”, Yunkim Ji-yeong, phó giáo sư về triết học nữ quyền ở ĐH Konkuk nhận định.

Bae Eun-jeong, 21 tuổi, biệt danh Lina Bae, từng là một ngôi sao hướng dẫn làm đẹp trên YouTube.

Ngăn bàn của Lina Bae đầy các dụng cụ trang điểm.

Khoảng cách về thu nhập ở Hàn Quốc là cao nhất trong các nước OECD. Phụ nữ chỉ chiếm 1/6 số đại biểu Quốc hội và 1/10 các vị trí điều hành doanh nghiệp ở Hàn Quốc.

Trong bối cảnh đó, "Escape the Corset" nhanh chóng có người hưởng ứng.

Bae Eun-jeong, biệt danh là Lina Bae, từng là một ngôi sao hướng dẫn làm đẹp trên YouTube. Đầu năm nay, khi nghe về phong trào này, Bae đã xem lại bình luận của khán giả trên kênh YouTube của mình. Nhiều thiếu nữ nói rằng chỉ khi trang điểm họ mới đủ dũng khí đi học. 

“Tôi nhận ra có điều gì đó sai sai”, Bae nói. “Tôi muốn làm một kiểu video mới để nói với họ rằng không trang điểm cũng không sao đâu”.

Đến tháng Sáu, cô Bae đưa lên một video thể hiện một quá trình khổ sở từ bôi kem, đánh phấn nền, đến kẻ mắt và đeo mi giả. Lập tức hàng loạt bình luận chê bai xuất hiện: “Hai mắt đánh không đều kìa”, “Tôi mà là cô tôi chết đi cho xong”.

Sau đó cô bỏ hết phần trang điểm và nói với người xem rằng: “Đừng quá quan tâm đến việc người khác nhìn nhận bạn thế nào. Bạn vốn dĩ đã đặc biệt và xinh đẹp rồi”.

Trước khi tham gia phong trào, Cha Ji-won, 22 tuổi, có lúc đã tiêu đến 700USD/tháng vào mỹ phẩm.

Video này nhận được 5,5 triệu lượt xem, số người theo dõi kênh YouTube của cô Bae tăng từ 20.000 lên gần 147.000. Có nhà xuất bản còn mời cô viết sách. Từ đó, cô cắt tóc ngắn và không trang điểm, tiết kiệm gần 500USD mỗi tháng. Giờ đây các video của cô tập trung vào chủ đề nấu ăn và chia sẻ các ý tưởng. 

Cha Ji-won, người làm nội dung video cho một công ty cải tạo đô thị, cũng gia nhập phong trào đầu năm nay và lập một kênh YouTube riêng, hiện có 30.000 người theo dõi. Có thời điểm, Cha nghĩ rằng mỗi tháng cô tiêu hết 700USD tiền trang điểm còn là ít. Giờ cô xem đồ trang điểm là đồ chơi.

“Giờ chúng chỉ như màu sáp đối với tôi”, cô Cha nói. Trước đây cô từng có cảm giác chỉ là công dân hạng hai, nhưng giờ đây, khi không còn trang điểm, “mọi người lắng nghe tôi nhiều hơn”.

Nhưng phong trào cũng vấp phải phản ứng dữ dội. 

Cô Bae, cô Kim và cô Cha đều để kiểu đầu nấm đặc trưng của phong trào, vì thế họ trở thành mục tiêu cho những lời dèm pha và dọa nạt. Cô Kim bị liền hai ông chủ chê là trông không đủ nữ tính. Đến nỗi những người công khai mình là nhà nữ quyền được coi là can đảm chẳng kém những người công khai đồng tính, vì còn quá nhiều người không dám ra mặt.

Cô Cha trong một bức ảnh cũ trước khi tham gia phong trào “Thoát khỏi chiếc áo nịt ngực”.

“Ở Hàn Quốc, những người đi ngược lại xu hướng gặp nhiều khó khăn hơn so với ở các quốc gia khác”, Seo Sol, 26 tuổi, người làm một talk show về nữ quyền trên YouTube với tiêu đề “Vì có quá nhiều thứ để nói”, cho biết.

Yim Hyun-ju, người dẫn chương trình 33 tuổi ở Tập đoàn phát thanh truyền hình Munhwa, đã quyết định đeo kính khi lên sóng sáng ngày 12/4. Mi giả khiến cô bị mỏi mắt nên ngày nào cũng phải nhỏ một chai nước mắt nhân tạo. 

Sự việc lan truyền trên mạng. Cấp trên của Yim sỉ nhục cô. Khán giả viết thư đến than phiền. Nhưng phụ nữ lại đến tận nơi gặp để cảm ơn cô.

Bây giờ thỉnh thoảng cô Yim vẫn đeo kính, để ngầm nói với khán giả rằng hãy đánh giá cô qua năng lực chứ không phải qua hình thức. Nhưng cô không muốn bị cho là một phần của phong trào nào cả.

“Nếu được tự do, tôi sẽ trang điểm ít đi”, cô Yim nói. “Nhưng tôi đang bị mắc kẹt giữa tình cảm và lý trí, tôi muốn làm như thế nhưng thực tế trong nghề nghiệp của tôi là như vậy”. 

Yim Hyun-ju, một người dẫn chương trình truyền hình đã quyết định đeo kính lên dẫn bản tin sáng và trở nên nổi tiếng trên mạng.

“Ở Hàn Quốc, những người đi ngược lại xu hướng bị đối xử tồi tệ hơn nhiều ở các quốc gia khác”, Seo Sol, người làm một talk show về nữ quyền trên YouTube, cho biết.

Nhiều phụ nữ tham gia phong trào này cho rằng hành động nhỏ của họ đã có tác động ít nhiều đến ngành công nghiệp mỹ phẩm. Trong một quảng cáo gần đây, nhãn hiệu mỹ phẩm Missha đã dùng một người mẫu tóc ngắn và một người mẫu có tàn nhang.

Trong quảng cáo có đoạn: “Thoát ra, đừng che giấu khiếm khuyết và theo đuổi chuẩn mực của bản thân chứ không phải của người khác”. Tuy vậy, các phụ nữ trong quảng cáo vẫn mang chuẩn vẻ đẹp Hàn Quốc và vẫn trang điểm.

Áp lực xã hội đối với một gương mặt trái xoan trang điểm kỹ càng vẫn còn rất lớn. Im Soo-hyang đóng trong một seri phim truyền hình có tên “My ID is Gangnam Beauty”, kể về một phụ nữ trẻ sau khi phẫu thuật thẩm mỹ phải vật lộn với những vấn đề về hình thức.

Tên phim nhắc đến quận Gangnam sang chảnh ở thủ đô Seoul, nơi các cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ tràn lan trên các phố.

“Tôi không thể nói là tôi không còn lo lắng mọi người để ý đến mình, vì bản chất nghề nghiệp của tôi là vậy”, cô Im trả lời phỏng vấn tại salon làm tóc ở Gangnam. “Nhìn tôi đi. Tôi đã uốn tóc, trang điểm cẩn thận, làm móng và mặc quần áo đẹp”. 

Cô mỉm cười và nói tiếp: “Tôi không thể tự do được”.

Im Soo-hyang tham gia phim truyền hình “My ID is Gangnam Beauty” về một phụ nữ trẻ sau khi phẫu thuật thẩm mỹ phải vật lộn với những vấn đề về hình thức.

Đại An (theo NYT)