Những người sống sót ở Gaza đau buồn đào bới đống đổ nát tìm thi thể người thân

Abu Muhammed Ghaith lục trong những tấm vải liệm ở Gaza để tìm đứa con trai mất tích của mình - Ảnh: Al Jazeera

Những mảnh xương người

Tiếng súng có thể đã ngưng ở Gaza, nhưng đối với Mahmoud Abu Dalfa, nỗi đau vẫn chưa kết thúc. Anh đang tuyệt vọng tìm kiếm thi thể của vợ và 5 đứa con bị mắc kẹt dưới đống đổ nát.

Vợ và các con của Abu Dalfa nằm trong số 35 người trong đại gia đình của anh đã thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel vào tháng 12/2023. "Các con tôi vẫn còn nằm dưới đống đổ nát. Vợ tôi đã thiệt mạng cùng với tất cả 5 đứa con của tôi, 3 gái và 2 trai. Tôi đang cố gắng đưa chúng ra ngoài" - Abu Dalfa nói.

Ở các cộng đồng Hồi giáo và Ả Rập, việc chôn cất người mất thường được thực hiện trong vòng vài giờ sau khi chết nhưng cuộc chiến kéo dài 15 tháng khiến nhiều gia đình không thể thực hiện điều này. "Tôi hy vọng có thể đưa họ ra ngoài và xây cho họ một ngôi mộ" - Abu Dalfa nói.

Cơ quan Cứu hộ Dân sự Palestine và đội ngũ y tế đã tìm thấy khoảng 200 thi thể kể từ khi lệnh ngừng bắn giữa Hamas và Israel có hiệu lực vào ngày 19/1 chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 15 tháng khiến hơn 47.000 người dân Gaza thiệt mạng.

Mahmoud Basal, người đứng đầu cơ quan Cứu hộ Dân sự Palestine, ước tính thi thể của khoảng 10.000 người Palestine thiệt mạng trong cuộc chiến vẫn chưa được tìm thấy và chôn cất.

Một đánh giá của Liên hiệp quốc công bố trong tháng này cho thấy việc dọn dẹp hơn 50 triệu tấn đổ nát ở Gaza có thể mất 21 năm và tiêu tốn 1,2 tỉ USD.

Những tấm vải liệm được trải trên mặt đất ở Khan Younis, khi mọi người tìm kiếm người thân của họ - Ảnh: Al Jazeera

Với trái tim nặng trĩu và đôi tay run rẩy, Abu Muhammed Ghaith tỉ mỉ tìm kiếm trong những chiếc túi ni-lông dày được dùng làm vải liệm tạm thời cho những người thiệt mạng ở Gaza. Bên trong nhà xác tại Bệnh viện Nasser ở thành phố Khan Younis phía nam, anh hy vọng tìm thấy dấu vết của đứa con trai mất tích, nhưng chỉ thấy những thi thể bị phân mảnh.

Cảnh tượng đó khiến anh ngã gục xuống đất, choáng ngợp vì đau buồn và kiệt sức. “Có ai nhìn thấy một đôi dép vá đế vàng không? Làm ơn, nếu tìm thấy, hãy cho tôi biết” - Abu Muhammed cầu xin những người khác, nước mắt anh chảy dài, anh quỳ dựa vào tường.

Abu Muhammed chắc chắn rằng con trai anh đã bị giết khi cố gắng trở về nhà. "Nó muốn mang một số đồ đạc của chúng tôi về trại. Nhưng nó chẳng mang gì về cả, và cũng không trở về" - anh nói.

Trong những ngày kể từ khi quân đội Israel rút lui một phần khỏi Rafah, hàng chục thi thể và bộ phận cơ thể được chuyển đến các bệnh viện để nhận dạng. Các gia đình có người thân mất tích đã đổ xô đến các địa điểm này, hy vọng tìm thấy người thân.

Sau nhiều giờ lục tung đống đổ nát của ngôi nhà bị phá hủy ở Rafah, Faraj Abu Mohsen đau khổ khi không tìm thấy dấu vết của con trai. Trên đường trở về Khan Younis, nơi gia đình anh phải di dời, anh tìm thấy các bộ phận cơ thể và quần áo rách nát của con trai mình cách đống đổ nát của ngôi nhà khoảng 200m.

“Tôi đã từ bỏ hy vọng con mình còn sống. Khi đi bộ trở về Khan Younis sau cả ngày tìm kiếm, chân tôi đã chạm phải một số xương. Tôi đẩy chúng sang một bên và phát hiện ra quần áo của con trai, chiếc áo sơ mi đen, quần xanh và giày thể thao. Tôi biết đó là nó” - Faraj buồn bã nhớ lại. Anh gom những gì còn lại vào 1 chiếc túi, đem chôn và hứa sẽ quay lại tìm kiếm thêm.

“Không ai trong chúng tôi nghĩ rằng tất cả những gì còn lại của con chỉ là một vài khúc xương” - anh nói, giọng nặng trĩu đau buồn.

Những thách thức của việc nhận dạng

Bên trong và bên ngoài nhà xác tại Bệnh viện Nasser, các gia đình tuyệt vọng mô tả đặc điểm ngoại hình hoặc quần áo của người thân với hy vọng nhận dạng được.

Một bà mẹ cho biết: "Con trai tôi mới cấy ghép răng gần đây".

Một người cha khác kêu lên: “Nó mặc quần jeans xanh”.

Những người khác lại nói về chiều cao, vóc dáng hoặc những vật dụng độc đáo như mũ cao bồi hay dép vá.

Thêm vào nỗi đau là những nhãn ghi rõ ràng trên tấm vải liệm: “Sọ không có hàm dưới”, “Mảnh xương”, “Lồng xương sườn” hoặc “Chi trên và chi dưới”. Thay vì tên và tuổi, các nhóm y tế đã ghi lại những chi tiết còn lại để giúp gia đình nhận dạng. Cùng với những ghi chú này là mô tả về các vật dụng cá nhân được tìm thấy cùng với thi thể (nhẫn, đồng hồ, giày dép hoặc thẻ căn cước bị hỏng).

Faraj Abu Mohsen tìm thấy một số bộ phận thi thể của con trai và chôn cất chúng, anh vẫn đang tìm kiếm phần còn lại - Ảnh: Al Jazeera

Tiến sĩ Ahmed Dhahir, cố vấn y khoa pháp y tại Bộ Y tế Gaza, giải thích rằng việc thiếu khả năng xét nghiệm DNA ở Gaza cản trở đáng kể các nỗ lực nhận dạng. "Nếu không có công nghệ này, nhiều thi thể vẫn chưa được xác định danh tính, khiến các gia đình phải đau khổ triền miên" - ông nói.

"Chúng tôi giữ thi thể tối đa 48 giờ để gia đình có cơ hội nhận dạng. Sau đó, Bộ Tài chính và Phòng vệ Dân sự sẽ chôn cất thi thể tại một nghĩa trang được chỉ định" - ông nói.

Ông cũng nói rằng cho đến nay, 1/3 số thi thể được tìm thấy ở Rafah vẫn chưa được xác định danh tính.

Đối với những gia đình như Abu Muhammed, việc không thể tìm thấy hoặc xác định danh tính người thân khiến nỗi đau của họ kéo dài.

Thảo Nguyễn (theo Aljazeera)