Những người phụ nữ chống HIV ở tâm 'bão H' vùng cao xứ Nghệ

Cẩn thận lật từng trang trong cuốn sổ theo dõi, quản lý bệnh nhân HIV tại cộng đồng, chị Lương Thị Kiều (Trạm trưởng Trạm y tế xã Tiền Phong, huyện Quế Phong, Nghệ An) buồn bã cho biết, xã này đã có thêm gần 100 người phát hiện nhiễm HIV so với năm trước, nâng tổng số người nhiễm và đang điều trị HIV trên địa bàn này lên con số 412 người.

Đây là cuốn sổ mà những người làm y tế tại xã vùng cao này ví như sổ tử thần, bởi hằng ngày họ phải viết tiếp tên những người nhiễm bệnh mới và gạch tên những người đã mất vì căn bệnh thế kỷ này.

Chị Kiều theo dõi và điền tên những người nhiễm HIV mới vào sổ theo dõi và gạch tên người đã mất.

“Trên thực tế, số người nhiễm HIV có thể cao hơn nữa bởi 412 người này chỉ là số người đang được theo dõi và uống thuốc tại địa phương. Còn những người đã chết vì căn bệnh này hoặc điều trị ở nơi khác thì chúng tôi không liệt kê vào”, chị Kiều nói. Con số người nhiễm HIV ở xã vùng cao này có thể khiến nhiều người giật mình nhưng cũng cho thấy nỗ lực không hề nhỏ trong nhiều năm qua của ngành y tế địa phương, đặc biệt là những nữ y tế tại các bản làng.

Nữ “thủ lĩnh” y tế ở nơi tâm “bão HIV” này cho hay, nỗ lực không biết mệt mỏi của những người làm y tế địa phương thời gian qua đã gặt hái được nhiều thành công. Những người có biểu hiện nhiễm HIV đã bắt đầu tự nguyện đi khám để sớm điều trị. Để chủ động hơn, mỗi năm phòng khám OPC (Trung tâm y tế huyện Quế Phong) cùng trạm y tế tổ chức nhiều đợt xét nghiệm lưu động tại các bản làng để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.

Ba mẹ con chị H. (trú xã Tiền Phong) bị nhiễm HIV, đều đặn được nhân viên y tế đến động viên và chia sẻ kinh nghiệm sống chung với căn bệnh này.

Nhiều năm gắn liền với công việc y tế bản, chị Hồ Thị Phương Lê (31 tuổi, trú xã Tiền Phong) được nhiều người biết đến bởi sự tâm huyết và nỗ lực hết mình trong công tác phòng chống HIV ở địa phương. Theo chị, phần lớn người dân ở xã này là đồng bào dân tộc Thái, Khơ Mú... đời sống người dân dựa vào nương rẫy và lâm sản phụ từ núi rừng nên kinh tế còn rất khó khăn. Để tiếp cận và vận động người dân đi xét nghiệm là việc hết sức nhọc công.

“Trước đây những người nhiễm HIV thường giấu kín vì sợ sẽ bị dân bản cười chê, kỳ thị, nên để vận động người dân đi khám và điều trị là điều rất khó khăn. Ngoài chuyện nhuyên nhủ, việc đưa đón họ đi ra trung tâm xét nghiệm HIV là không dễ”, chị Lê nói.

Từ những cuộc chuyện trò bên bếp lửa, những nữ y tế bản dần chia sẻ thông tin về căn bệnh HIV, cũng như tác dụng khi phát hiện sớm để có hướng điều trị tốt hơn, đã thay đổi nhận thức của người dân.

“Giờ những người nhiễm HIV trên địa bàn đã thay đổi nhận thức rất nhiều, không còn chán nản, tuyệt vọng như trước. Nhiều người đi làm ăn xa vẫn đến địa điểm đăng ký tại nơi mình tạm trú để điều trị đều đặn”, chị Kiều cho biết.

Những nữ y tế bản cùng nhau đi đến tận nhà những gia đình có người nghiện trên địa bàn vận động đi xét nghiệm HIV.

Chỉ được hỗ trợ hơn 700.000 đồng mỗi tháng, nỗ lực của những nữ y tế bản đã tạo nên sự thay đổi rất lớn cho công tác phòng chống HIV tại địa phương này. Ngoài những buổi sinh hoạt, chia sẻ kiến thức về căn bệnh HIV, những người như chị Lê còn giúp nhiều hoàn cảnh vợ chồng bị nhiễm HIV các phương pháp và thuốc điều trị để có những đứa con khỏe mạnh.

"Ngoài ra, việc nắm bắt tình hình tại các bản của các y tế bản để biết và đến vận động những người trong gia đình có người nghiện ma túy sớm đi xét nghiệm HIV cũng rất quan trọng. Bởi nếu phát hiện sớm thì ngoại việc điều trị còn có thể tránh truyền nhiễm cho người thân trong gia đình chưa mắc bệnh", chị Kiều nói.

Ông Võ Khánh Toàn, Chủ tịch UBND xã Tiền Phong cho biết, đây là một trong những địa phương từng rất nóng và phức tạp về tình trạng buôn bán, sử dụng ma túy. Từ những thói quen dùng thuốc phiện để chữa bệnh đau bụng... rồi ma túy dần xuất hiện.

Sau đó khi tình hình ma túy trở nên ổn định thì số lượng người được phát hiện nhiễm HIV tăng lên rất nhiều mà nguyên nhân chính được xác định là do tình trạng dùng chung bơm tiêm khi sử dụng ma túy.

Phan Ngọc