Những nam giới chối bỏ bệnh tật vì không tin bị ung thư 'chỗ khó nói'

Theo y văn, ung thư tinh hoàn được xem là bệnh ít gặp, chiếm 1% ung thư ở nam giới. Nhưng gần đây, các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, tỷ lệ ung thư tinh hoàn ngày càng tăng trong vài thập kỷ qua. 

Đáng lo, khi mắc phải căn bệnh này, mặc cảm bản thân kèm theo những lo sợ về “bản lĩnh đàn ông” khiến nhiều người chối bỏ bệnh tật của chính mình. 

Nhiều ca ung thư tinh hoàn mới 16 tuổi

ThS.BS Trần Đoàn Thiên Quốc – khoa Nam học, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM - cảnh tỉnh: Năm 2017, 2018, Bệnh viện Bình Dân tiếp nhận 141 nam giới bị ung thư tinh hoàn. Tuổi trung bình bị ung thư ở các trường hợp này chỉ khoảng 30, trong đó nhiều nam thanh niên mới chạm ngưỡng16 đến 19 tuổi.

Ê-kíp bác sĩ Bệnh viện Bình Dân phẫu thuật cho ca ung thư tinh hoàn

Cách đây vài ngày, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM phát hiện nam thanh niên N.T.H. mới 19 tuổi bị ung thư tinh hoàn, phải mổ cắt bỏ để điều trị.

Vài tháng trước, anh N.T.H. có đến phòng khám Nam khoa của Bệnh viện Bình Dân vì phát giác vùng bìu “có vật lạ”. Anh bối rối khi nhận ra một bên tinh hoàn có khối cứng tròn, to dần lên. 

Nghe bác sĩ chẩn đoán bị bướu tinh hoàn đã di căn, anh H. vẫn nghĩ là bướu thông thường. Nhưng khi được khuyên nên đi trữ tinh trùng để can thiệp điều trị ung thư, anh H. bàng hoàng, nhiều lần hỏi đi hỏi lại bác sĩ vì không tin căn bệnh quái ác này lại xảy ra với mình.

ThS.BS Trần Đoàn Thiên Quốc kể lại: “Khối u bướu ở tinh hoàn của anh H. là u ác tính, nên chúng tôi phải phẫu thuật cắt bỏ phần tinh hoàn này để xử lý. Sau phẫu thuật, bệnh nhân phải tiếp tục thực hiện hóa trị theo phác đồ để loại bỏ triệt để ung thư. Hóa trị có thể gây ảnh hưởng đến tinh trùng, anh H. chỉ mới 19 tuổi, chưa có gia đình nên bác sĩ tư vấn anh trữ tinh trùng cho sau này”.

Nhiều quý ông vẫn còn chủ quan với bệnh tật nói chung và ung thư tinh hoàn nói riêng

Tình trạng nam giới trẻ đi điều trị ung thư tinh hoàn cũng xuất hiện ngày càng nhiều tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM.

Đau lưng dai dẳng hơn 2 tháng, uống thuốc hoài không khỏi, đầu năm 2019, anh N.T.M. (27 tuổi, ở Vĩnh Long) đến một bệnh viện tại Sài Gòn khám bệnh. Bác sĩ bất ngờ cho biết có thể anh bị ung thư tinh hoàn và chỉ định các xét nghiệm liên quan để có chẩn đoán chính xác. Anh M. không tin nên đi về.

Anh M. nói: “Tôi không thấy “của mình” sưng, đau, chỉ khác nhau một chút xíu về kích thước tinh hoàn hai bên, sức khỏe vẫn tốt. Ngay cả chuyện chăn gối vẫn không vấn đề gì, chỉ bị đau ở lưng, hông thì làm sao bị ung thư tinh hoàn.

Không tin nhưng tôi rất ám ảnh lời bác sĩ nói, tôi lên mạng tìm hiểu về bệnh. Tôi tự nhận thấy đúng là 2 bên tinh hoàn có sự chênh lệch to, nhỏ rõ ràng. Lòng như lửa đốt, nửa muốn đi khám, nửa lại không vì vô bệnh viện sợ gặp người quen thì… mặt mũi không biết để đâu. Lần lựa mãi đến tháng 4, “chỗ đó” quá to, khó chịu, tôi mới đi khám tiếp”.

Anh M. cho biết, anh khám tại một bệnh viện ở quận 10, TP.HCM. Trong lúc chờ tới lượt khám, anh đứng ngồi không yên, chỉ dám nép vào góc khuất ở phòng khám, để ý số thứ tự rồi chạy nhanh vào khi đến lượt khám.

Lúc này, tinh hoàn trái của anh to gần gấp 3 lần tinh hoàn bên phải, có khối cứng phía trong. Bác sĩ thực hiện các xét nghiệm, siêu âm, kết quả cho thấy ổ bụng của anh có hạch to chèn các cơ quan chức năng, chèn dây thần kinh, đây cũng là nguyên nhân khiến lưng anh đau hoài không khỏi. Anh được chẩn đoán ung thư tinh hoàn giai đoạn 2.

Đa số nam giới thường chủ quan với bệnh của mình, đến khi hết chịu nổi mới vào bệnh viện thì bệnh đã nặng. Ảnh minh họa

Để xác quyết rằng bác sĩ chẩn đoán sai, anh M. tiếp tục đến Bệnh viện Ung bướu TP.HCM khám lại. Tại đây, bác sĩ có cùng chẩn đoán giống bệnh viện trước đó. Chưa kể, khối hạch của anh quá to, kích thước lên đến 20cm, kéo dài từ cổ, ngực, bụng, di căn rải rác ở các cơ quan khác, phải xử lý bằng phẫu thuật, hóa trị. Thấy anh M. rối bời, bác sĩ phải phân tích, tư vấn, trấn an tâm lý để anh hiểu về bệnh. 

Ê-kíp bác sĩ đã mổ cắt bỏ tinh hoàn trái, lên phác đồ hóa trị cho anh. Qua các đợt hóa trị, những hạch nhỏ di căn đã khỏi hẳn, hạch to ở ổ bụng cũng dần teo nhỏ, được khống chế và sẽ giải quyết trong thời gian tới, khả năng hết bệnh cao.

Theo PGS.TS.BS Phạm Hùng Cường – Trưởng khoa Ngoại 2, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, 6 tháng đầu năm 2019, Bệnh viện Ung bướu tiếp nhận điều trị cho hơn 20 bệnh nhân bị ung thư tinh hoàn, hầu hết người bệnh đều có sự chối bỏ bệnh khi được bác sĩ chẩn đoán. 

Nguyên nhân ung thư tinh hoàn?

Một trong những nguyên nhân gây ung thư tinh hoàn là do người bệnh có tinh hoàn không nằm trong bìu mà nằm trong ổ bụng, hay còn gọi là tinh hoàn ẩn, tinh hoàn bị teo, tiền sử gia đình có cha, anh em trai bị ung thư tinh hoàn… và người mẹ trong lúc mang thai sử dụng các thuốc nội tiết.

Thông thường, các tế bào mầm tiến triển tại chỗ, rồi di căn hạch sau phúc mạc, hạch trung thất, đôi khi di căn đến phổi, não, gan, xương, nếu xâm lấn bìu, hạch có thể di căn gây hạch bẹn. 

Khác với những loại ung thư khác, tỷ lệ tử vong trong ung thư tinh hoàn rất thấp, nhưng điều đáng lo ngại ở loại ung thư này là không thể tầm soát và phát hiện sớm. Ung thư chỉ làm tinh hoàn to dần lên, không có cảm giác đau. Nam giới thường có tâm lý ngại ngùng, chủ quan đợi đau hoặc khó chịu nhiều mới đi khám thì bệnh đã đến giai đoạn xuất hiện hạch ở các cơ quan. 

PGS.TS.BS Chuyên khoa 2 Phạm Hùng Cường – Trưởng khoa Ngoại 2, Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM

"Chưa kể, ung thư tinh hoàn ít gặp nên nam giới thường không yêu cầu trong tầm soát, kiểm tra sức khỏe định kỳ”, bác sĩ Cường phân tích.

Bác sĩ Cường nhắc đi nhắc lại, một người bỗng nhiên nhận thấy một bên tinh hoàn to dần, sờ vào có khối cứng tròn nhưng không đau thì phải nghĩ ngay đến bệnh ung thư tinh hoàn, không nên chần chừ, chủ quan, hãy đi khám ngay để đơn giản hóa việc điều trị. 

Để chẩn đoán ung thư tinh hoàn, người bệnh sẽ được thăm khám tổng quát và chuyên sâu nam khoa, thực hiện các xét nghiệm máu để tìm chất đánh dấu ung thư (tumor marker), siêu âm bụng, siêu âm đàn hồi mô và nếu cần thiết chụp cộng hưởng từ (MRI).

Nếu bệnh nhân trong độ tuổi sinh sản, mong muốn có con sẽ làm thêm các xét nghiệm tinh dịch đồ, sinh sản và được hướng dẫn trữ tinh trùng trước khi điều trị.

Phạm An