"Những đứa trẻ của rừng rậm" và câu chuyện dạy trẻ kỹ năng sinh tồn

Kỹ năng sinh tồn giúp trẻ vượt qua thử thách

Ngày 10/6, cả thế giới vui mừng khi biết tin lực lượng quân đội Colombia đã tìm thấy và giải cứu thành công 4 đứa trẻ người dân tộc Huitoto lạc trong rừng Amazon, sau 40 ngày kể từ vụ rơi máy bay làm 3 người lớn thiệt mạng. Tổng thống Colombia Gustavo Petro gọi chúng là "những đứa trẻ của rừng rậm". Ông nói: "Việc tiếp thu kinh nghiệm từ các gia đình bản địa và học cách sống trong rừng đã giúp bọn trẻ vượt qua thử thách. Kỳ tích này sẽ được lịch sử ghi nhớ”.

Cậu học sinh Elton từ trường Vaxmora ở Thụy Điển dùng 2 chiếc cọc gỗ cắm vào băng làm điểm tựa để leo khỏi hố, sau 30 giây ngâm mình trong làn nước lạnh giá - Ảnh: AFP

Bà ngoại và dì của 4 đứa trẻ cho biết, chính những trò chơi sinh tồn và kinh nghiệm sống hằng ngày mà người dân bản địa chia sẻ với nhau đã giúp cho chúng có thể vượt qua thử thách. 

"Chúng tôi thường chơi dựng trại, dựng lều gần nhà vì thế mà tụi trẻ biết cách dùng cây, lá và dây cột lại thành lều. Riêng cô chị Lesly (13 tuổi) do ở nhà luôn phải chăm sóc các em nên khi lạc trong rừng, Lesly đã chăm 3 em của mình rất tốt. Ngoài ra, Lesly cũng biết những loại trái cây nào có thể ăn, trái nào có độc. Chính những kỹ năng cơ bản này đã giúp tụi nhỏ sống sót" - dì Damaris Mucutuy của 4 đứa trẻ cho biết.

Câu chuyện trên cho thấy, việc để con trẻ dành thời gian ở bên ngoài tự nhiên là một cách tuyệt vời để giúp chúng phát triển sự kết nối, dựa vào thiên nhiên trong tình huống sinh tồn. Các kỹ năng sinh tồn cũng mang lại những lợi ích khác bên cạnh sự an toàn, chẳng hạn như giúp trẻ nâng cao sự tự tin, lòng tự trọng, tạo mối liên kết với thiên nhiên, cung cấp các bài tập thể chất như kiếm củi, vật liệu làm nơi trú ẩn hoặc học bơi… 

Một trong những kỹ năng sinh tồn ngoài trời quan trọng nhất mà phụ huynh có thể dạy cho con mình là phát triển nhận thức về tình huống, học cách chú ý đến môi trường xung quanh, phân biệt điều gì là bình thường, biết cách phản ứng khi có điều gì đó bất ổn. Cần tập cho trẻ thói quen chú ý đến môi trường xung quanh, bắt đầu bằng trò chơi chỉ và mô tả các đồ vật trong phòng, quanh nhà. Theo tổ chức quản lý hoạt động hè cho trẻ từ 4-14 tuổi Ultimate Activity Camps ở London (Anh), trẻ em cần biết 6 kỹ năng sinh tồn cơ bản bao gồm: xây dựng nơi trú ẩn, tìm kiếm và lọc nước bẩn, sơ cứu trong môi trường hoang dã, nhận dạng thực vật, đốt lửa và kỹ năng dùng dao để tìm thức ăn, bảo vệ bản thân khỏi thú săn mồi. Ngoài ra, an toàn dưới nước là một kỹ năng rất quan trọng trong kỳ nghỉ hè. Trẻ nên được dạy cần phải làm gì nếu gặp ai đó rơi xuống nước. Thay vì chọn cách nhảy theo sẽ khiến mình gặp nguy hiểm, trẻ nên tìm và ném vật nổi cho nạn nhân, chạy đi nhờ người lớn giúp đỡ.

Cần rèn luyện cho trẻ từ nhỏ 

Ở Nhật Bản, cha mẹ khuyến khích các kỹ năng tự lập và giải quyết vấn đề của trẻ qua những việc vặt trong nhà và hành trình tự mình đến trường. Trẻ mới biết đi có thể học các kỹ năng sinh tồn cơ bản, chẳng hạn như tự ăn, sử dụng nhà vệ sinh, nhặt và cất đồ chơi. Lớn hơn, trẻ có thể tự dọn giường, phụ giúp những công việc trong nhà và ghi nhớ họ tên, địa chỉ, số điện thoại của gia đình. Bước vào tiểu học, trẻ có thể học cách chuẩn bị một bữa ăn đơn giản, rửa bát đĩa và thực hiện tất cả nhu cầu vệ sinh cá nhân.

Ở quốc gia này, giáo dục về thảm họa được tiến hành xuyên suốt từ cấp mẫu giáo, tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông cũng như đại học để mọi người có thể tự bảo vệ mình khỏi thảm họa. Trường tiểu học Motoshiro ở thành phố Toyota (tỉnh Aichi) thực hiện huấn luyện sơ tán hằng năm để trẻ biết cách ứng phó với hỏa hoạn và động đất. 

Lực lượng quân đội Colombia giải cứu thành công 4 đứa trẻ người dân tộc Huitoto ngày 10/6

Tại Thụy Điển, khoảng 100 người đã bị rơi xuống hồ, sông đóng băng vào năm 2021, trong đó có 16 người thiệt mạng. Nhằm bảo vệ trẻ khỏi những sự cố đáng tiếc như trên, trường Vaxmora ở Stockholm đã giới thiệu chương trình “isvaksovning” - một bài học sinh tồn trong hố băng. 40 học sinh của trường thay phiên nhau ngâm mình trong làn nước lạnh mỗi ngày trong 3 tuần.

Việc lặp đi lặp lại tình huống giúp cơ thể các em thích nghi và giảm tác động của sốc lạnh. Tại Mỹ, bang Ohio đứng thứ năm quốc gia về số vụ buôn người. Do đó, trung tâm cộng đồng Frederick Douglass ở thành phố Toledo đã tổ chức các lớp tự vệ và sinh tồn cho học sinh. Tại đây, học sinh học một số môn võ thuật, cũng như cách thoát khỏi các tình huống bắt cóc, bao gồm bị còng tay, dán băng keo và trói bằng dây. Đồng thời, thanh thiếu niên cũng được dạy cách sống sót trong môi trường hoang dã. 

Linh La (theo Metro, Ultimate Activity, Koa, Yougo Japan)