Những câu trả lời cho bí ẩn về chuyến bay MH370

Người nhà hành khách trên chuyến bay MH370 thắp nến tưởng niệm tròn một tháng chiếc máy bay mất tích (Nguồn: ST)

Nhưng nhà chức trách tin rằng họ đang tiến gần tới chiếc máy bay, sau khi bắt được một số tín hiệu ‘ping’, có thể do hộp đen chứa dữ liệu bay và ghi âm khoang lái phát đi.

Dưới đây là một số đáp án cho các câu hỏi chính liên quan tới bí ẩn:

- Liệu tín hiệu "ping" do hộp đen của MH370 phát đi?

* Người ta vẫn đang làm rõ điều này, nhưng lãnh đạo cuộc tìm kiếm của Australia cho biết hôm thứ Hai rằng một trong các tàu hải quân của nước này đã 2 lần phát hiện các tín hiệu "tương đồng" với tín hiệu do hộp đen phát ra. Đây là các dấu hiệu mạnh nhất cho thấy cuộc săn lùng MH370 đã đi đúng hướng.

Tàu Ocean Shield đang kéo theo một thiết bị của Hải quân Mỹ có khả năng phát hiện các tín hiệu từ hộp đen. Con tàu này di chuyển chậm dọc trên biển nhằm giúp thiết bị tìm vị trí chính xác của hộp đem.

Điều phối viên tìm kiếm Angus Houston của Australia nói rằng nếu tiếp tục thu được tín hiệu, người ta có thể xác định xem nó tới từ MH370 hay không.

Tuy nhiên hộp đen chỉ có khả năng phát tín hiệu trong 30 ngày trước khi cạn pin và tới nay thời gian đã không còn lại nhiều. Ngoài ra rất nhiều yếu tố dưới nước có thể gây ảnh hưởng tới tín hiệu, cũng như việc xác định vị trí tín hiệu phát ra.

- Nếu tín hiệu tới từ MH370, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?

* Nếu tín hiệu được xác nhận, các nhà chức trách sẽ triển khai một thiết bị lặn tự hành và sục sạo đáy biển để tìm mảnh vỡ. Nếu tìm thấy mảnh vỡ, nhiệm vụ khó khăn nhằm thu hồi hộp đen ở độ sâu từ 4.000 - 5.000 mét dưới mặt nước sẽ bắt đầu diễn ra.

Theo Anthony Brickhouse, trợ lý giáo sư tại Đại học Hàng không Embry-Riddle, Mỹ, hoạt động tạo bản đồ đáy biển và thu hồi hộp đen là tiến trình rất căng thẳng, tốn thời gian.

Tuy nhiên các bài học thu được từ cuộc tìm kiếm hộp đen của chiếc máy bay AF447 thuộc hãng Air France rơi xuống Đại Tây Dương hồi năm 2009 có thể sẽ giúp ích nhiều.

- Nếu tín hiệu không phát ra từ MH370, có khả năng nào chiếc máy bay sẽ không bao giờ được tìm thấy?

* Nếu tín hiệu không tới từ MH370, cuộc tìm kiếm sẽ trở lại bước đầu, mở ra viễn cảnh người ta phải sục sạo không giới hạn trên mặt nước để tìm mảnh vỡ hoặc phải lập bản đồ đáy biển một cách tỉ mẩn.

Thiết bị định vị hộp đen của Hải quân Mỹ gắn trên tàu Australia (Nguồn: SMH) 

Nhưng vụ Air France cho thấy thành công vẫn có thể diễn ra. Các hộp đen của máy bay đã không được tìm thấy trước khi nó ngừng phát tín hiệu, khiến người ta phải mất 2 năm mới thu hồi xong, nhờ việc sử dụng tàu ngầm không người lái và các biện pháp khác.

Một Phương tiện điều khiển từ xa (ROV) với khả năng thu hồi đồ vật ở độ sâu cực lớn, sau đó được cử xuống để lấy các hộp đen từ đáy biển.

Nhưng nhà chức trách khi đó đã biết vụ tai nạn Air France diễn ra ở đâu. Houston cảnh báo rằng trong bất kỳ kịch bản nào, tiến trình thu hồi xác MH370 sẽ đều rất, rất dài.

- Chiếc máy bay đã được điều khiển bởi những kẻ đánh cướp hay khủng bố?

* Giả thuyết này nhận được sự chú ý ban đầu do có 2 người Iran lên máy bay sử dụng hộ chiếu giả và phía Malaysia nói rằng máy bay đã cố tình bị đảo hướng. Nhưng Interpol sau đó cho biết 2 người Iran có thể chỉ là những người di cư trái phép muốn tới châu Âu và tuần trước Malaysia cũng thông báo toàn bộ 227 hành khách trên máy bay đều không gây nghi vấn.

"Tôi nghĩ khả năng xảy ra giả thuyết này là khá thấp" -Terence Fan, một chuyên gia hàng không tại Đại học quản trị Singapore nói -"Không ai lên tiếng nhận trách nhiệm hoặc yêu cầu hoặc đưa ra bất kỳ đe dọa cụ thể nào với Malaysia Airlines hoặc Malaysia nói chung. Tôi nghĩ chúng tôi đều đang tìm kiếm các vấn đề kỹ thuật liên quan tới máy bay".

- Liệu có tình huống 1 trong 2 hoặc cả 2 phi công nổi loạn?

* Nhà chức trách Malaysia nói rằng một người có kiến thức đã đảo hướng máy bay và hệ thống liên lạc của nó dường như bị ngắt vào thời điểm máy bay bắt đầu hành trình mất tích, cho thấy có hành động cố ý đã diễn ra trong khoang lai.
Thông tin đó khiến người ta săm soi cơ trưởng Zaharie Ahmad Shah, 53 tuổi, và cơ phó Fariq Abdul Hamid, 27 tuổi. Nhưng không một chứng cứ nào xuất hiện cho thấy cả 2 mang quan điểm cực đoan hay gặp vấn đề tâm lý, hoặc có bất kỳ động cơ nào khác.

Zaharie, một phi công dày dạn kinh nghiệm đã làm việc cho Malaysia Airlines suốt 33 năm, là một người được nể trọng. Ông cũng tham gia đánh giá các phi công trẻ hơn.

Nghi vấn đã bao quanh Fariq khi một cô gái trẻ người Nam Phi nói rằng cô và bạn được anh này mời vào khoang lái trong một chuyến bay hồi năm 2011 - hành vi đã xâm phạm các quy định an toàn bay.

Nhưng những người biết Fariq khẳng định anh là người tốt. Anh đã đính hôn và sắp cưới vợ, được xem là phi công nhiều triển vọng.

- Liệu MH370 có thành máy bay "ma"?

* Ý tưởng này đã thu hút sự chú ý khi Malaysia tuyên bố hôm 15/3, một tuần kể từ lúc MH370 mất tích, rằng chiếc máy bay đã bay trong gần 7 giờ kể từ khi mất tích khỏi rađa.

"Máy bay ma", trong đó tổ lái không còn khả năng điều khiển và để máy bay lướt đi vô định, đã từng xảy ra trước đây. Năm 2005, một chiếc máy bay của Greek Helios Airways với 121 người trên khoang đã bay trong nhiều giờ sau khi khoang lái đột ngột mất ôxy, khiến các phi công bất tỉnh. Chiếc máy bay bị rơi khi hết xăng và khiến tất cả những người ở trên nó thiệt mạng.

Tàu Ocean Shield của Australia tìm kiếm chiếc máy bay mất tích ở Ấn Độ Dương (Nguồn: SMH)

Một số tin các phi công MH370 có thể đã đảo hướng vì một sự cố nào đó và cố trở về sân bay Kuala Lumpur. Tuy nhiên sau đó các phi công đã bất tỉnh hoặc không còn sống để điều khiển máy bay và nó tiếp tục hoạt động dựa trên chế độ bay tự động.

Hệ thống liên lạc bị ngắt có thể do lỗi thiết bị điện hoặc do cháy gây ra. Hãng hàng không nói rằng khu vực biển nơi máy bay được cho là đã rơi xuống bằng khoảng cách nó có thể di chuyển trước khi hết xăng.

"Với các phi công, khi có chuyện xảy ra, nguyên tắc luôn là 'lái máy bay, điều hướng rồi mới là liên lạc'" - Brickhouse nói - "Do liên lạc chỉ là bước thứ 3, trong trường hợp máy bay gặp sự cố nghiêm trọng, công việc của phi công là lái máy bay trước. Đó có thể là một trong những lý do vì sao chúng ta không biết chuyện gì đã xảy ra.

- Liệu chúng ta có biết mọi điều mà nhà chức trách biết?

* Chính quyền Malaysia đã liên tục từ chối tiết lộ đầy đủ chi tiết về các sự kiện quanh vụ mất tích MH370 và chút thông tin mới được công bố lại thường mâu thuẫn với nhau. Việc này khiến nhiều kẻ theo thuyết âm mưu tin rằng sự thật đã bị phía Malaysia che giấu hoặc bóp méo và thực tế chính quyền nước này cũng có nhiều vụ che giấu các bê bối đáng hổ thẹn của hãng hàng không quốc gia Malaysia Airlines.

Malaysia thì nói rằng nước này chẳng giấu diếm gì. Tuy nhiên Fan khẳng định có dấu hiệu cho thấy chính quyền biết nhiều hơn những gì họ đã công bố. "Có thể họ đang thảo luận nhiều chi tiết hơn với các nhà điều tra Mỹ, hoặc sự kiện có chút liên kết với khả năng khủng bố mà người ta chưa muốn công bố" - ông nói.

- Ngành hàng không có thể thay đổi gì từ vụ MH370?

* Ngành hàng không thường rút kinh nghiệm từ các thảm họa và triển khai các biện pháp chống lại nguy cơ xảy ra thảm họa, khiến di chuyển bằng máy bay giờ trở thành một trong những phương thức giao thông an toàn nhất thế giới. Tuy nhiên từ phi người ta tìm thấy hộp đen MH370 hoặc xác máy bay, thế giới sẽ không thể thu được bài học gì từ vụ mất tích.

Dầu vậy, vụ MH370 đã làm dấy lên nhiều tranh cãi về việc triển khai các hệ thống theo dõi máy bay theo thời gian thực, qua vệ tinh để tránh khả năng máy bay biến mất bí ẩn. Người ta cũng muốn xét lại khả năng cho phép phi công ngắt hệ thống liên lạc.

"Thay đổi cách thức theo dõi máy bay và luôn biết mọi máy bay đang ở đâu, trong bất kỳ thời điểm nào, giờ rõ ràng là "ưu tiên hàng đầu" - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng không Quốc tế Tony Tyler tuyên bố vào tuần trước.

Theo LINH VŨ - VIETNAM +