Nhóm trẻ gia đình không phép: Quản chẳng được, cấm không xong

NỞ RỘ

Một điểm giữ trẻ tự phát trên đường số 4, KP.6, P.Hiệp Bình Phước (Q.Thủ Đức) thường xuyên có tiếng trẻ nhỏ khóc. Chủ nhân của nhóm trẻ này là một phụ nữ trung niên chỉ nhận giữ, chăm sóc và cho các cháu ăn uống chứ không có hoạt động giảng dạy như ở trường. Bốn năm đứa trẻ gửi ở đây đa phần đều dưới 15 tháng tuổi, bị các trường mầm non (MN) công lập từ chối. Phụ huynh gửi trẻ tại đây đóng từ 20.000-30.000đ/ngày.

Hẻm Sinco (P.Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân, TP.HCM) là khu vực tập trung nhiều công nhân đang làm việc tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, nên nhu cầu gửi trẻ ở đây cũng rất lớn. Để đáp ứng, các nhóm trẻ gia đình (NTGĐ) đua nhau mở ra. Được nhiều phụ huynh tín nhiệm gửi con là nhóm trẻ của chị N. Nơi này nuôi giữ 14 trẻ từ sáu tháng đến ba tuổi trên diện tích khoảng 50m2 gồm cả nhà bếp và nhà vệ sinh.

Khu vực ngã tư Gò Mây gần khu công nghiệp Tân Bình cũng có nhiều nhà nhận giữ trẻ giá rẻ cho con em công nhân. Những điểm giữ trẻ này chỉ giữ vài bé trong khu trọ công nhân. Cô Xuân (Quảng Nam) đang giữ hai bé chừng một tuổi cho biết: “Tôi ở quê vào trông cháu cho con trai và con dâu đi làm, nhân tiện giữ luôn mấy cháu cho hàng xóm. Mỗi tháng chỉ lấy vài trăm nghìn, không lo sữa”. Tất nhiên, những điểm giữ trẻ kiểu gia đình thế này không hề đăng ký giữ trẻ với địa phương.

Q.Tân Phú là một trong những quận có NTGĐ và trường MN ngoài công lập thuộc hàng cao nhất TP.HCM, đảm đương khoảng 2/3 số trẻ đang ra lớp. Quận này hiện có 121 NTGĐ có giấy phép hoạt động. Tại Q.Gò Vấp cũng có khoảng 50% trẻ học ngoài công lập, trong đó có khoảng 90 NTGĐ và hơn 35 trường. Chi phí rẻ (mỗi ngày khoảng 20.000-30.000đ) và có thể đóng theo ngày, theo tuần; có thể gửi sớm - đón trễ, thậm chí gửi qua đêm nếu cần, giữ trẻ cả thứ Bảy, Chủ nhật… nên không ít cha mẹ là công nhân, thường xuyên phải tăng ca, đã chọn NTGĐ để gửi con, bất kể có phép hay không phép.

Một nhóm trẻ gia đình tại P.Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân, TP.HCM

NƠI SIẾT, NƠI MỞ

Chủ nhân các NTGĐ thường là những người có trình độ học vấn thấp, không có công ăn việc làm, không có nghiệp vụ giữ trẻ, trong khi trẻ được gửi ở những nơi này phần đông là từ sáu - dưới 18 tháng, lứa tuổi các trường MN hạn chế nhận, nên luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để hạn chế rủi ro, cơ quan quản lý giáo dục các quận, huyện đã thực hiện các biện pháp khá gắt gao. Tuy nhiên, chỉ có thể quản lý đối với những NTGĐ có phép. Bà Chung Bích Phượng - Phó phòng Giáo dục (GD) Q.Tân Phú cho biết, hiện quận đang hạn chế việc thành lập NTGĐ tràn lan. Khi xem xét cho phép mở nhóm, phòng sẽ dựa trên số trẻ và trường học hiện hữu trên địa bàn để cân đối giữa số trường - nhóm luôn đáp ứng 80% số trẻ trong độ tuổi ra lớp, nhằm tránh sự cạnh tranh không lành mạnh.

Theo bà Phượng, điều kiện mở nhóm có dễ hơn mở trường, nhưng cũng phải đảm bảo an toàn cho trẻ như: có biên bản kiểm tra của PCCC quận, có bếp một chiều, chủ nhóm phải có nghiệp vụ, trưởng nhóm phải có chuyên môn trung cấp sư phạm MN và có chứng nhận được đào tạo nghiệp vụ quản lý MN; giáo viên và bảo mẫu phải qua đào tạo...

Nhìn chung, trên lý thuyết, các quận đang quản lý rất chặt hoạt động giữ trẻ, đặc biệt ở các NTGĐ. Tuy nhiên, do nhu cầu lớn và rất đa dạng nên các nhóm trẻ “chui” (không phép) vẫn ngang nhiên tồn tại. Chiều 3/12, khi chúng tôi hỏi chị N. về vấn đề giấy phép, chị kể: trước khi giữ trẻ, chị có lên Phòng GD tìm hiểu xin giấy phép, nhưng khi biết địa điểm của chị chỉ rộng khoảng 50m2, cán bộ phòng nói ngay là “không đủ chuẩn, đừng mở”. Sau đó, chị có trở lại Phòng GD quận một lần nữa: “Lần này tôi được tư vấn kỹ hơn là phải có nhà bếp đạt chuẩn (một chiều), phải có nhà vệ sinh đạt chuẩn (0,4m2/cháu). Nhưng mình tận dụng nhà ở làm điểm giữ trẻ, làm sao đáp ứng được các tiêu chuẩn đó. Vì vậy, tôi liều giữ trẻ “chui”, chấp nhận bị phạt còn hơn là để các bé không người trông nom, còn nguy hiểm hơn”.

LÀM BÀI BẢN CŨNG KHÔNG XONG!

Trường hợp của chị Huỳnh Trần Thị Ngọc Bích (ngụ 57C, đường số 9, KP.5, P.Hiệp Bình Phước, Q.Thủ Đức, TP.HCM) thật trớ trêu. Do có ý định phải thành lập nhóm trẻ thật bài bản nên chị đã đầu tư xây sân chơi cát, xây phòng giữ trẻ đúng chuẩn, có bếp ăn tách riêng với khu nhà giữ trẻ…trên 1.000m2 đất sẵn có của mình. Chị Bích cũng đã hoàn tất khóa đào tạo bảo mẫu ba tháng và đang hoàn thành chứng chỉ chủ trường MN… Cứ ngỡ bấy nhiêu là đủ, chị nộp hồ sơ xin giấy phép, nhưng chờ suốt từ tháng Chín đến nay chẳng thấy hồi âm.

Sau vụ cháu bé 18 tháng tuổi bị bảo mẫu đạp chết, các điểm giữ trẻ gia đình ở Q.Thủ Đức bị kiểm tra ráo riết, buộc phải đóng cửa hàng loạt, phụ huynh không tìm được chỗ gửi con, chị Bích đánh liều nhận trẻ vào giữ, nhưng chỉ vài ngày là chị bị cơ quan chức năng xử phạt.

Bà Mai Liên - chủ nhóm trẻ MN Hoa Sen (Q.Gò Vấp) cho biết, ngoài việc được cấp tờ giấy phép, hiện các NTMN không hề được hỗ trợ gì từ phía Nhà nước, địa phương. Đó là chưa kể, các quy định để được cấp phép chẳng khác nào “đóng cửa” luôn các NTGĐ và các nhóm lớp MN tư thục trước khi nó được mở ra!

Theo tính toán của các chủ nhóm, với quy định chỉ được nuôi dạy các cháu ở tầng trệt và tầng một thì mỗi nhà phố (một trệt, một lầu) sẽ bố trí được ba lớp (mỗi lớp có nhà vệ sinh rộng 4m2, tính ở mức lý tưởng) với tối đa 30 trẻ. Với mức thu là 1,6 triệu đồng/trẻ/tháng (mức phổ biến hiện nay), tổng thu/tháng là 48.000.000đ. Sau khi trừ lương của năm cô giáo (ít nhất) là 17,5 triệu đồng (3,5 triệu đồng/cô/tháng, mức trung bình hiện nay), tiền ăn của trẻ: 19,5 triệu đồng (25.000đ/ngày), ba triệu điện nước, chủ trường còn lại tám triệu đồng (gồm cả lương, tái đầu tư và dự phòng). Nếu đi thuê nhà thì sẽ lỗ khoản tiền thuê. Đó là lý do mà những người khá giả, có tâm, có hiểu biết không dại gì nhảy vào lĩnh vực này.

Từ thực tế trên, nhiều nhóm trẻ đã đề nghị các quận huyện cần hết sức linh động nhằm tạo điều kiện cho các nhóm trẻ ra đời và hoạt động. Chẳng hạn, nếu không quá khắt khe ở điều kiện nhà vệ sinh thì số cháu mà các cơ sở nhận nuôi dạy sẽ đông hơn, các cơ sở sẽ yên tâm hơn trong việc duy trì và phát triển, đồng thời sẽ có thêm nhiều nhóm trẻ ra đời, được quản lý, đảm bảo an toàn cho trẻ hơn là hoạt động “chui”.

 Nhật - Phương - Hà