Nhóm nhạc Việt tan rã: Đâu là công thức để tồn tại?

Kết thúc để mở ra hướng đi mới

Thị trường nhạc Việt thời gian qua sôi động hơn khi các nhóm nhạc đồng loạt ra mắt sản phẩm mới. Ba nhóm gồm Chillies, Cá Hồi Hoang, The Cassette cùng lúc gửi đến khán giả ba album lần lượt là Qua khung cửa sổ, Ngày ấy và sau này, và Rừng đom đóm. Cả ba album đều thực hiện trong khoảng thời gian khá dài, từ khi lên ý tưởng cho đến lúc hoàn thiện. Mới đây, nhóm Da Lab cũng vừa giới thiệu MV Thức giấc đến khán giả. Sản phẩm nhận về lượng nghe - xem khá cao trên các nền tảng.

Chuỗi sản phẩm đến từ các nhóm nhạc tiếp tục được nối dài khi Monstar ra mắt MV Có hẹn với thanh xuân. Sau hai năm tạm dừng hoạt động, đây là sản phẩm đánh dấu sự trở lại của Monstar với đầy đủ năm thành viên. Tuy nhiên, chỉ một ngày sau khi tái ngộ khán giả, công ty quản lý chính thức tuyên bố Monstar tan rã, và Có hẹn với thanh xuân là sản phẩm cuối cùng của nhóm. Thông tin khiến người hâm mộ tiếc nuối vì cách đây hai năm, Monstar hoạt động tích cực, liên tục ra mắt sản phẩm mới và bước đầu tạo dựng được cộng đồng fan trung thành. Lý do tan rã được đưa ra là bởi giữa nhóm và công ty không tìm được tiếng nói chung trong định hướng. 

Nhóm Monstar vừa tan rã sau khi ra mắt MV Có hẹn với thanh xuân

Trước đó, trong khoảng hai năm tạm dừng hoạt động vì thành viên nhỏ tuổi nhất lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự, các thành viên còn lại của Monstar đều tập trung gầy dựng sự nghiệp cá nhân. Dù không phải ai khi tách khỏi Monstar cũng được chú ý, nhưng chí ít, các thành viên đều nỗ lực như Nicky (Trần Phong Hào) xuất hiện trong nhiều game show, chương trình truyền hình với vai trò người chơi, ca sĩ, người dẫn chương trình; Zino (Ngô Nguyên Bình) mới đây kết hợp với K-ICM trong MV Cô độc, liên tục tạo ấn tượng về giọng hát khi cover nhiều sáng tác; Key (Võ Trần Thái Trung) nỗ lực góp mặt tại Rap Việt nhưng tiếc là không tiến sâu vào vòng trong.

Monstar tan rã cũng như nhiều nhóm nhạc Việt khác như nhóm LIME được đào tạo từ Hàn Quốc, nhóm T.A.S hoạt động theo mô hình K-pop, hay trước đó là 365 của Ngô Thanh Vân... Sau khi rã nhóm, một số cá nhân nổi bật trong nhóm được chú ý hơn cả, nhưng cũng có người kém may mắn, mất hút khỏi thị trường. Với làng nhạc Việt, sự thành bại của một nhóm nhạc nào đó không quá ảnh hưởng đến thị trường. Tuy nhiên, trong khi nhiều nhóm nhạc khác trụ lại, thậm chí hoạt động khá vững, thì Monstar và một số nhóm khác lại giải tán. Phải chăng, nhạc Việt không có công thức chung cho việc tồn tại?

Sức bền của nhóm nhạc, từ đâu?

Chillies, Cá Hồi Hoang, Ngọt, Da Lab, The Cassette... là năm trong số các nhóm nhạc hoạt động sôi nổi được chú ý trong thời gian qua. Cả năm nhóm đều có màu sắc âm nhạc, định hướng hoạt động khác nhau, không ai là bản sao của ai.Trong một lần trò chuyện với Cá Hồi Hoang, nhóm cho biết từng đứng trước nhiều khó khăn để duy trì hoạt động.

Cá Hồi Hoang, một trong những nhóm nhạc được yêu thích hiện nay

Trước đây, Cá Hồi Hoang từng tan rã một lần sau năm năm hoạt động. Thời điểm đó chỉ còn Thành Luke và Nguyễn Thanh Minh. Về sau, nhóm bổ sung thêm Bùi Khắc Đạt. Năm 2017, thời điểm tăm tối nhất vì không xác định được hướng đi, nhóm từng có ý định tan rã lần hai, nhưng sau khi ra mắt album thứ ba - Gấp và chuỗi đêm nhạc Gap tour, nhóm được khán giả đón nhận nhiều hơn, và bắt đầu tìm được hướng đi phù hợp.

Với Cá Hồi Hoang, để nhóm tồn tại được phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó, các thành viên phải có chung định hướng, có ý thức làm việc chuyên nghiệp, lắng nghe thị trường và dung hòa cái tôi nghệ sĩ. Dòng nhạc của Cá Hồi Hoang không hướng đến đại đa số khán giả, mà phù hợp với một nhóm khán giả thích âm nhạc chiêm nghiệm, có phần phá phách và hoang dại của tuổi trẻ. So với trước, nhóm hiện tại vẫn giữ màu sắc riêng, nhưng có sự tiệm cận hơn với khán giả.

Chillies, Cá Hồi Hoang, Ngọt, Da Lab, The Cassette là những nhóm nhạc hoạt động theo hướng indie (hoạt động độc lập), không được xây dựng từ các công ty giải trí theo hướng K-pop nên giữ được chất riêng, độc đáo. Đó là điều mà thị trường nhạc Việt đang cần.

Ngoài ra, với thành viên của các nhóm nhạc indie, âm nhạc có thể là nghề nghiệp duy nhất, nhưng đôi lúc, chỉ là công việc tay trái nên cuộc dấn thân của họ tuy quyết liệt, nhưng không mang ý nghĩa “sống còn” như những thực tập sinh tại các công ty giải trí. Như Thanh Minh và Khắc Đạt của Cá Hồi Hoang, nếu nhóm tan rã, cả hai sẽ tiếp tục công việc của mình là một bác sĩ da liễu và một nhà thiết kế. 

Tiền bạc là điều mà các nhóm đều cần để duy trì hoạt động, nhưng với các nhóm nhạc indie đang tồn tại, mức đầu tư của họ linh động với số vốn hiện có. Họ chơi nhạc, trước tiên vì sở thích cá nhân, sau mới là mưu sinh. Họ ít để tâm đến các chiến lược truyền thông. Với các nhóm nhạc indie này, họ hiếm khi xuất hiện trong các chương trình giải trí trên truyền hình, kín tiếng hơn với báo giới, nên mỗi khi ra mắt sản phẩm, sự chú ý từ khán giả được đổ dồn vào âm nhạc của họ. 

MV Có hẹn với thanh xuân:

Mới đây, Ông Cao Thắng cho biết một trong các nguyên nhân lớn khiến nhóm nhạc tan rã là vì số vốn đầu tư cho nhóm hoạt động cao gấp nhiều lần khoản thu về, so với ca sĩ solo, các nhóm khó thu lợi. Đây cũng là tình hình chung của nhóm nhạc chú trọng nhiều vào ngoại hình, trang phục, truyền thông. Còn với những nhóm nhạc độc lập, họ giảm bớt được nhiều khoản chi cho hình thức, lại có thể tự sản xuất âm nhạc, tự sáng tác, hòa âm - phối khí, nên đủ nội lực duy trì, gói ghém cho hoạt động.

Sự thành bại của các nhóm nhạc phụ thuộc vào nhiều yếu tố, và chắc chắn sẽ không có mẫu số chung cho các nhóm. Nếu chỉ đơn thuần “chơi nhạc”, bỏ mặc khán giả, nhóm sẽ khó hoạt động dài lâu. Còn nếu “bơm” vốn đầu tư mà không có chiến lược phù hợp, thì cũng chỉ là cuộc “đốt” tiền. Để nhóm nhạc duy trì, cần tổng hòa nhiều yếu tố, trong đó có việc xác định đúng định hướng âm nhạc, phù hợp với tiềm lực, lắng nghe thị trường mới có thể đi được đường dài.

Diễm Mi