Nhớ hoài canh khế cá cơm

Dù nhà nội chỉ cách nhà tôi khoảng 1km, nhưng vào những năm 1980, tôi thấy quãng đường đó thật là xa. Bởi vậy, cứ mỗi cuối tuần, được ba má cho về nội, đứa nào cũng sướng rơn. Về nội tha hồ trèo cây hái trái, rồi tắm ao bắt cá. Đến bữa cơm thì phụ nội hái mớ rau trái khế, và sau đó quây quần ăn cơm. Cơm nhà nội lúc nào cũng là những món được chế biến bằng những rau trái trong vườn mà thứ gì cũng ngon quá chừng.

Tôi nhớ nhất là những ngày tháng Ba, tháng Tư. Độ đó, trời nắng nóng và gió rát mặt. Nội thường dọn cơm ngoài hiên nhà, nơi ấy có chiếc giường tre, gió sau vườn thổi vào mát rượi. Bữa cơm lúc nào cũng có những món đặc sản quê nhà xứ Nghệ. Khi thì mùng muối, lúc là xơ mít muối, vào mùa mưa thì có chẻo đậu phụng, mùa nắng nóng thì canh chua lá me, canh chua bạc hà, và món canh chua tôi nhớ nhất vẫn là canh khế cá cơm.

Nguyên liệu đơn giản để nấu món canh khế cá cơm - Ảnh: TV

Ăn tô canh khế cá cơm mà nhớ nội vô cùng - Ảnh: T.V

Vườn nhà nội không thiếu cây gì. Nội nói, từ khi làm nhà là nội đã trồng cây ăn trái, để sau này mấy đứa cháu hái ăn. Ngoài me, mít, ổi, vú sữa, nhãn, chanh, bưởi... nội còn trồng 2 cây khế. 1 cây khế chua và 1 cây khế ngọt. Cây khế ngọt để ăn trái chín, còn khế để dành nấu canh hay trộn với xà lách, chuối chát làm rau sống ăn cơm.

Đó là 1 ngày tháng Ba trời nóng như đổ lửa. Nội nói, sáng đi chợ sớm mua được mớ cá cơm tươi ngon, trưa nay nội sẽ nấu canh cá cơm với khế. "Món chi mà lạ rứa nội?" - mấy chị em tôi thắc mắc. Nội nói: "Món ni nội ăn từ nhỏ, nhà bà cố con hay mần. Ngon lắm, Chút hồi nhớ đi hái khế cho nội nghen".

Nội kêu tôi hái đâu chừng 7, 8 trái khế, rồi ra sau vườn hái mấy trái cà chua, ít hành ngò, ớt. Những thứ này nhà nội có quanh năm, cung cấp cho gia đình tôi và các cô, chú.

Tôi đứng xớ rớ trong bếp coi nội nấu. Đầu tiên, nội sơ chế các nguyên liệu.

Nội rửa cá cơm bằng nước vo gạo thiệt sạch rồi để ra rổ cho ráo nước. Kế đến, nội gọt khế, cắt thành miếng như ngôi sao. Cà chua nội cắt múi cau. Hành lá xắt nhỏ. Xong xuôi đâu đó, nội bắc cái nồi gang lên bếp, cho vô chút xíu mỡ heo đã thắng sẵn, rồi cho hành tím bằm nhuyễn vô để khử, hành hơi cháy, có màu vàng và thơm, nội cho cá vô, lấy bớt củi để lửa liu riu, rồi nêm chút nước mắt, bột ngọt, ớt bột, nấu chút xíu thì cá chín, nội đổ chừng tô nước rồi chụm lửa lớn nấu sôi. Chờ khi sôi, nội cho khế, cà chua vô rồi nêm nếm lại lần nữa và tắt bếp, múc ra tô, rải hành lá lên. Nhìn tô canh chua thơm phức, ngon lành, chị em tôi thèm quá chừng. Nội nói, ra sau vườn kêu ông nội vô ăn cơm đi con. Khi mấy ông cháu vô nhà thì cơm canh đã sẵn sàng.

Canh chua ăn với cơm trắng ngon vô cùng. Cá cơm vừa bùi vừa béo, quyện với vị chua thanh của khế và cà chua đậm đà dễ ăn, càng ăn càng mê.

Hôm qua tôi đi chợ, mua được mớ cá cơm về, nghĩ ngay đến món canh khế của nội nên vô bếp nấu thử. Ăn mà nhớ ngày xưa, kỷ niệm mấy mươi năm rồi sao vẫn như mới hôm qua, nhớ mãi nụ cười của nội khi chị em tôi liên tục xin bới thêm cơm vì “canh chua ngon quá nội ơi”.

Bây giờ đang là những ngày tháng Ba, nhớ nội thật nhiều.

Thanh Vân