Nhìn lại những vụ xâm hại trẻ em trong trường học: Từ 'bày tỏ yêu thương' đến hành vi đồi bại

Trong cuộc họp báo tại huyện Việt Yên (tỉnh Bắc Giang) thông tin về vụ thầy giáo tại Trường tiểu học Tiên Sơn bị tố có hành vi dâm ô với nhiều nữ sinh, một lãnh đạo UBND huyện cho rằng, những cử chỉ như sờ đùi, sờ mông chỉ là hành động “bày tỏ yêu thương” của thầy giáo. Thế nhưng, đã có nhiều vụ xâm hại trẻ em trong môi trường học đường xảy ra cũng vì cái nhìn thờ ơ trước hành động “bày tỏ yêu thương” như vậy.

Chóng quên hay vô cảm?

Trước khi vụ việc ở Bắc Giang xảy ra, phóng viên Báo Phụ Nữ TP.HCM đã tìm về những ngôi trường đã từng xảy ra nạn xâm hại tình dục trẻ em trong nhiều năm qua, đó là Trường tiểu học Đồng Hóa (xã Đồng Hóa, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam) và Trường tiểu học bán trú La Pan Tẩn (xã La Pan Tẩn, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai). Có một sự giống nhau, đó là sự việc xảy ra cũng như thái độ của những người trong cuộc. Thay vì phải nhớ kỹ những gì đã xảy ra để trở thành một bài học, thì họ chỉ muốn quên đi hay coi đó là bình thường. 

Vụ việc xảy ra tại Trường tiểu học Đồng Hóa được phát hiện tháng 3/2017, khi nhiều phụ huynh gửi đơn tố cáo ông Đỗ Văn Hưởng - bảo vệ của trường đã có hành vi dâm ô với nhiều học sinh, cụ thể là ôm hôn, sờ vào vùng kín. Ngay sau đó, cơ quan điều tra huyện Kim Bảng đã vào cuộc, bắt giữ ông này để điều tra, khởi tố vụ án.

Tuy nhiên, thông tin về vụ việc từ đó cũng không được cập nhật. Qua tìm hiểu từ người nhà của một nạn nhân được biết, sau khi được đưa ra xét xử, ông Hưởng thụ án một thời gian ngắn và trở về địa phương không lâu sau đó. “Nhà ông ấy trong cùng xóm, mỗi lần ra đường đi học, con bé đều phải đi đường khác hoặc tránh để không phải gặp mặt vì nó vẫn sợ” - phụ huynh của một nạn nhân cho biết.

Mặc dù đây là hành vi đồi bại với trẻ em nhưng chỉ sau gần hai năm, dường như mọi thứ chìm vào quên lãng. Trao đổi với các phụ huynh học sinh có con đi học tại đây, không ai còn nhớ những gì đã xảy ra tại ngôi trường này. Đáng nói hơn, nhiều người biết chuyện còn cho rằng hành vi của ông Hưởng là “bình thường”, “chỉ là hành động quý mến các cháu”. 

“Thực ra, vụ đấy cũng chẳng có gì phức tạp nên nhà trường nhắc nhở động viên các cháu thôi chứ chẳng có vấn đề gì. Mà câu chuyện cũng chẳng phải như thế. Nó rất là bình thường, nhưng báo chí bọn em lại…”, bà Nguyễn Thị Thành - Phó hiệu trưởng Trường tiểu học Đồng Hóa - cho biết. 

“Vậy bản chất vụ việc này là gì”, phóng viên hỏi.

“Bản chất là bình thường, chỉ là sự quý mến các cháu chứ chẳng có vấn đề gì cả. Nó có nhiều nguyên nhân lắm, bên điều tra thì bọn tôi không nắm được. Còn hỏi thực tế bọn mình thì nó chẳng đâu vào đâu”, vị lãnh đạo Trường tiểu học Đồng Hóa trả lời. Bà Thành cũng cho biết thêm, sau khi vụ việc xảy ra, nhà trường vẫn thường xuyên giáo dục các cháu qua chương trình học trên lớp, tổ chức các buổi ngoại khóa, nhắc nhở trong chào cờ đầu tuần. Tuy nhiên, khi hỏi kỹ hơn, vị này cho biết trong năm 2018 cũng mới chỉ có một buổi ngoại khóa.

Cuối buổi nói chuyện, vị lãnh đạo này vẫn giữ quan điểm rằng, ông Hưởng “rất quý trẻ con” nhưng không tiện trả lời vì còn rất nhiều nguyên nhân (?).

“Mất bò mới lo làm chuồng”

Quay ngược thời gian, trở lại đúng một năm trước khi vụ việc tại Trường tiểu học Đồng Hóa được phát giác. Tháng 3/2016, tại Trường tiểu học bán trú La Pan Tẩn, vụ việc các học sinh từ 9-10 tuổi, là người dân tộc thiểu số bị bảo vệ trường là Đỗ Văn Nam liên tục có hành vi dâm ô trong thời gian dài đã gây chấn động cả nước. Có em còn bị ông Nam lạm dụng trong suốt ba năm, chỉ vì quá sợ hãi mà không dám tố cáo.
Vụ việc chỉ được phát hiện khi có nhiều nữ sinh có biểu hiện lạ, một vài em nghỉ học và nhất quyết không chịu đến trường. Lãnh đạo trường cùng chính quyền địa phương đã đến tận nhà động viên và được các em tiết lộ về sự việc kinh hoàng này. Sau khi công an vào cuộc, có ít nhất 20 học sinh đã lên tiếng tố cáo bị ông Nam giở trò đồi bại. 

Nằm cách đường Quốc lộ 4D chỉ hơn 10km nhưng phải mất nhiều giờ, phóng viên mới có thể có mặt tại Trường tiểu học La Pan Tẩn, ngôi trường nằm cheo leo trên sườn núi, bao quanh là đá và cây. Cũng giống như những gì xảy ra tại Trường tiểu học Đồng Hóa, người dân nơi đây cũng đã quên hoặc không biết nhiều về vụ việc từng gây chấn động cả nước năm 2016. Chị Lùng Thị C. - phụ huynh của cháu M. - một nạn nhân cho biết: “Vụ việc xảy ra cũng lâu rồi, giờ con tôi cũng quên. Hồi ấy, khi sự việc mới bị phát hiện thì nó cũng sợ lắm, tối còn nằm khóc. Nhiều người nghe các cháu nói cũng nghĩ ông bảo vệ chỉ quý nên trêu, các cháu nghỉ học vì lười học nhưng sau này công an họ điều tra ra mới biết. Giờ cháu đi học ở trường khác, không học ở đây nữa”.

Trở lại với vụ việc xảy ra tại Bắc Giang, quan điểm của lãnh đạo UBND huyện Việt Yên về hành vi của ông Dương Trọng Minh (chủ nhiệm lớp 5A - người bị tố dâm ô học sinh) khi sờ mông, sờ đùi, véo má… các nữ sinh là “bày tỏ yêu thương” đã khiến dư luận bức xúc. Quan điểm “bày tỏ yêu thương” ấy cũng không khác gì suy nghĩ của những người có liên quan trong các vụ việc xảy ra tại hai trường tiểu học Đồng Hóa và La Pan Tẩn.

Những người liên quan, người có trách nhiệm dường như quá dựa dẫm vào sự bảo vệ từ các bài học ngoại khóa, kỹ năng theo kiểu “mất bò mới lo làm chuồng”. Theo các chuyên gia tâm lý, một phần nguyên nhân khiến trẻ em bị xâm hại lại do nhận thức của cha mẹ và cộng đồng về nguy cơ xâm hại, bóc lột chưa đầy đủ. Bởi những thủ phạm trong các vụ xâm hại tại trường học đều là người quen biết, đáng tin tưởng. 
Cần có những bài học, biện pháp cụ thể hơn để giải quyết vấn nạn xâm hại, dâm ô trẻ em trong môi trường giáo dục, không chỉ đơn giản là mang những bài học khô khốc đi dạy cho những học sinh tiểu học. 

Uông Ngọc - An Vũ