Nhiều vi phạm khi cổ phần hóa cảng Quy Nhơn

Hàng loạt vi phạm khi cổ phần hóa

Qua thanh tra cho thấy, trong việc cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại cảng Quy Nhơn, Bộ Giao thông vận tải (GTVT), Vinaline, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa, tổ giúp việc, Công ty TNHH MTV cảng Quy Nhơn và các cơ quan, đơn vị có liên quan đã để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm.

Đối với UBND tỉnh Bình Định:

Việc UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ GTVT, Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa cảng Quy Nhơn theo hướng Nhà nước nắm giữ 49% vốn điều lệ, sau đó tiếp tục đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần cảng Quy Nhơn và việc Bí thư Tỉnh ủy Bình Định có Văn bản số 1062-CV/TU ngày 13/7/2015 đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ bán toàn bộ 49% cổ phần của Nhà nước tại Công ty cổ phần cảng Quy Nhơn là không đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, theo đó cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, Nhà nước nắm giữ 75% vốn điều lệ.

Trách nhiệm thuộc về một số lãnh đạo tỉnh Bình Định nhiệm kỳ 2010 - 2015.

Đối với Bộ Giao thông Vận tải:

Với vai trò, trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực giao thông, vận tải, là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với Vinalines nhưng chưa làm đúng chức năng, nhiệm vụ.

Việc Bộ GTVT đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa cảng Quy Nhơn, Nhà nước nắm giữ 49% vốn điều lệ; sau đó, lại tiếp tục đề nghị Thủ tướng cho phép Vinalines chuyển nhượng hết 49% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần cảng Quy Nhơn  là không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 276/QĐ-TTg ngày 04/02/2013, trong đó cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, Nhà nước nắm giữ 75% vốn điều lệ.

Khi đề xuất chuyển nhượng hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần cảng Quy Nhơn, mặc dù Văn phòng Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ GTVT bổ sung, giải trình những nội dung quan trọng mà Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đặt ra về kinh tế - an ninh - quốc phòng hiện tại và lâu dài cần phải được làm rõ khi đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước; dù Vinalines đã có văn bản gửi Bộ GTVT báo cáo, đánh giá về vai trò, tiềm năng của cảng Quy Nhơn, lợi ích hiện tại và lâu dài của việc sở hữu 49% vốn so với việc bán hết và đề nghị được duy trì tỷ lệ sở hữu 49% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, nhưng Bộ GTVT đã không xem xét, đánh giá toàn diện những nội dung Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư và Vinalines đã nêu mà tiếp tục có văn bản số 9210/BGTVT-QLDN đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là thiếu căn cứ pháp lý, cơ sở thực tiễn, chưa thực hiện đầy đủ vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực và đại diện chủ sở hữu đối với Vinalines.

Chỉ đạo Vinalines về phương thức chuyển nhượng vốn nhà nước tại Công ty cổ phần cảng Quy Nhơn không rõ ràng, thiếu nhất quán, ban đầu chỉ đạo bán đấu giá qua Sở Giao dịch Chứng khoán, nhưng sau đó lại cho phép Vinalines bán cổ phần theo phương thức thỏa thuận trực tiếp.

Đáng chú ý, việc Bộ GTVT đã ban hành 2 văn bản: Văn bản số 16937/BGTVT-QLDN ngày 27-12-2014 về chuyển nhượng 26,01% cổ phần và Văn bản số 6327/BGTVT-QLDN ngày 20-5-2015 về chuyển nhượng 49% cổ phần tại Công ty cổ phần cảng Quy Nhơn cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp khi không báo cáo, chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép là trái thẩm quyền. Vì vậy, 2 văn bản này phải được xem xét, hủy bỏ; 75,01% cổ phần Vinalines đã chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành phải được xử lý thu hồi về sở hữu nhà nước. Trách nhiệm thuộc về tập thể, lãnh đạo và cá nhân có liên quan của Bộ GTVT.

Cơ quan thanh tra còn chỉ ra nhiều vi phạm trong việc trong việc xác định giá trị doanh nghiệp để CPH; việc thẩm định giá cổ phần để thoái vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn; việc phê duyệt giá trị doanh nghiệp, giá trị cổ phần.

Ngoài ra, việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược sau khi đấu giá trên Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội đã có những khuyết điểm, vi phạm. Việc xây dựng, phê duyệt tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược khi cổ phần hóa cảng Quy Nhơn đã không cụ thể điều kiện, tính chất ngành nghề kinh doanh cảng biển. Trên thực tế, Công ty Hợp Thành đã được lựa chọn là nhà đầu tư chiến lược nhưng thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực cảng biển. Mặt khác, cam kết của Công ty Hợp Thành chỉ nêu hỗ trợ công ty cổ phần trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không cụ thể nội dung hỗ trợ.

Thanh tra Chính phủ cũng kết luận việc mua bán cổ phần lần đầu khi cổ phần hóa, Công ty Hợp Thành đã chậm thanh toán tiền mua cổ phần với số tiền gần 47 tỉ đồng.

Quá trình thanh tra, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện việc giao đất cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, việc đầu tư mở rộng cảng có nhiều vi phạm, khuyết điểm.

Thanh tra Chính phủ cũng nêu rõ trách nhiệm của một số cá nhân có liên quan của Văn phòng Chính phủ.

Xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân liên quan

Từ những khuyết điểm, vi phạm nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan thuộc Bộ GTVT, Văn phòng Chính phủ, UBND tỉnh Bình Định, các công ty tư vấn.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ GTVT xem xét, hủy bỏ 02 văn bản, gồm: Văn bản số 16937/BGTVT-QLDN ngày 27/12/2014 và Văn bản số 6327/BGTVT-QLDN ngày 20/5/2015 vì có nội dung trái thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật.

Giao Bộ GTVT chủ trì, chỉ đạo, thực hiện việc thu hồi 75,01% cổ phần tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn về sở hữu Nhà nước vì Bộ GTVT đã cho phép Vinalines chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp trái thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật, đảm bảo Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn theo Đề án tái cơ cấu Tổng công ty Hàng hải Việt Nam giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đảm bảo an ninh quốc phòng, lợi ích của Nhà nước và nhà đầu tư theo quy định pháp luật; chỉ đạo Vinalines xem xét, xử lý việc bán 10% cổ phần khi cổ phần hóa cho Công ty Hợp Thành theo Điểm 2.2 Mục 2 Hợp đồng số 01/CĐCL/CQN-HT ngày 20/9/2013…

                                                                   PV