Tăng cơ hội an cư cho người có thu nhập thấp: Kỳ 1

Nhiều công nhân muốn thuê nhà dài hạn hơn mua

08/09/2023 - 06:04

PNO - Muốn mua căn nhà ở xã hội giá 1,7 tỉ đồng, chị Trần Thị Hạnh - công nhân Công ty TNHH PouYuen Việt Nam, ở quận Bình Tân, TPHCM - phải vay 1,44 tỉ đồng, trả nợ ngân hàng 17,5 triệu đồng/tháng trong 20 năm. Thay vì mua, chị muốn thuê nhà giá rẻ để ở dài hạn, khi nghỉ hưu thì về quê mua đất, cất nhà.

Người có thu nhập thấp mong được thuê căn hộ dài hạn, giá rẻ để ổn định cuộc sống - ẢNH: TAM NGUYÊN  (chụp ở chung cư nhà ở xã hội HQC, huyện Bình Chánh, TPHCM)
Người có thu nhập thấp mong được thuê căn hộ dài hạn, giá rẻ để ổn định cuộc sống - Ảnh: Tam Nguyên (chụp ở chung cư nhà ở xã hội HQC, huyện Bình Chánh, TPHCM)

Mong thuê được nhà giá rẻ 

Tiếp chúng tôi ở phòng trọ, chị Trần Thị Hạnh dọn vội đống mền gối chất lên cái kệ gỗ cũ để khách có chỗ ngồi. Căn phòng rộng chừng 15m2 nhưng có 4 người ở, tài sản chỉ gồm tủ quần áo, cái bàn học nhỏ xíu, vài tấm bằng khen của 2 đứa con trai chị Hạnh treo trên bờ tường ẩm mốc, loang lổ. 
“Chồng tôi chạy xe ôm công nghệ, tổng thu nhập của vợ chồng khoảng 17-20 triệu đồng/tháng. Tôi cũng mơ có căn nhà của riêng mình nhưng thu nhập chỉ đủ để nuôi con ăn học, gửi một ít về quê cho mẹ trị bệnh ung thư nên không thể mua nhà” - chị Hạnh nói. 

Qua tìm hiểu giá nhà ở xã hội, chị Hạnh cho hay, 1 căn khoảng 60m2 ở phường Bình Trưng Đông, TP Thủ Đức có giá 1,8 tỉ đồng (30 triệu đồng/m2), ở quận 12 có giá 1,74 tỉ đồng (29 triệu đồng/m2), ở quận 8 có giá 1,92 tỉ đồng (32 triệu đồng/m2). Nếu chị mua căn nhà giá 1,7 tỉ đồng, được vay 85% giá trị căn nhà thì số tiền phải vay là 1,44 tỉ đồng. Với lãi suất 8,2% trong năm đầu và 10% trong năm thứ hai, thời hạn vay 20 năm thì vợ chồng chị Hạnh phải trả gốc và lãi khoảng 17,5 triệu đồng/tháng. 

Chị Hạnh nói: “Vợ chồng tôi đều 45 tuổi, trả nợ ngân hàng xong thì đã 65 tuổi. Tôi nghĩ cứ thuê nhà rồi dùng tiền tích góp được mua 1 miếng đất nhỏ ở quê, sau này xây căn nhà cấp 4 vẫn lợi hơn việc bỏ ra số tiền quá lớn để mua nhà”. 

Căn phòng trong dãy nhà trọ 43/13E Phan Văn Đối, ấp Tiền Lân, xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn, TPHCM của vợ chồng anh Trần Văn Nguyền và chị Nguyễn Thị Toàn - công nhân Công ty Kềm Nghĩa - cũng chỉ rộng chừng 20m2 nhưng nhờ có gác lửng nên tạm đủ chỗ cho gia đình 4 người sinh sống. Sau gần 20 năm làm công nhân, vợ chồng chị dành dụm được hơn 200 triệu đồng. Cả hai đều mong có nhà nhưng thay vì mua, họ vẫn thích ở nhà thuê, dùng số tiền dành dụm mua đất ruộng giá rẻ ở quê. 

Theo chị Toàn, công việc của công nhân không ổn định. Đang làm ở TPHCM nhưng nếu công ty cắt giảm lao động thì công nhân có thể kiếm chỗ làm ở tỉnh khác hoặc về quê. Do đó, thuê nhà vẫn hợp lý hơn mua. Sau này khi lớn tuổi, vợ chồng chị vẫn muốn về quê sinh sống. 

Đã ngoài 40 tuổi nên chị Trần Thị Hạnh cho rằng thuê nhà phù hợp hơn vay khoản tiền lớn để mua nhà - ẢNH: HOA LÀI
Đã ngoài 40 tuổi nên chị Trần Thị Hạnh cho rằng thuê nhà phù hợp hơn vay khoản tiền lớn để mua nhà - Ảnh: Hoa Lài

Cần các chính sách hỗ trợ 

Theo quy định hiện hành, đối tượng được mua nhà ở xã hội phải thuộc diện không chịu thuế thu nhập cá nhân, tức thu nhập không vượt quá 11 triệu đồng/tháng (có người phụ thuộc thì cộng thêm mức giảm trừ gia cảnh 4,4 triệu đồng/người/tháng). Trong khi đó, với mức sống hiện nay, đôi vợ chồng có tổng thu nhập hơn 20 triệu đồng/tháng vẫn không đủ khả năng trả gốc và lãi ngân hàng khi mua nhà ở xã hội. 

Bà Giang Huỳnh - Phó giám đốc phụ trách bộ phận nghiên cứu, Công ty Nghiên cứu thị trường Savills Việt Nam - cho rằng, phần lớn cư dân ở TPHCM chỉ có thể chi trả cho phân khúc nhà ở vừa túi tiền, căn hộ hạng C (2-4 tỉ đồng/căn) nhưng nguồn cung nhà loại này chỉ chiếm khoảng 25% trong thị trường căn hộ.

Theo khảo sát mới đây của Savills Việt Nam, giá trung bình của căn hộ ở TPHCM hiện nay là 296.000 USD (hơn 7 tỉ đồng)/căn; thu nhập trung bình của 1 hộ ở TPHCM là 9.120 USD (khoảng 200 triệu đồng)/năm nên nếu có tiết kiệm 40 - 50% thu nhập thì phải mất hàng chục năm mới mua được nhà nếu không vay tiền.

Theo bà Giang Huỳnh, giá thuê nhà được xem là hợp lý khi chỉ chiếm khoảng 30% tổng thu nhập hằng tháng của người thuê. Giá nhà cho thuê trung bình ở TPHCM hiện nay là 592 USD (hơn 14 triệu đồng)/căn/tháng. 

Bà Giang Huỳnh đánh giá, ở các thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM, tiền chi trả cho nhà ở - dù là thuê hay mua - là thách thức đối với người dân. Do đó, cần có sự can thiệp, hỗ trợ của Chính phủ ở nhiều khía cạnh, như tạo ra môi trường thuận lợi cho cả nhà đầu tư lẫn người mua nhà, hướng tới một thị trường nhà ở có giá cả phải chăng và dễ tiếp cận hơn; dùng công cụ thuế để hạn chế đầu cơ nhà; tăng quỹ đất phát triển nhà ở giá rẻ. 

Ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành - cho rằng, nhà ở xã hội được xây bằng ngân sách nhà nước chỉ nên để cho thuê 100% chứ không được bán, khi người dân trả lại thì tiếp tục cho người khác thuê.Nếu doanh nghiệp tư nhân đầu tư xây nhà ở xã hội thì cho phép họ bán hoặc cho thuê, nhưng cũng cần hỗ trợ họ bằng các chính sách ưu đãi tài chính. “Tư nhân xây nhà cho thuê thì tiền thu hằng tháng không đủ để trả lãi ngân hàng. Do đó, chỉ có thể xây nhà ở xã hội cho thuê bằng ngân sách nhà nước” - ông nói. 

TP Hà Nội: Không dễ mua được nhà ở xã hội 

Cưới nhau từ năm 2013 nhưng đến nay, vợ chồng chị N.T.M. - quê ở tỉnh Hưng Yên, làm công nhân ở TP Hà Nội - vẫn phải thuê nhà. Năm 2017, khi chủ đầu tư khu nhà ở xã hội Rice City Long Biên mở bán căn hộ, vợ chồng chị làm hồ sơ đăng ký mua nhưng không được xét duyệt dù có thu nhập thấp. Năm 2020, nghe bạn bè nói chung cư nhà ở xã hội Him Lam Thượng Thanh (quận Long Biên) mở bán, chị cũng tìm cách mua. 

“Do lần đầu tự làm hồ sơ mua nhà không thành công nên nghe bạn bè tư vấn, tôi tìm tới một công ty được quảng cáo là nhà phân phối căn hộ dự án này. Sau khi làm việc, vợ chồng tôi được yêu cầu đặt cọc 20 triệu đồng để làm các thủ tục, nhưng từ đó tới nay, dự án này vẫn “bất động”, khoản tiền đặt cọc cũng không đòi lại được” - chị M. kể. 

Ở TP Hà Nội, nhu cầu mua nhà ở xã hội rất lớn nhưng số căn xây được quá ít. Mới đây, UBND TP Hà Nội đã duyệt danh mục các dự án nhà ở, khu đô thị trong Kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2025 (đợt 1). Trong đó, có thêm 8 dự án xây nhà ở xã hội, cung cấp hơn 5.500 căn, tổng diện tích 485.000m2 sàn. Các dự án này tập trung ở các quận Hoàng Mai, Bắc Từ Liêm và các huyện Gia Lâm, Đông Anh, Mê Linh, Hoài Đức. Phần lớn dự án đang trong giai đoạn làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc chấp thuận nhà đầu tư.

Bên cạnh niềm hy vọng mua được nhà, không ít người tỏ ra hoài nghi bởi việc mua bán nhà ở xã hội hiện nay còn chưa thực sự công bằng. Hồi tháng 5/2023, dự án NHS Trung Văn mở bán 149 căn nhà nhưng có tới hơn 1.300 người tham gia bốc thăm. Sau khi có kết quả, chủ đầu tư dự án đã gửi danh sách để Sở Xây dựng TP Hà Nội thẩm định. Kết quả, sở phát hiện 7 trường hợp đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở các vị trí khác, thậm chí có người đã có quyền sử dụng 300m2 đất vẫn bốc thăm.

 Minh Quang

Chênh lệch giữa giá nhà và thu nhập quá lớn

Theo báo cáo Chỉ số về khả năng chi trả nhà ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2023 của Viện Nghiên cứu và Giáo dục phi lợi nhuận ULI, chỉ số chênh lệch giữa giá nhà và thu nhập ở TPHCM là 32,5, cao thứ hai trong các thành phố, chỉ sau Thâm Quyến (35). Chỉ số này cao hơn Bắc Kinh (29,3), Thượng Hải (24,1) và Hồng Kông (26,5). Chỉ số này ở TP Hà Nội là 18,3, cao hơn Seoul (17,3), Tokyo (16,1), Singapore (13,7).

TPHCM phấn đấu xây 18.600 căn hộ cho thuê

Theo Sở Xây dựng TPHCM, tổng nhu cầu nhà ở xã hội của TPHCM giai đoạn 2021-2030 khoảng 37 triệu m2 sàn. Trong đó, người có thu nhập thấp cần khoảng 15 triệu m2 sàn, công nhân trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp cần khoảng 12 triệu m2 sàn. Quỹ đất để đáp ứng nhu cầu này là 451ha, vốn để đầu tư xây dựng khoảng 86.400 tỉ đồng.
Sở nêu mục tiêu, trong giai đoạn 2021-2030, TPHCM phát triển khoảng 6,58 triệu m2 sàn nhà ở xã hội, tương đương 93.000 căn nhà. Trong đó, phấn đấu đạt hơn 1,3 triệu m2 sàn nhà cho thuê, tương ứng 18.600 căn, trên 700.000m2 sàn nhà lưu trú công nhân, tương ứng 12.500 căn hộ. Chỉ tiêu này nếu được hoàn thành cũng chỉ đáp ứng khoảng 17,8% nhu cầu. Riêng nhà ở cho công nhân chỉ đáp ứng gần 6% nhu cầu. 

Singapore thí điểm chương trình phòng cho thuê

Ngày 20/8, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tuyên bố, chính phủ sẽ tăng cường mức trợ cấp để giúp những căn hộ nhà ở xã hội có giá rẻ hơn. 
Chính phủ Singapore giao Cục Nhà ở và Phát triển Singapore (HDB) trợ giá, xây dựng và quản lý nhà ở xã hội. Hiện tại, thị trường mua bán lại các căn hộ HDB - nơi sinh sống của 80% cư dân Singapore - vẫn rất “nóng”, bất chấp các biện pháp hạ nhiệt của chính phủ. Chính phủ sẽ đưa ra các khoản trợ cấp bổ sung ngoài mức hỗ trợ hiện tại cho người mua mới, nhưng cảnh báo sẽ thu hồi số tiền này nếu người mua chuyển nhượng căn hộ. Chủ sở hữu những căn hộ mới được trợ giá chỉ được bán nhà sau 10 năm. Ngoài ra, mức giá trần sẽ được áp dụng cho người mua lại căn hộ trên thị trường thứ cấp. 

Căn hộ HDB mới được dành cho cặp vợ chồng có tổng thu nhập hằng tháng không quá 14.000 SGD, hoặc người trên 35 tuổi có thu nhập không quá 7.000 SGD/tháng. Thời gian chờ đợi để sở hữu 1 căn hộ HDB mới (giá chỉ 163.000 SGD nếu được chính phủ trợ cấp) là khoảng 4 năm. 

Nếu không mua được căn hộ HDB, cá nhân hoặc gia đình có thể thuê căn hộ HDB trực tiếp từ chính phủ thông qua chương trình cho thuê công cộng HDB (HDB Public Rental Scheme) với giá thuê từ 26-275 SGD/tháng/căn hộ 1 hoặc 2 phòng ngủ. Những căn hộ theo chương trình cho thuê HDB này rất hạn chế về nguồn cung, và chỉ dành cho những người Singapore không có sự lựa chọn nhà ở nào khác, với thu nhập hộ gia đình không quá 1.500 USD/tháng (trừ một số trường hợp đặc biệt). 

Vào tháng 3/2023, HDB thông báo rằng, họ sẽ thí điểm một chương trình cho thuê phòng có tên là “Phòng cho thuê cơ sở vật chất chung”, dự kiến triển khai vào cuối năm 2023. Những căn hộ cho thuê này của chính phủ sẽ có giá thuê thấp, dành riêng cho nhóm người độc thân có thu nhập thấp. Họ được sống trong phòng riêng nhưng dùng chung nhà vệ sinh và nhà bếp.

 Tấn Vĩ (theo SCMP, Bloomberg)

 Bích Trần - Thanh Hoa

 


 

 

 

 

 

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI