Nhiều bị cáo khai phải ký hồ sơ cho vay dưới sức ép của ông Trần Bắc Hà

Theo đó, có 8 bị cáo bị đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng": Trần Lục Lang, Đoàn Ánh Sáng - đều là cựu Phó tổng giám đốc BIDV; Kiều Đình Hòa (cựu Phó giám đốc BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh), Ngô Duy Chính (cựu Giám đốc BIDV - Chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (cựu Phó giám đốc BIDV - Chi nhánh Hà Thành), Phạm Hồng Quang (cựu Trưởng phòng Quan hệ khách hàng 1, BIDV - Chi nhánh Hà Thành), Đặng Thành Nam (cựu cán bộ quản lý khách hàng BIDV - Chi nhánh Hà Thành).

4 bị cáo bị đưa ra xét xử tội "Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản'' gồm: Đoàn Hồng Dũng (cựu Giám đốc Công ty Trung Dũng), Trần Anh Quang (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà), Nguyễn Thị Thanh Sơn (cựu Giám đốc Công ty Hà Nam).

Bị cáo Trần Lục Lang được áp giải vào trong phòng xét xử

Là bị cáo đầu tiên bị thẩm vấn, bị cáo Trần Lục Lang khai khi nhận hồ sơ từ tổ thẩm định chung đã thấy Công ty Bình Hà thiếu tài sản bảo đảm, dự án nhiều rủi ro nên yêu cầu phải bổ sung thêm tài sản bảo đảm và kiểm soát chặt vốn tự có. Tuy nhiên, ông Trần Bắc Hà (cựu Chủ tịch HĐQT BIDV) không đồng ý, đe dọa cắt chức, nói việc phê duyệt dự án thuộc quyền của HĐQT chứ không phải do ông Lang.

Bị cáo khai đã biết Công ty Bình Hà có 8 lần đề nghị sửa đổi điều kiện cấp tín dụng, nhưng bị cáo chỉ thông báo lại cho chi nhánh, không đề xuất gì. Bị cáo cũng không xem hợp đồng tín dụng giữa BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh và công ty, bởi đây là trách nhiệm của chi nhánh.

Mặc dù thừa nhận VKS truy tố mình là đúng, nhưng bị cáo cho rằng vai trò của bản thân mờ nhạt, chỉ là một công đoạn trong rất nhiều bước, mỗi bước lại có nhiều thành phần khác nhau.

Tiếp đó, bị cáo Đoàn Ánh Sáng khai nhận trước tòa, bản thân ký dưới sức ép của HĐQT BIDV, mà trực tiếp là Chủ tịch HĐQT Trần Bắc Hà. Bị cáo cũng thấy VKS truy tố mình là đúng, bởi với tình hình của doanh nghiệp không đủ điều kiện thì dù có chịu sức ép hay điều kiện khách quan nào đi nữa việc cho vay vẫn là không đúng.

"Một phần lý do để BIDV cho Công ty Bình Hà vay vốn là do ông Hà từng có lời hứa cam kết về việc này. Bên cạnh đó, đây là dự án mang tính đặc thù, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp nên doanh nghiệp được điều chỉnh điều kiện cho vay…", bị cáo Sáng khai nhận.

Tuy nhiên, HĐXX khẳng định việc cho vay phải dựa trên các quy định, quy chế chứ không thể bằng lời hứa. Mọi điều chỉnh về cơ chế tín dụng hay giai đoạn suy cho cùng phải là tài sản đảm bảo, nếu đủ tài sản đảm bảo thì muốn vay bao nhiêu cũng được.

Các bị cáo tại phiên tòa

Là bị cáo kế tiếp lên bục xét hỏi, bị cáo Kiều Đình Hòa, cựu Giám đốc BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh cho biết dự án chăn nuôi bò của Công ty Bình Hà là dự án đặc thù, chưa có tiền lệ, chi nhánh chưa bao giờ gặp, do đó bị cáo không đủ thẩm quyền tự thẩm định mà chỉ tham gia vào tổ thẩm định chung với tư cách tổ phó.

"Bị cáo đã làm hết trách nhiệm chưa?", HĐXX hỏi.

Trả lời câu hỏi này, cựu Giám đốc BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh nói hoàn toàn tin tưởng và thực hiện theo yêu cầu của cấp trên. Sau khi có quyết định phê duyệt, chi nhánh từng băn khoăn về việc Công ty Bình Hà không đủ điều kiện vay vốn theo quy định chung, nhưng khi ấy ông Trần Bắc Hà đứng ra "bảo lãnh" trường hợp này đã được HĐQT duyệt, có gì HĐQT sẽ chịu trách nhiệm, cứ yên tâm giải ngân.

Về cáo buộc không giám sát và kiểm tra chặt chẽ việc giải ngân sau vay, việc sử dụng vốn vay cũng như kiểm soát dòng tiền doanh thu của Công ty Bình Hà, dẫn đến các cổ đông của công ty này chiếm đoạt tiền giải ngân thông qua tiền bán bò; bị cáo Hòa nói sau khi giải ngân, báo cáo từ bộ phận quan hệ khách hàng của chi nhánh đều khẳng định vốn vay được Công ty Bình Hà sử dụng đúng mục đích, phải mãi đến cuối năm 2017 thì mới phát hiện việc sử dụng sai mục đích.

"Bị cáo thường xuyên nhắc nhở cấp dưới, tuy nhiên do khách hàng quá gian dối, năng lực cán bộ hạn chế, dự án lại mang tính đặc thù nên chi nhánh chưa có kinh nghiệm giám sát. Chi nhánh đã đề nghị Hội sở giúp đỡ nhưng không nhận được ý kiến gì", bị cáo Hòa khai.

Đặc biệt, cựu Giám đốc BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh cho biết đã có lần tạm dừng giải ngân đối với Công ty Bình Hà. Tuy nhiên, doanh nghiệp phản ứng rất mạnh bằng việc gửi đơn trực tiếp cho ông Trần Bắc Hà.

Sau khi nhận thông tin này, ông Trần Bắc Hà đã yêu cầu cách chức giám đốc chi nhánh, đề nghị chi nhánh phải hỗ trợ doanh nghiệp khi gặp khó khăn. Bởi vậy, chi nhánh buộc phải có đề nghị tới Hội sở thay đổi điều kiện về hồ sơ pháp lý, tỷ lệ vốn tự có… đối với công ty này.

An Vũ