Nhiều bệnh nhân suy thận nhập viện vì 'lén' ăn mứt tết, không khác gì tự nạp thuốc độc

Bác sĩ Tuấn cho biết tất cả bệnh nhân suy thận mạn tính lọc máu đều phải ăn uống theo tư vấn của bác sĩ, nếu không thức ăn sẽ trở thành thuốc độc

Ngày tết, thấy món chuối sấy, mứt thơm quá hấp dẫn, bà P.H.T.L. (54 tuổi, ở Long An) lén người nhà giấu một bịch khoảng nửa ký để ăn dần. Tuy nhiên, khi ăn gần nửa bịch, bà thấy chóng mặt nhưng cố chịu đựng.

Chiều cũng ngày, bà than mệt, nôn ói, lên cơn co giật rồi ngất xỉu. Cả nhà hoảng hốt đưa bà đến bệnh viện cấp cứu. Bác sĩ phải đặt nội khí quản, lọc máu liên tục mới cứu sống được bà L.. Hỏi ra mới biết ngoài ăn mứt, bà L. còn lén ăn cả dưa hấu do quá thèm.

Bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn – Trưởng khoa Thận Nhân tạo, Bệnh viện Chợ Rẫy TPHCM - cho hay, ngay sau tết, không ít bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối bị “trúng độc” do ăn bánh mứt, trái cây không theo hướng dẫn, hoặc chỉ cần uống rượu chúc xuân cũng phải vào bệnh viện cấp cứu.

Ngoài việc ăn trái cây tươi, người mắc suy thận mạn tính cũng khó vượt qua nỗi thèm mứt trái cây, các loại nước ép được gia đình mua về đãi khách dịp tết.

Như trường hợp của ông N.V.T. (60 tuổi, ở Đồng Nai) bị suy thận, chạy thận nhân tạo hơn một năm nay. Do phải kiêng cữ đồ ăn, thức uống theo chỉ định của bác sĩ, ông T. khá thèm khế. Vì vậy, ông ra chợ mua vài trái khế về ăn. Khoảng 15 phút sau, ông T. than mệt rồi nôn ói, khó thở,… nên được người nhà đưa đến bệnh viện cấp cứu. Nhận thấy tình trạng ông quá nặng, bệnh viện chuyển ông đến Bệnh viện Chợ Rẫy TPHCM.

Tiếp nhận ông T. trong tình trạng nôn ói dữ dội, da tái nhợt, thở hắt, nước tiểu đỏ sậm… bác sĩ nhận định bệnh nhân bị tổn thương thận cấp vì ngộ độc caramboxin trong khế nên chạy thận cấp cứu cho ông. Sau chạy thận, ông T. qua cơn nguy kịch nhưng phải nhập viện tiếp tục lọc thận điều trị.

Nhiều trường hợp do quá thèm ăn, người bệnh bị ngộ độc phải cấp cứu.

Theo bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn, caramboxin, kali vẫn là chất dinh dưỡng, nhưng với người mắc suy thận mạn tính, chúng được xem như một loại độc chất về thần kinh. Khi người bệnh dung nạp quá nhiều chất này sẽ không có thuốc giải độc, nếu không được cấp cứu, loại bỏ kịp thời, người bệnh sẽ “trúng độc” tử vong. Ngoài khế, một số loại bánh mứt, trái cây ngày Tết cũng chứa caramboxin, kali như chuối, quýt, lựu, thơm, dưa hấu, nước dừa...

Bác sĩ Tuấn nói thêm: “Ngày tết, người mắc suy thận mạn “trúng độc” càng nhiều, có những người khi được đưa vào bệnh viện thì không còn sinh hiệu sống, có người chết lịm, ngưng tim đột ngột do ăn bánh mứt.

Người suy thận mạn tính nhập viện vì ăn bánh mứt có thể do bị kiêng cữ kéo dài, trong khi ngày tết, những món hấp dẫn này lại phơi bày trước mắt nên không thể kìm chế được, và khi đã ăn thì ăn rất nhiều.

Có những bệnh nhân khi được cứu sống đã thừa nhận ăn mỗi lần gần một trái dưa hấu; do cả năm thèm bánh chưng nên ăn hết một góc tư, hoặc đơn giản là thèm chuối, uống nửa ly nước dừa, nước khế,… lập tức tụt huyết áp, nôn ói và nguy kịch”.

Ngoài kiêng bánh mứt, thức ăn nhiều muối, chất béo, người bệnh phải đến bệnh viện lọc máu theo chỉ định nếu không hậu quả sẽ khó lường.

Theo bác sĩ Tuấn, người mắc suy thận mạn tính cần hạn chế ăn các món nhiều chất béo, thức ăn chứa muối, protein có hàm lượng cao như: bánh chưng, thịt đông, tôm khô, khô bò, giò chả, xúc xích, củ kiệu, dưa chua, nội tạng heo, bò.

Hầu hết người suy thận mạn đã bị huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, nếu ăn quá nhiều sẽ làm cho người bệnh bị phù, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim,… nếu không được lọc máu kịp thời, thận sẽ tổn thương nhanh hơn, ảnh hưởng nhiều đến điều trị sau này.

Ăn bánh mứt, trái cây tươi hoặc sấy khô, nước ngọt, nước dừa,… sẽ làm người suy thận ngộ độc tại chỗ, nhẹ thì gây nôn ói, chóng mặt, sưng phù, nặng sẽ khiến co giật, khó thở, suy tim phải vào bệnh viện cấp cứu.

Bên cạnh đó, ăn quá nhiều trái cây, nhất là chuối, cam, nho, xoài,… cũng gây tăng kali, nguy cơ tử vong rất nhanh do kali gây rối loạn nhịp tim, suy tim trong thời gian ngắn. Đặc biệt, bia rượu, các loại nước ngọt có ga thường gây nhiều biến chứng về đột quỵ, người mắc suy thận tuyệt đối không sử dụng.

Bác sĩ Tuấn khuyến cáo, người mắc suy thận mạn tính có thể uống lượng nước, thực phẩm ít muối theo hướng dẫn của bác sĩ, nên ăn thức ăn có đạm như: thịt nạc, cá, lòng trắng trứng, uống sữa dành cho người suy thận để bổ sung dinh dưỡng. Trong trường hợp quá thèm bánh mứt, người bệnh nên ăn rất hạn chế.

Quan trọng nhất, người bệnh phải lọc thận đúng theo chỉ định, không nên kiêng cữ, chịu đựng nếu ngày chạy thận rơi vào những ngày đầu năm, nhiều trường hợp người bệnh suýt tử vong do kiêng đến bệnh viện những ngày này, khiến độc tố tích tụ, người sưng phù, bể mạch máu phải cấp cứu.

Phạm An