Táo quân 2018 mới đây trở thành tâm điểm của dư luận khi bị cho rằng mang hình ảnh của cộng đồng LGBT (tên viết tắt của cộng đồng những người đồng tính luyến ái nữ - Lesbian, đồng tính luyến ái nam - Gay, song tính luyến ái - Bisexual và hoán tính hay còn gọi là người chuyển giới - Transgender) ra để trêu đùa, tạo tiếng cười thông qua hình tượng nhân vật Bắc Đẩu do Công Lý thể hiện.
|
Tạo hình của Công Lý trong chương trình Táo quân 2018 |
Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường (iSEE) cùng Trung tâm Tổ chức bảo vệ và thúc đẩy quyền của người LGBT (ICS) vừa có thư ngỏ gửi đến VTV và ban biên tập chương trình Táo quân 2018 về sự việc này. Trong thư ngỏ nêu rõ trong những năm qua, hình ảnh cộng đồng LGBT luôn bị Táo quân mang ra làm trò cười, đỉnh điểm là những tình tiết liên quan đến nhân vật Bắc Đẩu trong chương trình vừa qua: “Con chi sống trên trời không phải nữ cũng chẳng phải nam”, “Bọn phụ nữ một nửa”…
|
Từ tạo hình đến lời thoại liên quan đến nhân vật Bắc Đẩu do Công Lý thể hiện bị cho là miệt thị cộng đồng LGBT |
“Là những tổ chức đã có nhiều năm hoạt động vì quyền của cộng đồng LGBT, chúng tôi phản đối việc sử dụng những từ ngữ miệt thị công khai làm tổn thương những thành viên của cộng đồng LGBT chỉ vì đặc điểm cơ thể của họ, cũng như làm khắc sâu thêm những định kiến và phân biệt đối xử trong xã hội với nhóm cộng đồng này”, một phần nội dung trong thư ngỏ của 2 trung tâm gửi đến VTV. Thư ngỏ khẳng định việc bêu rếu cộng đồng LGBT là hành động cần được chấm dứt.
Liên hệ với anh Huỳnh Minh Thảo - Giám đốc truyền thông và dịch vụ của ICS, anh cho biết các thành viên của trung tâm đã xem chương trình Táo quân của VTV vào đêm giao thừa, đã nhận được những phản hồi từ cộng đồng LGBT ngay thời điểm đó. Tuy nhiên, iSEE và ICS quyết định không lên tiếng ngay lập tức vì trùng với thời điểm tết Nguyên đán nên có thể sự tác động, ảnh hưởng không đủ mạnh.
|
Anh Huỳnh Minh Thảo |
“iSEE cùng ICS đã cùng ngồi họp bàn để đưa ra thư ngỏ cuối cùng gửi đến Đài truyền hình Việt Nam. Chúng tôi có 2 mục đích, một là thông báo với VTV rằng họ đã có một chương trình nhiều sạn và mang tính kỳ thị cộng đồng LGBT; hai là muốn làm rõ, nâng cao nhận thức để cộng đồng xung quanh có những hiểu biết chính xác, tích cực về cộng đồng LGBT”, anh Thảo nói.
Anh Thảo chia sẻ thêm: “Sau khi Táo quân lên sóng, chúng tôi nhận được nhiều phản hồi, trong đó không ít bạn cảm thấy ấm ức vì hình ảnh cộng đồng LGBT bị mang ra làm trò cười như thế. Tuy nhiên, các bạn không dám lên tiếng hoặc có lên tiếng thì chỉ ở phạm vi cá nhân trên mạng xã hội nên không có tác động mạnh”.
|
Những năm trước, hình ảnh Bắc Đẩu do Công Lý thể hiện cũng có những màn trêu đùa bằng ngoại hình |
Thông qua động thái này, iSEE cùng ICS và cộng đồng LGBT thực sự muốn lắng nghe phản hồi của VTV về việc thực hiện một chương trình với hình ảnh cộng đồng LGBT méo mó như thế.
“Chúng tôi biết để làm ra một chương trình, là sự tổng hợp của nhiều phòng, ban, đơn vị. Hơn nữa VTV không phải là một cá thể để có thể nhận được phản hồi ngay lập tức, nhưng chúng tôi nhất định phải lên tiếng. Còn việc có phản hồi hay đưa ra lời xin lỗi hay không phụ thuộc vào cách làm, cách nhìn nhận của VTV. Chúng tôi mong muốn một điều rằng sau chương trình Táo quân vừa qua và những phản hồi từ phía cộng đồng, xã hội, VTV nếu có làm những chương trình liên quan đến cộng đồng LGBT sẽ có cái nhìn chính xác, văn minh hơn”, anh Huỳnh Minh Thảo chia sẻ.
Riêng chị Hoàng Hường Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường (iSEE) cho biết phía Viện và Trung tâm ICS đánh giá cao những vấn đề phản biện xã hội mà chương trình Táo quân 2018 và những năm trước đó. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề tồn tại xoay quanh cách thể hiện, mà hình ảnh cộng đồng LGBT bị mang ra trêu đùa, giễu cợt một cách không nhân văn, nhất là qua hình ảnh Bắc Đẩu do nghệ sĩ Công Lý thể hiện là một ví dụ.
“Đây là một chương trình được lòng khán giả, có tác động sâu sắc đến xã hội nên cách thể hiện cần thực sự khoa học, văn minh và nhân văn. Chúng tôi gửi thư ngỏ đến VTV với mong muốn trong chương trình Táo quân những năm tiếp theo, cách tiếp cận về cộng đồng LGBT sẽ chính xác hơn, đặc biệt không mang vấn đề giới tính và đặc điểm cơ thể người khác ra làm trò cười, chỉ nên tập trung vào những vấn đề xã hội. Giới tính, đặc điểm cơ thể là những điều tự nhiên của con người, không ai đáng bị chế giễu và không ai có quyền mang ra chế giễu, cười cợt”, chị Hoàng Hoàng chia sẻ quan điểm của iSEE.
Trước những luồng dư luận trái chiều, thậm chí lên tiếng phản đối Táo quân, chị Hoàng Hường cho biết phía iSEE, ICS không đặt nặng vấn đề xin lỗi từ phía VTV hay ban biên tập Táo quân, mà muốn có được sự chung tay, thay đổi ý niệm, nhận thức để cùng theo đuổi, lan toả những giá trị tốt đẹp mà cộng đồng LGBT cũng như 2 trung tâm đang cố gắng thực hiện trong những năm qua. “Mỗi cá nhân đều bình đẳng, cần được tôn trọng. Chúng tôi mong Táo quân đừng lặp lại những lỗi mà chúng tôi nêu ra cụ thể trong thư ngỏ”, chị Hoàng Hường nói.
Thuỵ Khuê