Nhiếp ảnh gia Ngọc Trần: Dư vị phố trong ống kính

Hơn 15 năm trước, lần đầu bấm thử một bức ảnh bằng chiếc máy Canon của người bạn và nghe tiếng màn trập, có lẽ Ngọc Trần đã bị khoảnh khắc đó quấn lấy, mê hoặc, đeo đuổi và gắn bó. Chính chị cũng thừa nhận, câu “nghề chọn người” thật đúng với bản thân. “Cảm giác cầm máy ảnh trên tay và chụp thú vị đến mức tôi nghĩ mình sẽ phải có ngay một chiếc máy ảnh. Vay tiền để mua chiếc máy ảnh đầu tiên, tôi chụp say mê từng chiếc lá, ngón chân, ngọn cỏ… bất kỳ thứ gì tôi thấy, tôi cảm nhận. Nhiếp ảnh đã mở cho tôi những cách nhìn mới, cách cảm nhận mới về cuộc sống, con người, giúp tôi hiểu lòng người hơn và thêm yêu cuộc sống này” - Ngọc Trần nói về cơ duyên đến với nhiếp ảnh.

Một số bức ảnh trong sách Saigon - The LifeStyle and The Food

Nhiếp ảnh đâu chỉ là khoảnh khắc

Với mái tóc bông xù hết cỡ, gương mặt hân hoan lúc nào cũng ánh lên sự háo hức mỗi khi phát hiện ra điều gì đó mới lạ, Ngọc Trần thu hút người xung quanh bằng sự cởi mở, chân thành và gần gũi. Có lẽ vậy nên bất kỳ vùng đất, thành phố hay ngõ nhỏ nào chị đến cũng được chào đón và hồi đáp bằng nguồn năng lượng tương tự. Là Hà Giang ấm áp, mộc mạc, có thể xin vào trú ở bất kỳ nhà người dân nào. Là Hà Nội tảo tần, cưu mang và che chở của bà Kim trong những ngày chị còn là sinh viên. Là Sài Gòn hào sảng, bao dung và dễ mến. “Mỗi thành phố, mỗi vùng đất đều có cá tính. Cá tính đó được tạo nên từ cảnh vật, văn hóa, nhịp sống và con người nơi đó” - chị đúc kết. Và vì mỗi thành phố, mỗi vùng đất Ngọc đều ở đủ lâu, có những người bạn khác nhau cho nên tất cả đều là nhà. Để mỗi khi trở về, chị luôn được yêu thương, được dang tay chào đón chẳng khác nào một đứa con đi xa trở về. Thành thử, nếu hỏi Ngọc yêu thành phố nào nhất khác nào đang làm khó chị.

Saigon - The LifeStyle and The Food (tạm dịch: Sài Gòn - Phong cách sống và ẩm thực) là sự tiếp nối 2 tác phẩm đã xuất bản trước đó của Ngọc Trần là Hanoi: The Lifestyle and The Food (tạm dịch: Hà Nội - Phong cách sống và ẩm thực) và Easy To Cook: 40 Delicious Vietnamese Dishes (tạm dịch: Dễ nấu: 40 món ngon Việt Nam). Cả 3 cuốn sách đều mở ra thế giới đường phố đa dạng qua ống kính, với con người, món ăn, nhịp sống và văn hóa. Nếu sau mỗi bức ảnh đều chứa đựng một câu chuyện thì mỗi câu chuyện Ngọc Trần “kể” bằng khoảnh khắc chân thực và sinh động ấy là một phần nhỏ của thành phố chị yêu thương, gắn bó. Từ bức ảnh được chụp đầu tiên cho đến cuốn sách thứ ba, 15 năm với Ngọc là hành trình tương tác, kết nối và tìm kiếm niềm vui.

Nhiếp ảnh gia Ngọc Trần

Không giống như nhiều nhiếp ảnh gia chọn chụp phong cảnh hay địa điểm độc đáo nơi núi cao, biển sâu, phố và cuộc sống ở phố trở thành hơi thở trong ảnh của Ngọc Trần. Ở đó, chị luôn tìm thấy niềm vui, sự ấm áp và vẻ đẹp toát lên từ những điều bình dị. Có thể là giọt mồ hôi trên trán người bán hàng, là đôi tay thoăn thoắt của anh chủ tiệm bánh mì, là chú chó nhỏ ngồi thong dong bên bàn cà phê vỉa hè cùng chủ… Ở đó, chị có thể chụp mỗi ngày mà không chán.

Ngọc Trần ví hành trình sau ống kính của bản thân hệt một cuộc phiêu lưu - mới mẻ, sâu sắc, đầy bất ngờ và có nhiều kỷ niệm đáng nhớ. Để bất cứ khi nào cạn kiệt năng lượng từ công việc sáng tạo, chị lại cầm máy ra đường. “Lát cắt đời sống diễn ra hằng ngày mà nếu không nhanh tay, nó sẽ vuột mất. Chỉ cần chậm một chút hoặc bước qua bên kia đường thì cảm xúc đã khác, khoảnh khắc đã khác và mình đã bỏ lỡ mất rồi. Cuộc sống cũng thế thôi!” - chị nói. Nhiếp ảnh, với Ngọc Trần, hóa ra không chỉ là việc lưu giữ những khoảnh khắc đơn thuần. Nó là cách tương tác đặc biệt giữa chị và thế giới xung quanh.

Cái đẹp cần chạm vào trái tim

Một điều đặc biệt khác, 3 cuốn sách này của chị đều xuất bản bằng tiếng Anh với sự hỗ trợ của Michael Arnold - một tác giả sách người New Zealand đang sống và làm việc tại Việt Nam. Tình bạn của họ kéo dài hơn 10 năm nay. Arnold hoàn toàn bị các món ăn Việt Nam chinh phục. “Tôi nhận thấy du khách đến hoặc sắp có dự định tới Việt Nam thường muốn tìm hiểu sâu hơn về Việt Nam thông qua việc đọc sách. Tuy nhiên, họ lại có quá ít sự lựa chọn. Vì vậy, tôi quyết định xuất bản cuốn sách này bằng tiếng Anh nhằm mang đến cho du khách cơ hội hiểu rõ hơn về văn hóa và đời sống của các điểm đến Việt Nam” - Ngọc chia sẻ.

Riêng câu chuyện tiếng Anh của Ngọc Trần cũng rất đáng để kể. Học tiếng Anh ở tuổi 30, Ngọc Trần nhận ra chị đã mất quá nhiều cơ hội. Thoạt đầu, chị quyết tâm chuyển từ Hà Nội vào TPHCM để tập trung học tiếng Anh. Nào ngờ sự hào sảng và bao dung của Sài Gòn đã neo chị lại thành phố này suốt 13 năm qua. Các bức ảnh trong sách Saigon - The LifeStyle and The Food được Ngọc Trần chọn theo tiêu chí “tự nhiên và chân thực trong cuộc sống đô thị”. Tiêu chí tiếp theo là bản sắc và tính cách của Sài Gòn. “Các nhân vật thể hiện rõ ràng tinh thần nhân ái, sẵn sàng giúp đỡ người khác khi cần thiết. Nét tính cách đó thể hiện trong cử chỉ và cảm xúc của họ” - Ngọc Trần cho biết.

Minh chứng cho tinh thần “Lục Vân Tiên” của Sài Gòn là 2 câu chuyện dễ thương được Ngọc Trần kể lại. Thứ nhất là câu chuyện của anh Ngọc Đức - chủ tiệm bánh mì có tuổi đời hơn 30 năm tại quận Bình Thạnh (TPHCM). Ngọc bắt đầu chụp hình tiệm bánh mì của anh, từ lạ thành quen và được anh tạo mọi điều kiện để chụp. Hay anh bán bánh canh với khả năng giữ thăng bằng và khéo léo chẳng kém diễn viên xiếc. Mỗi lần, anh có thể giữ cùng lúc 5 tô bánh canh trên mâm, tay còn lại giữ xe đạp và chạy vèo vèo quanh phố để giao hàng.

Ấy vậy mà thấy Ngọc loay hoay với chiếc máy ảnh, anh đã ghìm xe chậm lại để chị kịp bấm máy. Ngọc nói, trở về con phố cũ tặng sách cho các “nhân vật” này, nhìn sự hân hoan nơi đáy mắt họ, chị thêm yêu và biết ơn nhiếp ảnh đã chọn mình. “Quan điểm về cái đẹp là vô chừng. Song với tôi, cái đẹp là sự hài hòa và tạo được sự đồng cảm giữa người xem và người chụp. Nó phải đi vào lòng người, chạm vào trái tim họ và khơi lên những rung động sâu sắc” - Ngọc chia sẻ. Phải chăng đây cũng là cách Ngọc lưu lại tình cảm của chị sau mỗi bức ảnh?

Một độc giả cầm trên tay quyển sách mới nhất của chị Saigon - The LifeStyle and The Food

Câu chuyện giữa tôi và Ngọc Trần vẫn tiếp tục. Chị háo hức kể về chuyến đi sắp tới, về công việc sáng tạo chị đang theo đuổi, về 2 chú chó chị nhận nuôi cách đây hơn 1 năm… Dù trong bất kỳ công việc hay chuyến đi nào, ở chị luôn toát lên tinh thần lạc quan, ham học hỏi của một người cởi mở, dung dị và chân thành. Can đảm nhưng không liều lĩnh, sáng tạo mà không sắp đặt, tự nhiên và dễ mến… như tính cách của chị.

Thiên Di- Ảnh do nhân vật cung cấp