Nhiếp ảnh gia Chiron Dương: Bay bổng với những gam màu Á Đông

Suy tư và bay bổng, truyền thống và hiện đại, kiên định với bản sắc nhưng không ngừng tự làm mới mình. Đó là những gì tạo nên Chiron Dương (Dương Quang Đạt, sinh năm 1996) - một trong những tên tuổi nổi bật trong làng nhiếp ảnh nghệ thuật Việt Nam. Năm 2020, anh đạt giải nhất cuộc thi Prix Picto de la Mode của Pháp và lọt vào vòng chung khảo giải thưởng Annual Photography Awards.

Phóng viên: Năm 2019 anh ra mắt bộ ảnh Nghịch đảo Xuân Hương, mượn hai câu thơ của bà chúa thơ Nôm để nói về kế hoạch hóa gia đình. Dường như anh rất quan tâm tới các vấn đề nổi cộm trong xã hội?

Chiron Dương: Khi làm đồ án kiến trúc ở trường đại học, tôi phải nghiên cứu các vấn đề xã hội học, thiên nhiên, môi trường và con người. Sau này, khi theo đuổi nhiếp ảnh, tôi luôn tìm cách áp dụng những gì mình được học vào sáng tạo. Tham dự các cuộc thi quốc tế cũng giúp tôi thay đổi định hướng, phong cách và tư duy trong nghệ thuật. Mỗi cuộc thi thường thử thách thí sinh bằng những đề tài khác nhau, do đó, mình phải quan tâm hơn tới các vấn đề về môi trường, xã hội bên cạnh thời trang. Sắp tới, tôi sẽ ra mắt triển lãm Tôi là một cái cây ngập mặn, xoáy vào vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu ở Việt Nam.

Nhiếp ảnh gia Chiron Dương

* Các tác phẩm của anh vừa đậm chất Á Đông vừa rất hiện mới mẻ, có phần táo bạo. Làm thế nào để anh dung hòa hai yếu tố này?
- Tôi quan tâm đến các vấn đề xã hội đương đại và luôn tìm cách kết hợp chúng với văn hóa, hội họa truyền thống Việt Nam. Quan trọng là mình phải làm chủ cảm giác bản thân, hiểu câu chuyện mình muốn kể là gì.
Như bộ ảnh Nghịch đảo Xuân Hương, tôi kết nối đề tài kế hoạch hóa gia đình với thơ ca Hồ Xuân Hương, từ đó kể câu chuyện về áp lực phải sinh con nối dõi của phụ nữ nông thôn. Còn tác phẩm Sợi mắc sợi mành thực hiện cùng họa sĩ Todd Huỳnh và nhà thiết kế Tú Bông (Trần Thị Tú) lại xoay quanh việc bảo tồn di sản, pha trộn giữa truyền thống với một vấn đề mang nhiều tính thời sự.* Dường như với nhiếp ảnh, anh luôn muốn đi đến tận cùng cuộc chơi màu sắc?

- Xuất phát điểm vốn là nhiếp ảnh gia thời trang, tôi có nhiều cơ hội để tiếp cận với màu sắc, nên giống như duyên vậy. Tôi cũng tìm hiểu nhiều về hội họa Á Đông nói chung và Việt Nam nói riêng. Màu sắc sử dụng trong các dòng tranh này nói lên nhiều điều về tín ngưỡng, văn hóa, tôn giáo, khiến tôi say mê và muốn theo đuổi. 

Hai series ảnh Flaming Asian (Á Đông rực lửa) và The Connection (Sự kết nối) tham dự cuộc thi Prix Picto de la Mode được tôi ứng dụng hai thái cực của sắc màu Á Đông. Ở series đầu tiên, tôi kết hợp giữa hội họa châu Á với nhiếp ảnh thời trang hiện đại, chủ ý lột tả sự rực rỡ, mãnh liệt và bí ẩn. Còn series thứ hai, tôi dùng các tông màu đen, trắng, xanh, xám… lấy cảm hứng từ thư pháp. Chúng gợi lên chiều sâu của sự ẩn dụ, giúp truyền tải những kết nối tinh thần giữa con người và vũ trụ. Định hướng của tôi là kết hợp giữa kiến thức, tư duy phương Tây với chất liệu và tinh thần Á Đông.

* Điều gì làm nên bản sắc cá nhân của Chiron Dương? Đó có phải là chữ “Novel” anh đề trên Facebook cá nhân?

- Nếu để ý, bạn sẽ thấy thỉnh thoảng tôi lại sửa dòng mô tả trên Facebook cá nhân, như ngày trước là “Hành tinh” chẳng hạn. Hồi đó, tôi từng thực hiện một cuốn artbook mang tên Dạo bước trên hành tinh màu sắc. Tôi hình dung hành trình sáng tạo của mình giống như đi từ hành tinh này sang hành tinh khác, trải nghiệm và học hỏi nhiều điều chứ không giới hạn bản thân trong lĩnh vực thời trang. Nó cũng giống như kiểu tôi ở hành tinh này, còn mọi người ở hành tinh khác nên không bị tác động vậy (cười).

Còn với chữ “Novel”, tôi thích nghĩ về cuộc đời mình giống như một cuốn tiểu thuyết. Khi hoàn thành xong một dự án, tôi thường tự hỏi chương tiếp theo sẽ là gì. Tôi luôn muốn làm những điều mới mẻ, đóng nhiều vai trò chứ không ràng buộc bản thân trong bất cứ định nghĩa nào.

Ảnh nằm trong series Flaming Asian và The Connection đoạt giải nhất cuộc thi Prix Picto de la Mode

* Theo anh, làm sao để nghệ sĩ Việt Nam có thể tìm cơ hội ở những sân chơi lớn?

- Thật ra, các cuộc thi quốc tế bây giờ rất nhiều, quan trọng là bạn phải chủ động tìm kiếm thông tin và biết cách nắm bắt cơ hội. Bên cạnh đó, bạn cũng cần dành thời gian để học hỏi, nghiên cứu thêm thì mới đủ tự tin “mang chuông đi đánh xứ người”. Tôi biết ở Việt Nam, phần đông người làm nghệ thuật vẫn bị chi phối bởi nỗi lo cơm áo gạo tiền. Tuy nhiên, mình vẫn phải chủ động trong việc học, tìm tòi và tư duy để tái đầu tư cho bộ não và nguồn năng lượng sáng tạo.

* Cám ơn anh đã chia sẻ!

Trang Nguyễn ( thực hiện)