Nhanh chóng đưa Luật Đất đai (sửa đổi) vào cuộc sống

Trong khuôn khổ kỳ họp bất thường lần thứ năm, sáng 18/1, với 432/477 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 87,63%), Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi). Dưới đây là ý kiến của một số đại biểu về sự kiện này và đạo luật mới được thông qua.

Bộ máy quản lý về đất đai phải tinh gọn, hiệu quả

Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi), hoàn thành một trong những nhiệm vụ lập pháp quan trọng hàng đầu của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) trong kỳ họp này, cùng với Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) trong kỳ họp thứ sáu vừa qua và có hiệu lực đồng thời từ ngày 1/1/2025 đã đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp luật về quản lý đất đai.

Quốc hội đề nghị Chính phủ bố trí nguồn lực, chuẩn bị ngay các điều kiện, ban hành và triển khai kế hoạch cụ thể để nhanh chóng đưa luật vào cuộc sống; khẩn trương xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn việc thực thi đúng quy định, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đất đai, hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, thống nhất, đa mục tiêu và kết nối liên thông. Chúng ta cần kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về đất đai, bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, loại bỏ khâu trung gian, thực hiện phân cấp, phân quyền đúng theo quy định của luật, đồng thời tăng cường kiểm tra, thanh tra và kiểm soát quyền lực, giải quyết những tồn tại, vướng mắc trên thực tế có liên quan đến quản lý và sử dụng đất, thị trường quyền sử dụng đất và thị trường bất động sản nói chung.

Ông Vương Đình Huệ - Chủ tịch Quốc hội

Luật Đất đai (sửa đổi) có 16 chương và 260 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025. Riêng điều 190 (quy định về hoạt động lấn biển) và điều 248 (quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lâm nghiệp) có hiệu lực từ ngày 1/4/2024.

Luật Đất đai (sửa đổi) có hàng trăm điểm mới

Nếu liệt kê một cách chi li từng điều, khoản thì Luật Đất đai (sửa đổi) có hàng trăm điểm mới. Trong quá trình tham gia nghiên cứu luật này, tôi thấy có thể tóm lại 5 nhóm vấn đề mới trong luật này. 

Thứ nhất là nhóm các quy định về việc bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Trong luật, có các nội dung như mở rộng quyền sử dụng đất với đối tượng công dân Việt Nam kể cả định cư, sinh sống ở nước ngoài; chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số... Thứ hai là mở rộng khả năng tiếp cận đất đai, mở rộng quỹ đất, hoạt động lấn biển... Thứ ba là nhóm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, như quy định đất sử dụng kết hợp đa mục đích, nhận chuyển nhượng đất trồng lúa... Thứ tư là nhóm về tài chính đất đai, như quy định về định giá đất, ổn định tiền thuê đất. Thứ năm là nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý của Nhà nước về đất đai, trong đó đã cắt giảm nhiều thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng thông tin dữ liệu về đất đai, có cơ chế để thu hút sự tham gia của người dân.

Luật này giao Chính phủ ban hành nhiều nghị định hướng dẫn chi tiết việc thực thi các điều, khoản. Theo thống kê sơ bộ, có khoảng 65 điều, khoản mà Chính phủ cần ban hành quy định chi tiết. Trên thực tế, số lượng nghị định có thể nhiều hơn nhưng quan trọng là nội dung hướng dẫn phải đầy đủ. Tôi mong Chính phủ sớm có kế hoạch cụ thể để triển khai, xác định các nghị định sẽ ban hành, các cơ quan nào chủ trì soạn thảo, từ đó sớm đưa luật đi vào cuộc sống.

Ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội

Luật mới sẽ giúp tháo được các điểm nghẽn

Luật Đất đai (sửa đổi) là luật có tác động đến toàn bộ người dân và sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Chúng ta đã thảo luận kỹ trong nhiều kỳ họp, lấy ý kiến rộng rãi trong các tầng lớp xã hội và đã thông qua trong kỳ họp này. 

Có thể thấy, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được đưa ra thảo luận, biểu quyết trong kỳ họp này đã có rất nhiều nội dung được thay đổi, chỉnh sửa so với các kỳ họp trước. Điều đó cho thấy đây là luật phức tạp, đồng thời cho thấy quá trình xây dựng, ban hành luật này rất kỹ lưỡng.

Sau khi luật được thông qua, rất cần những biện pháp quyết liệt để đưa luật đi vào thực tiễn. Luật Đất đai (sửa đổi) cũng có liên quan tới các luật khác, do đó, chúng ta cũng phải tiếp tục sửa luật khác cho đồng bộ, giúp luật có tính khả thi cao. Hiện nay, rất nhiều dự án bất động sản đang phải dừng lại do vướng các quy định pháp luật, cần sớm triển khai việc hướng dẫn thi hành luật này. Điều này sẽ góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn, từ đó phát huy các nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển đất nước.

Ông Bùi Hoài Sơn (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội)

Phải có đất ở, mới được làm nhà ở thương mại

Sáng 18/1, trình bày báo cáo tóm tắt, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - cho biết, có ý kiến đề nghị mở rộng điều kiện được nhận chuyển nhượng các loại đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, nhưng Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đây là nội dung đã được thảo luận rất kỹ lưỡng và biểu quyết ở kỳ họp bất thường lần thứ nhất. Trong trường hợp cần thiết, Quốc hội sẽ đề nghị Chính phủ nghiên cứu, xây dựng đề án thí điểm trình Quốc hội xem xét ban hành nghị quyết cho phép thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất khác với quy định của luật này. 

Về thu hồi đất để phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, Luật Đất đai (sửa đổi) liệt kê 31 trường hợp thu hồi đất. Nhiều ý kiến đề nghị nên bỏ quy định “Quốc hội sẽ sửa đổi, bổ sung đối với các trường hợp khác”, nhưng ông Vũ Hồng Thanh cho rằng, đây là nội dung thực sự cần thiết. Trên cơ sở trao đổi kỹ lưỡng và được sự nhất trí của nhiều cơ quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quy định rõ, đây là trường hợp được Quốc hội xem xét theo trình tự, thủ tục rút gọn, giống như quy định tại khoản 1, điều 8 Luật Đầu tư năm 2020 về sửa đổi, bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện. 

Minh Quang (ghi)