Nhang “xanh” được chuộng nhưng thật giả khó lường

Xu hướng chuộng nhang “xanh”

Dòng nhang sinh học có thương hiệu Thiên Phúc được làm từ lá quao, loại cây mọc hoang ven kênh rạch của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Người sáng chế sản phẩm này, cô Ngô Song Đào - giáo viên sinh học Trường trung học cơ sở Phước Hiệp, xã Phước Hiệp, H.Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre - cho biết nhiều gia đình dùng lá quao để xua muỗi, lót ổ gà để tránh mạt sinh sôi nên cô nghĩ dùng lá quao làm nhang vừa tốt cho môi trường, vừa xua đuổi muỗi. Nhưng lá quao không có tinh dầu, khó cháy nên cô tiếp tục tìm ra hai nguyên liệu thuốc bắc để cho thêm vào nhang. 

Trong các dòng nhang sinh học, nhang trầm khá nhiều nhưng thật giả cũng lẫn lộn

Cô Đào cho biết: “Chúng tôi đã gửi mẫu đi phân tích và kết quả là thành phần khói trong sản phẩm này không chứa oxit nitơ, oxit lưu huỳnh, oxit cacbon. Trong bột nhang cũng không có Axit photphoric, khí penta dioxit như các loại nhang thông thường khác”. 

Ngoài nhang quao, trên thị trường còn có nhang được làm từ các loại thảo dược như nhang trầm, quế, đinh lăng, đinh hương, gừng khô, khuynh diệp… Trong đó, nhang quế, nhang khuynh diệp được bán ký, giá 150.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, khi nhiều người chuộng các loại nhang này thì trên thị trường cũng xuất hiện nhang thảo dược “trôi nổi”, chất lượng và nguồn gốc không rõ ràng. Chẳng hạn, nhang trầm hiện được rao bán khá nhiều, bao bì ghi thông tin chung chung, gây ngộ nhận cho người tiêu dùng.

Tại một sạp chuyên bán đồ thờ cúng trong chợ Bà Hoa (Q.Tân Bình, TPHCM), nhang trầm được bán dưới dạng nén lẫn khoanh, trong đó có loại hiệu B.T. 150g, được giới thiệu là dòng trầm hương cao cấp nhưng giá chỉ 35.000 đồng/hộp, mua một tặng một. Thành phần của các sản phẩm này được ghi là trầm hương thiên nhiên, bột bời lời, tăm tre. Người mua hoàn toàn không biết trong cây nhang này có chứa bao nhiêu phần trăm bột cây trầm hương. Trong khi đó, nếu là nhang trầm hương thì thành phần phải là 100% trầm hương nguyên chất. 

Cần dán tem cho nhang xanh

Cô Nguyễn Song Đào cho biết, chưa phát hiện tình trạng nhái thương hiệu nhang uy tín nhưng có tình trạng ghi lá quao nhưng trong thành phần không có lá quao. “Tôi từng mua thử một sản phẩm được quảng cáo làm từ lá quao, nhưng khi thắp lên thì không phải mùi lá quao mà là mùi hương công nghiệp” - cô Đào nói. 

Theo chủ một cửa hàng kinh doanh vật phẩm cúng trên đường Cách Mạng Tháng Tám, Q.3, TPHCM, một số cơ sở ghi “nhang trầm hương” nhưng họ chỉ dùng tinh dầu trầm ướp vào bột gỗ chứ không dùng bột cây trầm hương. Do quy định lỏng lẻo về cách ghi nhãn nên không ít nhà sản xuất ghi lập lờ, gây ngộ nhận cho người tiêu dùng. 

Anh Trường Kha - Giám đốc Công ty Mỹ nghệ Trầm hương Trường Kha, một doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm trầm hương ra 54 nước trên thế giới - cho rằng số đơn vị có uy tín về trầm chỉ đếm trên đầu một bàn tay. Giá nhang trầm hiện nay tùy thuộc vào nhóm sản phẩm và tính năng sản phẩm. Nhang tháp, nhang vòng cháy trong 2-4 giờ có giá 250.000 đồng/sản phẩm, cháy trong vòng 24 giờ có giá từ 360.000 đồng đến vài triệu đồng. Nếu pha bột đàn hương hay những loại thảo mộc khác thì giá sẽ rẻ hơn. 

Nhang trầm kém chất lượng được làm từ bột cây dó vườn, xay ủ trong đất cho thấm nước, mỗi ngày xịt nước cho xuống màu và xịt mùi cho thơm. “Các cơ sở làm nhang này nâng giá sản phẩm lên tầm trung, khiến người tiêu dùng hiểu lệch về nhang trầm, tưởng rằng nhang trầm chỉ có giá này. Trong khi đó, giá nhang trầm nguyên chất đắt gấp ba lần trở lên” - anh Trường Kha nói. 

Trầm của Việt Nam khác hoàn toàn so với trầm của các nước Đông Nam Á và thuộc loại đắt nhất thế giới. Do đó, thương nhân Trung Quốc qua Việt Nam mua nhang trầm về nước họ rồi đổi hộp, bán trở lại Việt Nam với giá gấp mười lần. Bao bì của họ rất bắt mắt, rất hợp với tâm lý của người Việt Nam vốn thích kiểu dáng sang trọng, cho rằng giá cao mới thể hiện sự trân trọng trong việc thờ cúng. 

Trầm hương Việt nguyên chất có vị ngọt, mùi khói thơm rất đằm, không sặc, khi hít vào có cảm giác ấm, thông não, tạo độ êm sâu (tầm 10 giây), không cay. Khói trầm hương bay theo chiều thẳng đứng nhưng khí lại giáng xuống (tính kiềm) nên tác động trực diện lên da, các giác quan, các kinh (tỳ kinh, vị kinh, thận kinh). Còn trầm hương giả sẽ tạo cảm giác tù khí (mùi) nơi cổ họng do hít phải, nặng ngực, tức ngực, nhức đầu, có khi hoa mắt. 

Hiện nay, trên thị trường có các loại nhang “xanh” như nhang trầm, quao, quế, đinh hương, đinh lăng, bạc hà… có nhiều công dụng hỗ trợ chữa bệnh. Nhưng nhiều cơ sở sản xuất quảng cáo sản phẩm không đúng với chất lượng. Vì vậy người tiêu dùng rất cần cơ quan chức năng thẩm định chất lượng và nếu có thể, dán tem cho những sản phẩm xanh này. 

Thanh Hoa