Nhân vật xưa thành chất liệu phim Việt: 'mỏ vàng' không dễ khai thác

TNA Entertainments và November Films vừa công bố dự án phim do Victor Vũ đạo diễn. Trước đó, Thạch Sanh và Tấm Cám, nàng Bạch Tuyết từng bước từ cổ tích lên phim . Một số hình tượng nhân vật trong văn học Việt Nam cũng góp mặt như Lục Vân Tiên trong hay mới đây có .

Bối cảnh, tình tiết, hệ thống nhân vật trong Chí Phèo ngoại truyện không chút liên quan đến tác phẩm văn học của Nam Cao

Trong , cách đặt tựa “chuyện chưa kể” giúp nhà làm phim mở rộng phạm vi sáng tạo. Các nhân vật được thêm vào như thái tử, thừa tướng, Trần Bằng, Nguyễn Lực, thái giám Thuận Nô… kéo theo tình huống đất nước Chinh La đưa quân xâm lược, thừa tướng cấu kết ngoại bang, Cám thông đồng với thừa tướng… Tuy nhiên, cái khiến khán giả kinh ngạc là chuyện thái tử bỗng chốc có khả năng bay lượn như chim, sau khi chiến đấu với quái vật Cự Yết Tinh thì bị thương nghiêm trọng, tưởng đã chết trong lốt quái vật hình dạng tựa như người sói Wolverine trên màn ảnh Hollywood; nhưng nhờ giọt nước mắt của cô Tấm, đã sống lại và hóa thành người.

Phim Cuộc chiến với chằn tinh thì phân đoạn quyết chiến giữa người và quái vật chỉ chiếm chưa đầy 10% thời lượng, còn lại sa đà vào những tình huống hài không cần thiết và đi quá sâu vào mối tình của Thạch Sanh - Quỳnh Nga khiến khán giả mệt mỏi. Chưa kể phim cho Thạch Sanh xuất thân từ hòn đá, làm người xem liên tưởng đến Tôn Ngộ Không của Trung Quốc...

Cuộc chiến chằn tinh quá sa đà vào mối tình của Thạch Sanh - Quỳnh Nga

Dẫu sao, trong hai phim trên, bóng dáng nhân vật được phim lấy cảm hứng vẫn còn rõ nét. Còn Lục Vân Tiên: tuyệt đỉnh kungfu, Nhật ký Bạch Tuyết hay Chí Phèo ngoại truyện thì cải biên cả nhân vật lẫn bối cảnh.

Lục Vân Tiên: Tuyệt đỉnh kungfu đưa nhân vật chính đến thời hiện đại: chàng trai giỏi võ tên Andy Long tự giới thiệu mật danh là L.V.T. chấm hết. Nhật ký Bạch Tuyết kể về cô nàng Ánh Tuyết mê truyện cổ tích Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn chẳng may bị một cuốn sách rơi trúng đầu nên chấn thương thần kinh, tưởng mình là Bạch Tuyết trong chuyện cổ.

Chí Phèo ngoại truyện còn gây chưng hửng hơn vì không liên quan gì đến nhân vật Chí Phèo nổi tiếng trên những trang sách của Nam Cao mà chỉ mượn hình tượng Chí Phèo và Thị Nở để mô tả về hai nhân vật chính trong phim là Na - một cô gái kém cả sắc lẫn tài, làm lao công trong văn phòng thám tử và Chí - người vừa mãn hạn tù. Bá Kiến thời xưa biến thành Thiên Bá - một đại gia xã hội đen với ngoại hình bảnh trai. Chẳng còn gì là cốt lõi của truyện gốc, ít nhất là tính cách ăn vạ của Chí Phèo.

Phim Tấm Cám: chuyện chưa kể đạt doanh thu tốt nhờ có một kịch bản tốt

Không ai chờ đợi thưởng thức một bộ phim mà cốt truyện đã tỏ tường nên sáng tạo là điều phải làm, huống hồ chẳng lo vướng chuyện tác quyền nên biên kịch tha hồ biến tấu, cải biên. Kho tàng dân gian Việt Nam còn rất nhiều nhân vật, câu chuyện hay để khai thác.

Sở dĩ Tấm Cám: chuyện chưa kể thu đến 22 tỷ chỉ trong ba ngày đầu ra mắt một phần vì tên phim có nàng Tấm - Cám quen thuộc. Song chính ở đây lại rất cần đến tài năng của lực lượng biên kịch, đạo diễn chứ không chỉ đơn thuần là nhặt đại một nhân vật cổ để cắm vào bộ phim chẳng liên quan gì hay lôi nhân vật từ sách ra và biến họ thành người khác. 

Dùng các nhân vật trong truyện cũ tích xưa như chất liệu làm phim là hướng đi khôn ngoan mà Hollywood cũng đang làm và rất thành công. Rất tiếc, ở ta, những phim “lấy cảm hứng, ý tưởng” hay “phóng tác” từ nhân vật xưa lại có những “sáng tạo” bị đẩy quá xa, thậm chí thoát hẳn khỏi câu chuyện và nhân vật gốc, khiến người xem tự hỏi “cảm hứng” phải chăng chỉ là cơn tùy hứng và tùy tiện của nhà làm phim.

Hương Nhu