Nhạc Việt, ai xứng là diva?

Những ngày qua, danh xưng diva lại khiến làng nhạc Việt xôn xao khi Thu Minh cho ra mắt sản phẩm mới mang tên I’m diva. Dù từ diva được nữ ca sĩ sử dụng vượt ra hàm nghĩa thông thường (để chỉ về lối sống, về sự tư tin và cổ vũ cái tôi của mỗi con người) nhưng vẫn vấp phải không ít ý kiến trái chiều. Một bộ phận khán giả chỉ trích Thu Minh bởi sự tự tin thái quá, và rằng nhạc Việt chỉ có 4 diva mà thôi.         

Sản phẩm mới của Thu Minh khơi mào cho những tranh luận mới xoay quanh danh xưng diva

Mới đây, Tùng Dương lại ngầm “châm ngòi” cho sự việc này khi chia sẻ đầy ẩn ý trên trang cá nhân, khẳng định nhạc Việt vốn chỉ có 4 diva là: Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung và Trần Thu Hà. Không gọi đích danh nhưng Thu Minh sau đó cũng có động thái đáp trả sâu cay cho sự việc này. 

Diva không còn là danh xưng xa lạ với khán giả, nhưng luôn là chủ đề dễ thổi bùng lên những tranh cãi suốt nhiều năm qua trong làng nhạc Việt. Diva - cứ như thế trở thành chuyện cũ nói mãi không xong.

Năm 2015, Thu Phương cùng với Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung và Trần Thu Hà cùng đứng trên một sân khấu mang lại 3 đêm diễn đầy thú vị cho khán giả. Nhưng niềm vui bởi sự lan toả của âm nhạc chưa kịp trọn vẹn thì từ "diva" lại khiến mọi thứ trở nên ồn ào.

Thu Phương hát cùng 4 giọng ca được ngầm định là diva của nhạc Việt Nam: Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung và Trần Thu Hà

Khi trả lời một bình luận của khán giả trên trang cá nhân, Trần Thu Hà cho biết khi bộ ba Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh được công nhận là diva thì Thu Phương chỉ là ngôi sao hát vũ trường. Đây là ý được nữ ca sĩ trích lại từ một bài phỏng vấn khi được hỏi về sự ảnh hưởng của 3 tên tuổi trước đến âm nhạc của chị trong thời gian đầu tiên. Nhưng câu trả lời này khiến Trần Thu Hà bị hiểu rằng cô gián tiếp không thừa nhận Thu Phương là "diva thứ năm" của làng nhạc Việt, dẫu trước đó đã nhiều lần khán giả đề cập đến việc này.

Tiếp sau đó, năm 2017, Mỹ Tâm lại có dịp đứng chung sân khấu với 4 giọng ca được mệnh danh là diva của Việt Nam. Hồng Nhung sau đó trong một bài phỏng vấn cho rằng Mỹ Tâm đã thừa điều kiện để trở thành diva. Lời khen có cánh này lại vô tình khiến nữ ca sĩ gốc Đà Nẵng mắc kẹt trong thế khó. Cô không thể trả lại lời khen, cũng không thể lên tiếng bởi bất kỳ phát ngôn nào cũng chỉ khiến sự việc đi xa hơn. Con đường âm nhạc đang bình yên của Mỹ Tâm bỗng nổi sóng bởi hàng loạt sự mổ xẻ, phân tích, chỉ vì danh xưng diva.

Mỹ Tâm từng rơi vào tình huống khó xử khi Hồng Nhung khen thừa sức trở thành diva

Cũng có bận, dư luận lại sục sôi khi đi tìm diva thứ năm cho làng nhạc Việt. Họ cho rằng đó có thể là Thu Phương, Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương, Mỹ Tâm, Nguyên Thảo… Hàng loạt cuộc tranh cãi nổ ra bởi những lý lẽ khác nhau. Người cho rằng Thu Minh xứng đáng với chất giọng cao đẹp. Người lại bình chọn đó phải là Mỹ Tâm bởi con đường âm nhạc có nhiều đóng góp, nhiều thành tựu và hình ảnh sạch sẽ. Kỹ thuật thanh nhạc tốt cũng góp phần đưa Hồ Quỳnh Hương vào đường đua đi tìm diva thứ năm này. 

Và rồi cũng có lúc danh xưng diva lại khiến người ta hoang mang vì sao chỉ có Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung và Trần Thu Hà, trong khi đó âm nhạc Việt Nam vẫn còn nhiều tên tuổi kỳ cựu khác, có thành tựu, đóng góp lẫn chất giọng đặc biệt như: Thái Thanh, Lê Dung, Bảo Yến…

“Cơn khát” danh xưng diva không chỉ diễn ra ở những nghệ sĩ đã có sự nghiệp dày dặn mà ngay cả với thế hệ trẻ hơn. Những sự gán ghép vô hình khiến từ này trở nên đại trà. Uyên Linh sau Vietnam Idol khi trở thành một hiện tượng mới cũng được ưu ái gọi là "tiểu diva". Hương Tràm cũng được phong cho danh xưng đầy mĩ miều này dẫu chặng đường âm nhạc chưa bước sang mốc 10 năm.

Mọi tiêu chuẩn, lý do được đưa ra cho những danh xưng này đều đang cảm tính và không có bất kỳ thước đo chính xác nào. Trong khi khán giả mải mê tung hô thần tượng, nhầm lẫn các khái niệm thì truyền thông cũng đang sử dụng diva một cách vô tội vạ.

Uyên Linh từng được gọi là tiểu diva hay diva kế cận

Với âm nhạc thế giới ở hiện tại, có một số giọng ca đang được công chúng thừa nhận với danh xưng diva: Celine Dion, Withney Houston, Mariah Carey… Tuy nhiên, vẫn chưa có bất kỳ tiêu chuẩn nào để xác định việc một ca sĩ trở thành diva hay không. Nhưng nếu lấy Maria Callas (đại diện cho âm nhạc cổ điển), hay thế hệ diva đại chúng, bắt đầu với Withney Houston (kể về tài năng lẫn sự đóng góp cho âm nhạc) làm chuẩn đo thì chắc chắn tại Việt Nam vẫn chưa có bất kỳ ca sĩ nào xứng tầm với từ này.

Nền âm nhạc thế giới đã được định hình qua một khoảng thời gian đủ dài nhưng số lượng diva chỉ đếm trên đầu ngón tay. Trong khi đó thị trường âm nhạc Việt Nam chỉ đang trên đà phát triển, thì liệu sự xuất hiện của ồ ạt những tên gọi diva có phải là một trò cười?   

Whitney Houston được xem là hình mẫu chuẩn của một diva. Nếu lấy cô làm thước đo thì tại Việt Nam chưa có diva.

Hà Trần từng chia sẻ: “Bản thân tôi hay các chị kia đôi khi cũng không thực sự cảm thấy thoải mái khi đứng ở vị trí này, vì so với tiêu chuẩn của diva thế giới thì mình rất nhỏ bé”. Trong khi đó, Mỹ Linh cũng từng thẳng thắn: “Tôi không bao giờ nghĩ mình là diva và danh xưng đó chỉ để cho vui, còn quan trọng nhất tôi thích được gọi là ca sĩ Mỹ Linh hơn”.

Còn với Hồ Quỳnh Hương, Uyên Linh hay những cái tên được xếp vào hàng ngũ "diva thứ năm" cũng không mấy mặn mà với danh xưng này. Hơn hết, với họ vẫn là âm nhạc, sự rèn luyện và tình cảm của khán giả. Âm nhạc vốn không nên bị chia cắt bởi bất kỳ ranh giới hay danh xưng nào.                                                                              

Không phủ nhận làng nhạc Việt có những giọng ca đẹp, chất lượng nhưng để gán vào đó chữ diva sẽ rất khập khiễng. Vì sao chúng ta lại không đi tìm giá trị trong những điều thực tế, rõ ràng hơn, chính là sản phẩm, là sự tiến bộ của nghệ sĩ qua từng chặng đường...

Danh xưng diva vẫn là thứ giúp sự nghiệp của người ca sĩ trở nên vẻ vang hơn. Chúng vẫn là niềm khao khát của nhiều giọng ca khi bước vào con đường hoạt động chuyên nghiệp. Nhưng đó không phải là tất cả. Celine Dion từng nói: “Tôi đến với âm nhạc không phải vì tôi cần tiền bạc, địa vị và sự chú ý. Tôi chỉ đơn giản là yêu việc ca hát và được đứng trên sân khấu”. Có lẽ, chính điều này đã giúp cô đến nay vẫn được khán giả đón nhận dù trước tên Celine Dion là ca sĩ, danh ca, diva hay chẳng có một danh từ nào. Và, khán giả cũng không mua vé chỉ vì danh xưng diva.

Thuỵ Khuê