Nhạc sĩ Sa Huỳnh: “Mọi điều sẽ đến thật hồn nhiên”

Với nhiều người, có thể đây là một cú rẽ bất ngờ, còn với những ai đã quan sát và dõi theo từng bước đi của Sa Huỳnh sẽ thấy cô đã có một bước chuẩn bị rất dài và kỹ lưỡng.

Sa Huỳnh nói việc phát hành album với một giọng ca trẻ như cô gặp rất nhiều thử thách. Tuy nhiên, cứ đi rồi sẽ thành đường, phải bắt tay vào làm mới biết thành hay bại. Cô may mắn nhận được rất nhiều sự đồng hành, giúp sức, không chỉ từ Nguyễn Duy Hùng - nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc cũng là người bạn đời gắn bó với Sa Huỳnh từ những năm đôi mươi. Còn có những người bạn sẻ chia và thấu hiểu như Đại Dương - thiết kế bìa đĩa, ông chủ hãng đĩa Thời Đại và vô vàn yêu thương khác.

Vẫn giữ được “đứa trẻ bên trong”, vẫn cười phá lên khi gặp chuyện vui nhưng Sa Huỳnh của hiện tại đã điềm tĩnh và đằm thắm hơn. Cô ví von đó là sự trưởng thành. Tôi thì thấy cô đang ở độ chín của sự nghiệp và cuộc sống, đặc biệt là khi cô bộc bạch: “Nếu ai hỏi tôi đời người đẹp nhất là khoảnh khắc nào và muốn quay lại thời điểm nào nhất, đó chính là lúc này. Không trẻ thơ mà cũng chẳng phải trẻ dại. Nhưng than ôi, thời gian là điều mà cả một bản nhạc dài nhất cũng chẳng thể lấp đầy và níu giữ. Chỉ những khoảng lặng mới đủ để kết nối những câu hát ngân vang. Dù biết rằng sẽ lại chóng vánh và vụt tắt nhưng khoảnh khắc ta tồn tại là khi từng tiếng thở biết đón nhận và cho đi. Tôi vẫn đang trên con đường ấy, con đường trưởng thành cho đến lúc hơi thở còn sót lại là điều duy nhất. Mọi điều sẽ đến thật hồn nhiên”.
Cuộc trò chuyện với Sa Huỳnh lần này có người bạn đời của cô, Duy Hùng - người hiểu cô và luôn khuyến khích, động viên cô. Mười mấy năm bên nhau, tình cảm họ dành cho nhau càng thêm nồng đượm.

“Tôi hát vì muốn chinh phục thử thách mới”

* Phóng viên: Từ thời điểm nào chị nghĩ sẽ thực hiện 1 album mà ở đó Sa Huỳnh đóng cả 2 vai: nhạc sĩ và ca sĩ?

- Nhạc sĩ Sa Huỳnh: Để tự tin phát hành một album trong cả 2 vai trò, cần quá trình chuẩn bị trong nhiều năm. Vốn dĩ chuyên môn của tôi là piano và làm giảng viên đệm đàn piano cho khoa thanh nhạc, tôi chỉ nghêu ngao cho vui. Chính nhờ khoảng thời gian làm giảng viên, tôi được tạo điều kiện tham gia học thanh nhạc với những giáo viên đầu ngành. Năm 2018, cảm thấy mình đã đủ chín để sáng tác, có nhiều năng lượng và độ tự tin nhất định, tôi quyết định tham gia chương trình Sing my song. Tuy nhiên, do không lường trước khả năng hát live và làm chủ sân khấu, tôi không có kinh nghiệm điều khiển âm thanh trong đêm chung kết. Nhận ra điều đó, tôi quyết tâm rèn luyện để có thể truyền đạt trọn vẹn tình cảm của mình qua bài hát, dù là trong phòng thu hay trên sân khấu. Nó giống như một thử thách mới để mình chinh phục.

* Cảm giác hát ca khúc do chính mình sáng tác như thế nào?

- Rất sung sướng, như thể mình được giải tỏa nguồn năng lượng bấy lâu nay vẫn luôn tồn tại bên trong. Có cả sự thú vị nữa. Tôi muốn hát những ca khúc của mình là để có thể chuyển tải cảm xúc một cách chân thật hơn. Bất kỳ ca sĩ nào khi chọn hát 1 bài hát thì nhất định có sự đồng cảm với người sáng tác ca khúc ấy. Đồng cảm không chỉ ở tình cảm, cảm nhận mà còn ở điểm nhìn về nghệ thuật. Còn 1 người sáng tác tự hát các khúc ca của họ, có thể không điêu luyện bằng ca sĩ nhưng vẫn có nét hay riêng. Trên thế giới, không ít trường hợp ca sĩ - nhạc sĩ thành công và có sức ảnh hưởng.
Tôi hướng đến sản phẩm phòng thu đầu tiên vì cho rằng mọi thứ nên làm từng bước thay vì bẻ gãy giai đoạn. Chỉ có bắt tay vào làm thì mình mới có thể tích lũy kinh nghiệm.

* 17 tuổi chị đã có ca khúc gây tiếng vang, đoạt giải thưởng âm nhạc. Suốt nhiều năm sau đó, những bài hát định danh Sa Huỳnh nhiều lần được các ca sĩ nổi tiếng chọn, nổi bật nhất là Tùng Dương. Sau 17 năm mới làm album phòng thu đầu tay, chị có nghĩ là quá muộn?

- Thực tế, số lượng bài hát được ca sĩ chọn chỉ chiếm trên đầu ngón tay, giống như phần nổi của tảng băng. Các sáng tác khác được những nhạc sĩ, trong đó có tôi hay anh Hùng, giữ lại rất nhiều. Nhưng, như vừa chia sẻ ở trên, muốn hát được, cần có sự chuẩn bị, chứ không đơn giản là cầm mic lên hát. 12 bài hát trong album này được tôi chắt lọc gần với tính cách cũng như kỹ thuật đang có, sao cho phù hợp nhất với giọng hát của bản thân. Nó không quá phức tạp song vẫn thể hiện được tính cách âm nhạc của tôi. Còn những bài đòi hỏi kỹ thuật phức tạp hơn thì phải chờ anh Tùng Dương hoặc các ca sĩ khác có sự đồng cảm.

* Làm thế nào chị nuôi dưỡng được sắc màu trong âm nhạc và giữ được chất riêng đã định danh nên Sa Huỳnh thay vì bị kéo theo những hấp dẫn của thị trường âm nhạc với hàng loạt xu hướng mới?

- Khi ca khúc Chiếc ô ngăn đôi được nhiều khán giả trẻ yêu thích, đứng nhất nhiều tuần trên Xone FM, đã có các công ty âm nhạc, ca sĩ thành công trên thị trường để ý đến tôi. Tôi cảm thấy vui vì sáng tác của mình được đón nhận, đồng thời lại có cảm giác chống chếnh, không bền vững. Khả năng là một chuyện nhưng con người mình lại là một nẻo, có sự chênh nhau nhất định. Nội tại của mình chỉ mình hiểu rõ nhất và tôi không muốn tự lừa dối.

Nếu chạy theo thị trường là tôi đi trái ngược hoàn toàn với những gì ba tôi dạy dỗ. Tài năng đến mấy mà chưa đủ trưởng thành về nhân sinh quan, về lối sống, trải nghiệm ít ỏi thì rất dễ vấp ngã. Tôi không muốn mình như vậy nên đã chọn đi chậm lại, đi một con đường khác vẫn gắn liền với âm nhạc mà ở đó mình có thời gian trải nghiệm nhiều hơn, từng bước một. Bây giờ, ngẫm lại, tôi tin mình đã chọn đúng vì hiện tại, tôi đã bớt đi sự sốc nổi, ồn ào và cảm tính, thừa năng lượng của ngày trước. Mỗi lần viết nhạc là mỗi lần tôi trưởng thành. Mỗi năm trôi qua là có thêm nhiều ca khúc xuất hiện. Âm nhạc của tôi cũng trở nên nhẹ nhàng hơn. Tôi có thể kiểm soát năng lượng tốt hơn và thấy mình đủ độ chín hơn.

Gia đình nhỏ của nhạc sĩ Sa Huỳnh

Mỗi ngày là một niềm vui

* Nếu xem tên album - Đa nhân cách - là những gương mặt khác nhau trong âm nhạc của chị thì chúng đã được hình thành như thế nào?

- Từ Về ăn cơm đến Chiếc ô ngăn đôi, âm nhạc của tôi đã hình thành 2 nét tính cách. Bên cạnh sự vui vẻ, hồn nhiên còn có sự nhẹ nhàng, lãng mạn. Gương mặt thứ ba trong âm nhạc tôi là sự trầm tư, trách móc và hay nghĩ ngợi. Tôi nghĩ nội tâm người phụ nữ vốn hay buồn, hay suy nghĩ và có nhiều uẩn khúc vì phải lo nhiều thứ và cũng thiệt thòi nhiều thứ. Nếu không giải tỏa được thì lâu dần, chúng có thể vắt kiệt họ.

3 gương mặt âm nhạc đó theo tôi đến giờ và được hiện thực hóa trên bìa album lần này. 50% bài hát trong album này vốn được tôi dự tính phát hành cách đây 10 năm nhưng vì nhiều lý do nên tôi tiếp tục góp nhặt thêm ca khúc và hoàn thiện giọng hát của mình theo thời gian.

* Vậy trong đời sống, đã lúc nào chị bị chính những suy nghĩ vắt kiệt?

- Vắt kiệt thì không nhưng nó làm mình mệt. Buồn quá chắc chắn là mệt nhưng vui quá thì cũng… mệt. Khi cuộc vui qua đi nhanh quá cũng làm tôi thấy buồn. Rồi tôi dần nhận ra, nếu cứ như vậy hoài thì không ổn và tôi chọn cách sống tốt hơn. Có lẽ vì tôi là con một trong gia đình, được ba cưng chiều từ nhỏ nên tính tình nóng nảy, luôn thích được mọi người chiều chuộng. Xem lại những bức ảnh thuở bé, tôi thấy mình lúc nào cũng quạu cọ, cáu kỉnh. Khi muốn mà không được như ý nguyện, người đau khổ sẽ là mình. Mọi sự thế nào đều xuất phát ở mình nên bắt buộc mình phải thay đổi. Trong hôn nhân cũng vậy, nếu không tự hoàn thiện, không nỗ lực thay đổi những điểm chưa tốt thì không thể gắn bó lâu bền. Tôi bây giờ biết sắp xếp hơn, bình tĩnh hơn, dẫu chưa phải là xuất sắc nhưng đã tốt hơn ngày xưa rất nhiều. Các bài hát nhờ thế cũng trở nên nhẹ nhàng hơn. Tôi biết tính toán để có sự hợp lý, cân đối. Nếu bị thừa quá nhiều cảm xúc thì sẽ bớt lại. Xoáy vào nỗi đau càng làm mình đau hơn.

Vợ chồng Sa Huỳnh - Duy Hùng

* Có 2 nghệ sĩ trong nhà, cuộc sống sẽ thế nào? Nếu ở nước ngoài, một ca sĩ 5 năm ra 1 album rồi đi lưu diễn vẫn có thể sống tốt. Nhưng ở Việt Nam thì khác. Có giai đoạn nào, vật chất khiến anh chị bối rối và… bớt yêu nhau?

Sa Huỳnh: Có lẽ vì chúng tôi đều là nhạc sĩ, đứng phía sau hậu trường nhiều hơn nên cách sống khá lặng lẽ và cũng dễ cân bằng hơn. Chúng tôi thường động viên nhau cố gắng mỗi ngày. Niềm vui của chúng tôi hiện tại giản dị vô cùng. Kết thúc một ngày làm việc mà không làm ai mệt, không khiến ai khó chịu là vui rồi. Nhiều ngày như thế thành 1 tuần, 1 tháng rồi 1 năm. Chúng tôi muốn sống trọn vẹn và tận hiến với cảm xúc thay vì tính chuyện xa xôi bởi chúng tôi nhận ra cuộc sống này ngày càng mong manh và ngắn ngủi hơn.

Duy Hùng: Sa Huỳnh có sự chiêm nghiệm, thâm thúy và nhạy cảm riêng của phụ nữ. Trong mắt tôi, cô ấy có tầm nhìn, quan sát tốt và sớm dự đoán được những việc xảy đến trong tương lai. Trực giác của phụ nữ chăng? Trong cuộc sống, chúng tôi cũng học cách cân bằng, sắp xếp, dù bận đến mấy cũng phải có 1 ngày nghỉ trong tuần dành cho gia đình. Để theo đuổi âm nhạc lâu dài, chúng tôi cũng làm kinh tế bằng việc mở trung tâm đào tạo âm nhạc. Dù không đặt nặng vấn đề kiếm tiền nhưng công việc cũng giúp chúng tôi đủ sống và không phải lo toan.

Ca khúc Đa nhân cách:

 * Là người thiên về chiêm nghiệm, suy nghĩ, mạng xã hội có khiến chị cảm thấy choáng ngợp và giữ khoảng cách nhất định để giữ chất riêng trước những trào lưu âm nhạc trên thế giới, cũng là để bảo vệ bản thân khỏi những tổn thương?

- Anh Hùng tận dụng điểm mạnh của công nghệ trong âm nhạc để có những sản phẩm tốt hơn, đáp ứng nhu cầu thưởng thức ngày càng cao của khán giả và các ca sĩ. Tôi không sử dụng công nghệ nhiều, dùng điện thoại chủ yếu để nhắn tin và nghe gọi. Với mạng xã hội, trước đây, tôi chỉ là người quan sát, xem mọi người làm được gì nhưng rất ít tương tác. Bây giờ, tôi tương tác nhiều hơn, chia sẻ cũng cởi mở hơn dù ít khi đăng điều gì không vui lên hoặc theo kiểu trẻ con, hở một chút là đăng lên. Sự cởi mở đó giúp tôi thấy cuộc sống nhiều màu sắc hơn. Âm nhạc của tôi đi ra từ đời sống của tôi, cho nên cứ giữ hơi thở tự nhiên là được.

Tôi nghĩ thế hệ tôi hay anh Hùng đã có khoảng thời gian tuổi thơ tươi đẹp, trong sáng, ít bị công nghệ ám vào. Nhưng với thế hệ con tôi, công nghệ đã trở thành một phần của bọn trẻ, là tất yếu không tránh được. Đó cũng là thách thức của những người làm cha mẹ trong thời đại này.

Trong vai trò ca sĩ, Sa Huỳnh vẫn đang nỗ lực hoàn thiện giọng hát của mình

* Trong trường hợp Đông Nhiên (tên thân mật là Moon), con gái chị, thách thức là gì khi bé bộc lộ năng khiếu âm nhạc khá sớm?

-Moon sinh ra trong gia đình âm nhạc, tự nhiên âm nhạc sẽ đến với con. Khả năng chơi nhạc, sáng tác của con là có. Có lúc, tôi chủ quan, đinh ninh Moon sẽ làm được những thứ hoành tráng nhưng lơi một chút là khác liền. Chẳng hạn, con không ý thức được nên dùng điện thoại thông minh để tìm hiểu về nhạc, kiến thức mà dễ bị bạn bè lôi kéo chơi game này kia, thành ra mình cứ phải để mắt tới. Áp đặt thì con không thích mà lơi ra là chệch hướng ngay. Thành ra tôi cứ quan sát, thấy có biểu hiện chệch hướng liền kéo con về rồi lại thả tay từ từ. 

“Tôi luôn khuyến khích Sa Huỳnh phát huy thế mạnh và nét riêng”

* Như chị chia sẻ, có thể hiểu Sa Huỳnh viết nhạc để tìm tri kỷ. Nếu xem Đa nhân cách là cột mốc khởi đầu, tiếp theo, anh chị có những kế hoạch nào?

Sa Huỳnh: Tôi vẫn tiếp tục rèn luyện để hát tốt hơn, vẫn tiếp tục sáng tác và hy vọng sớm tổ chức một live show nhỏ để chia sẻ tinh thần âm nhạc đến bạn bè, đến những người yêu quý mình.

Duy Hùng: Tôi khuyến khích Sa Huỳnh tận dụng phòng thu tại nhà quay những clip vừa đàn vừa hát đăng lên kênh YouTube. Đó cũng là cách giúp cô ấy đến gần khán giả hơn thay vì làm live show có quá nhiều thứ phải lo toan vất vả. Có thể ban đầu chưa quen nhưng cứ mạnh dạn làm. Trên thế giới, có rất nhiều nhóm nhạc từ Á sang Âu đến Mỹ bắt đầu như thế. Họ tự chơi với nhau, tự sáng tác, tự hát, thậm chí có nhóm chỉ từ 12-18 tuổi. Cách thể hiện có thể có điểm này điểm kia chưa được nhưng chính sự chân thành và hồn nhiên với âm nhạc đã giúp họ được đón nhận.

Bìa album Đa nhân cách

* Theo thời gian, Sa Huỳnh trưởng thành ra sao trong âm nhạc, thưa anh?

Duy Hùng: Sa Huỳnh ngày càng đằm thắm hơn. Thời còn trẻ, ở tuổi 20, cô ấy tiếp nối được lòng nhiệt huyết âm nhạc từ ba Triều Dâng. Sa Huỳnh còn biết làm thơ và có thơ đăng báo từ nhỏ, khiến tôi ngưỡng mộ vô cùng. Tôi cho đó là yếu tố thuận lợi giúp Sa Huỳnh phát triển tư duy viết lời. Về giai điệu, Sa Huỳnh vẫn giữ được chất riêng, không trộn với ai, đồng thời tích cực tìm đề tài mới. Sa Huỳnh có thói quen nghiên cứu rất kỹ trước khi viết. Quan điểm của cô ấy là phải tôn vinh âm nhạc, văn hóa Việt Nam.

Tôi nghĩ, âm nhạc không biên giới và không rào cản. Một tác phẩm hay, chạm được vào trái tim người nghe và có hồn cốt đặc trưng của một đất nước sẽ đến được với nhiều người nghe, chứ không nhất thiết phải chen vào rap, hip hop hay một vài câu tiếng Anh. Tôi luôn khuyến khích Sa Huỳnh giữ và phát huy nét riêng.

* Thách thức của anh khi làm sản xuất album của người đồng nghiệp “cùng nhà”?

Duy Hùng: Sản xuất album cho Sa Huỳnh không đơn giản, thậm chí phải làm đi làm lại rất nhiều lần vì chúng tôi có phong cách âm nhạc hoàn toàn khác nhau. Nhạc của Sa Huỳnh âm tính trong khi nhạc của tôi dương tính, thiên về những đề tài lịch sử, hợp với hội nghị, hội hè. Thành ra trong quá trình phối khí, tôi phải bớt nhạc cụ lại để tôn vinh giọng hát của cô ấy. Và nếu bản phối chưa ưng ý, Sa Huỳnh sẽ yêu cầu làm lại.

* Theo anh, hiểu vợ hay âm nhạc của vợ khó hơn?

Duy Hùng: Âm nhạc của vợ tôi (cười lớn). Nhạc của Sa Huỳnh trúc trắc và chuyển điệu rất nhiều. Bẩm sinh tính cách của cô ấy vốn dĩ như vậy. Đó là thử thách lớn cho người làm sản xuất. Khi quyết định làm cùng nhau, tôi xem Sa Huỳnh như đối tác và hoàn toàn tôn trọng cô ấy. Thực tế, trong cuộc sống cần sự đa sắc, gồm cả sự vui vẻ và 
lắng đọng.

* Cảm ơn anh chị đã chia sẻ. 

Thư  Hiên (thực hiện) - Ảnh do nhân vật cung cấp