Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã “chịu” rời xứ Quảng, "trở lại" Sài Gòn

Nhiều người đọc quen thuộc với sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nghĩ rằng Con chim xanh biếc bay về (NXB Trẻ vừa ấn hành) vẫn sẽ là không gian làng quê xứ Quảng, với những nhân vật trẻ thơ hồn nhiên như nhiều tác phẩm trước đây của ông. Nhưng không phải. Khác biệt lớn nhất trong tác phẩm mới này chính là bối cảnh câu chuyện đã thay đổi hoàn toàn. Các nhân vật của nhà văn đã “chịu” rời làng Đo Đo để “vào” Sài Gòn, xuôi về cả miền Tây Nam bộ.

Bối cảnh chính của Con chim xanh biếc bay về là Sài Gòn

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh từng viết các tác phẩm lấy bối cảnh Sài Gòn: Còn chút gì để nhớ, Phòng trọ ba người, Ngôi trường mọi khi, Nữ sinh, Kính vạn hoa... Nhưng đó là những câu chuyện của hơn 20 năm trước.

“Thành phố bây giờ cũng không còn giống như trong những truyện trước. Sài Gòn trong tác phẩm mới này gần với ngày hôm nay hơn. Nội dung chính vẫn là câu chuyện về tuổi học trò nhưng không gian được mở rộng, tôi đưa vào truyện nhiều chất liệu của cuộc sống hơn và cũng nói lên được ít nhiều suy nghĩ, tâm tư của những người trẻ hiện đại. Đây cũng là cách tôi gửi gắm tình cảm của chính mình với Sài Gòn – vùng đất tôi đã đến sinh sống, lập nghiệp suốt hơn 40 năm qua” – nhà văn bày tỏ.

Ngoài nhân vật trung tâm là những người trẻ, nhà văn cũng xây dựng các nhân vật ở các khu lao động, nhà trọ, các tiểu thương... để làm nổi bật lên đặc điểm của con người miền Nam nói riêng và con người Việt Nam nói chung. Nhất là cách xử sự của con người với nhau mỗi khi gặp hoạn nạn - vẻ đẹp đã được nhìn thấy ở khắp mọi miền đất nước trong thời gian qua. 

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có buổi ra mắt tác phẩm mới trong không khí ấm cúng, thân tình vào sáng ngày 10/11

Hơi thở đời sống trong Con chim xanh biếc bay về còn được thể hiện ở tâm tư của tác giả khi lồng ghép nhiều vấn đề được dư luận quan tâm. Trong đó có cả việc hy hữu trao nhầm con của bệnh viện. “Tôi đọc được rất nhiều bài viết ghi nhận cảm xúc, tâm sự của các bậc cha mẹ, nhưng tôi không thấy có bài viết nào về nỗi niềm của những đứa trẻ trong trường hợp này. Và đó chính là nhiệm vụ của nhà văn. Với tư cách là người sáng tác, anh phải giải mã được điều đó. Tôi đã luôn đặt tâm trạng mình vào những đứa trẻ, tự đào sâu nội tâm mình. Nếu mình là đứa trẻ đó, thì tâm lý, tình cảm, tính cách lúc trưởng thành sẽ bị ảnh hưởng như thế nào” – nhà văn bộc bạch.

Con chim xanh biếc bay về vẫn được viết bằng giọng văn hóm hỉnh, truyền tải thông điệp lạc quan như nhiều tác phẩm trước đây của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Nhưng cũng có nhiều trang viết cảm động, để người đọc dừng lại ngẫm nghĩ về cuộc đời, những bi kịch thân phận.

Con chim xanh biếc bay về là một biểu tượng mang ý nghĩa hạnh phúc. Con chim ấy vẫn “thấp thoáng trên vai” những nhân vật như Lương, Khuê, Sâm… Những người trẻ trong hành trình đi tìm tình yêu, hạnh phúc, cùng thể hiện khát vọng sống tốt, tử tế, tinh thần hướng thượng. Mọi vấn đề của cuộc sống được hóa giải bằng tình yêu thương – lựa chọn của các nhân vật mà cũng là lựa chọn của một ngòi bút nhân hậu, luôn giàu lòng trắc ẩn.

Trong "vòng vây" của những bạn đọc yêu mến nhà văn

"Có thể nói đây là truyện dài có dung lượng dài nhất trong số các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh trong nhiều năm trở lại đây. Lần này không gian truyện cũng gần gũi với bạn đọc hiện tại hơn: Các bạn trẻ xa quê lên thành phố học tập, mưu sinh, ở trọ, làm việc, yêu đương cùng bao nỗi trăn trở khác. Đặc biệt cách mà tác giả tiết lộ về thân phận nhân vật khiến độc giả bị bất ngờ cho đến trang cuối cùng" – ông Nguyễn Thành Nam, Phó giám đốc NXB Trẻ nhận xét.

Xen kẽ những trang văn là rất nhiều bài/đoạn thơ được lồng ghép vừa làm mềm câu chuyện vừa thể hiện sự dí dỏm của nhà văn. “Con chim xanh biếc/Đậu hờ trên tay/Yêu anh đến thế/Mà thành mây bay…” – ý thơ có biểu tượng chủ đề truyện được trích từ bài thơ được nhà văn sáng tác cách đây nhiều năm.

Nguyễn Nhật Ánh tâm tình rằng anh đã rất tâm đắc và hài lòng khi hoàn thành tác phẩm này, bởi đó không chỉ là một tác phẩm văn chương, mà còn là cơ hội để anh gửi gắm tình cảm ở mảnh đất nghĩa tình, bao dung như Sài Gòn. Tác phẩm cũng đánh dấu một ấn tượng khác về sáng tác của nhà văn trong lòng độc giả.

Một bức tranh minh họa tác phẩm của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường

Con chim xanh biếc bay về được in lần đầu 150.000 bản (130.000 bản bìa mềm, 20.000 bản bìa cứng). Sách được tặng kèm bộ postcard làm quà tặng, in kèm các bài/câu thơ có trong cuốn sách. Bìa sách cũng được ép kim, phun UV tạo hiệu ứng nổi bật cho các hình ảnh trong sách. Tranh minh họa trong tác phẩm cũng rất khác, mỗi bức vẽ của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường như một câu chuyện, hình ảnh lột tả đậm nét về mảnh đất Sài Gòn.

Ông Nguyễn Thành Nam cho biết thêm, NXB Trẻ sẽ trích 1.000đ/mỗi quyển sách được bán ra để giúp đỡ trẻ em nghèo ở Quảng Nam (quê hương của nhà văn). 

Lục Diệp