Nhà văn gốc Việt Linda Lê qua đời ở tuổi 58

Linda Lê sinh năm 1963 tại Đà Lạt. Từ năm 1969, gia đình bà chuyển xuống Sài Gòn, tại đây bà theo học trường trung học Pháp và yêu văn chương của Victor Hugo và Balzac.

Năm 1977, Linda Lê cùng mẹ (người Pháp) và các chị em rời Việt Nam sang Pháp định cư. Cha bà ở lại Việt Nam.

Nhà văn Linda Lê

Bà thành danh trên văn đàn Pháp năm 1992 với tập truyện Les Évangiles du Crime (Phúc âm Tội ác). Từ đây, các tác phẩm của bà được đón đọc nồng nhiệt: Calomnies (Vu khống, 1993), Les Dits d’un Idiot (Lời tên khùng, 1995). Đặc biệt là bộ ba: Les Trois Parques (Ba nữ thần Số mệnh, 1997), Voix (Tiếng nói, 1998) và Lettre morte (Thư chết, 1999)… Bà là một trong những nhà văn đặc sắc của văn chương đương đại Pháp.

Các tác phẩm của bà đã được xuất bản tại Việt Nam bao gồm Sóng ngầm, Vượt sóng, Tiếng nói, Thư chết, Vu khống, Lại chơi với lửa.

Trong đó,  Vượt sóng là tác phẩm mà Linda Lê gửi gắm nhiều tâm sự của một người viết về công việc của mình, về con người và hoàn cảnh xã hội xung quanh và vai trò của văn chương với mỗi bản thể. Văn chương như một chiếc phao trong biển đời, là điểm tựa của những kẻ bị hủy hoại, lưu đày, là chốn bình yên của những tâm hồn nổi loạn” (theo bìa gấp cuốn sách khi được xuất bản tại Việt Nam).

Ngoài viết văn, bà cũng là nhà phê bình văn học cho Magazine Littéraire (Tạp chí Văn học).

Linda Lê từng nhận nhiều giải thưởng văn học trên văn đàn Pháp như Giải Vocation (1990), Giải Renaissan de la nouvelle (1993), Giải Wepler (2010)…

Giới phê bình văn học Pháp cho rằng các tác phẩm của bà đi vào văn học một cách kín đáo, lặng lẽ, không ồn ào. Sự im lặng là chủ đề yêu thích của bà. Tâm thức tha hương là đề tài trở đi trở lại trong tác phẩm của Linda Lê. Văn phong của bà mang dấu ấn “một sức mạnh phân tích và một khoảng cách hùng biện dường như kế thừa từ thế kỷ XVII”.  

Một số tác phẩm của Linda Lê đã được xuất bản tại Việt Nam - Ảnh: Đ.Dung

Nhà văn Đinh Linh từng cho rằng, “Linda Lê là một nhà văn rất xa lạ nhưng lại rất gần gũi với chúng ta. Rất xa lạ vì cô là một nhà văn Pháp, với một cách viết thôi miên, kì diệu, đôi khi quái đản, khác hẳn những nhà văn Việt Nam. Thế giới của Linda Lê là thế giới của độc thoại. Cô viết trong đường cụt”.

Còn Tuần báo Pháp Télerama đánh giá “Linda Lê sở hữu biệt tài sáng tạo những kết hợp từ quý và hiếm, có khiếu đặc biệt với thứ ngôn ngữ bị lãng quên”.

Thông tin nhà văn Linda Lê qua đời khiến nhiều người yêu văn chương không khỏi sốc. Không ít người bàng hoàng vì từ đây, không còn được đọc những áng văn của bà nữa.

Nhà văn Thuận cho rằng, sự ra đi của Linda Lê là “một tổn thất lớn cho văn học gốc Việt”. Nhà văn Uông Triều gọi Linda Lê là “một nhà văn lớn gốc Việt”, “quá bất ngờ vì chị còn rất trẻ, một trong những người hiếm hoi sống chết vì nghề”.

Đ.Dung