Nhà thơ Ocean Vuong: “Không có bóng tối thì không có ánh sáng”

Tác giả, nhà thơ Ocean Vuong đã chia sẻ như trên trong buổi giao lưu với độc giả Việt Nam nhân dịp phát hành bản dịch cuốn Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian (On Earth We're Briefly Gorgeous).

Người đọc nhìn nhận Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian như một cuốn tự truyện nhưng với Vuong, cuốn sách là một sự giãi bày. “Tôi lớn lên trong một gia đình có nhiều nỗi buồn, tôi cũng ý thức được điều quan trọng của người nghệ sĩ là viết sự thật, không được khước từ nỗi đau, bởi không có bóng tối thì sẽ không có ánh sáng. Tuy nhiên, tương tự như việc mỗi lần vào chùa hay những nơi linh thiêng thì phải cởi giày ra, khi viết tôi cũng "cởi giày" cho tâm hồn của mình. Thú thật, tôi không bao giờ muốn viết tự truyện, không muốn thương mại hóa câu chuyện của mình. Trên hết, tôi muốn bản thân là một nghệ sĩ thực thụ và các nhân vật là một phần của sự sáng tạo” - Vuong nói.

Anh cho rằng, hình thức những bức thư giúp anh phát huy được năng lực của con chữ, linh hoạt trong việc sáng tạo, trong cách kể chuyện và xây dựng bối cảnh.

Cuốn sách "Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian" vừa được dịch sang tiếng Việt vào cuối tháng 12/2021

Dù thừa nhận chỉ nói thứ tiếng Việt quê mùa, nhưng Ocean Vuong vẫn đưa tiếng Việt vào các tác phẩm của anh. Vuong nói anh mượn văn chương, nghệ thuật để thể hiện niềm tự hào dân tộc. “Trong suốt nhiều năm lịch sử, người Việt ở Mỹ được xem như những người phục vụ. Khi là nhà văn tôi có nhiều cơ hội để làm khác đi và thay đổi điều đó. Cuốn sách này tôi viết về cuộc trò chuyện gần gũi, tình cảm giữa những người Việt Nam. Người Mỹ muốn đọc thì phải bước vào thế giới của chúng ta, đọc về Việt Nam, về văn hóa, tính cách và con người nước Việt” - Vuong bộc bạch.

Hiện Ocean Vuong không chỉ là tác giả mà còn là giảng viên, tham gia giảng dạy chương trình Thạc sĩ sáng tác văn chương ở trường Đại học Massachusetts tại Amherts, Hoa Kỳ. Vì vậy, khi trả lời các câu hỏi của độc giả về kỹ thuật sáng tác, về cách viết văn làm thơ, Ocean nhấn mạnh sự tò mò, hoài nghi và thỏa mãn.

Với Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian, Ocean từng giới thiệu trên kênh truyền hình của bang Minnesota, Hoa Kỳ rằng: “I want to start with truth and end with arts” (Tôi muốn bắt đầu quyển sách bằng sự thật và kết thúc bằng nghệ thuật).

Ocean chia sẻ trong quá trình sống và sáng tác mỗi người cần học, cần tìm hiểu thêm về nhiều nền văn minh, văn hóa và chú trọng vào các giá trị gần gũi của cuộc sống.

Riêng với những cá nhân làm công việc sáng tạo liên quan đến viết lách, Vuong nhắc đến khái niệm “unlearn”. Tức là hãy quên đi, hãy loại bỏ hoặc tạm từ chối các trải nghiệm cũ và tái tạo lại chúng trong môi trường mới.

“Sáng tác như việc hình thành và lớn lên của một đứa trẻ, ban đầu luôn cần những nền tảng nhất định là chất liệu, ý tưởng hay một phần chất xúc tác. Trong quá trình viết, tác giả không nên quá khắt khe với cấu trúc hay kỹ thuật. Quan trọng là biết tò mò, hoài nghi về những điều đang diễn ra, biết khám phá và đi tìm những cái mới để chạm đến sự thỏa mãn trong cảm xúc” - Vuong giải thích.

Lê Phan