Nhà nước liên bang Syria và ý đồ chia cắt của Nga - Mỹ

Kịch bản Syria đã được Nga - Mỹ dựng sẵn

Cuộc đàm phán do Liên Hiệp Quốc bảo trợ giữa đôi bên Syria kình chống nhau đã được nối lại tại Geneva hôm14/3, sau hơn ba tuần thi hành tương đối khả quan một thỏa thuận ngưng bắn được Mỹ và Nga áp đặt từ ngày 27/2.

Theo Đặc phái viên Liên hợp quốc về Syria Staffan de Mistura, đây là cơ hội cuối cùng để giải quyết xung đột ở quốc gia Trung Đông này. Dự kiến, đàm phán sẽ diễn ra trong vòng 10 ngày.

Nội dung cuộc hòa đàm lần này nhắm tới khả năng tiến hành bầu cử tổng thống và quốc hội trong vòng 18 tháng tới. Nhưng đến nay bất đồng lớn nhất vẫn là tương lai của đương kim Tổng thống Bashar al Assad.

Hòa đàm được coi là cơ hội cuối của hòa bình Syria.

Trong động thái mới nhất, ông  Putin tuyên bố sẽ cho rút lui "phần chính" của lực lượng vũ trang Nga tại Syria trong hôm nay 15/3 như là một bước đi nhằm thúc đẩy hòa bình trong khi đàm phán giữa các bên Syria do LHQ làm trung gian.

Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết tổng thống Putin đã gọi điện cho tổng thống Assad để thông báo về quyết định của mình. Tuy nhiên hai nhà lãnh đạo này đã không thảo luận về tương lai của ông Assad.

Một điều rõ ràng, trên cuộc chiến tại Syria, Nga không thể mãi mãi lãng phí thời gian, tiền bạc mà không thể nhìn thấy kết quả. Bởi vậy, các nhà ngoại giao phương Tây suy đoán rằng ông Putin có thể đang cố gắng thúc đẩy ông Assad phải chấp nhận một giải pháp chính trị cho cuộc chiến kéo dài 5 năm qua tại Syria khiến 250.000 người thiệt mạng.

Tại Syria, Moscow dù đi tiên phong trong mọi vấn đề tại quốc gia Trung Đông này nhưng cũng không thể phủ nhận vai trò và sức ảnh hưởng của Mỹ và các nước khác ở Trung Đông. Bởi vậy, cả Mỹ và Nga đã chủ động đánh tiếng về một hình thái cuối cùng cho Syria “thời hậu al-Assad”.

Còn nhớ, hôm 1/3, Nga và Mỹ đồng loạt nêu ý tưởng về một “nhà nước liên bang” cho Syria trong tương lai, coi đây là giải pháp khả thi nhất để duy trì sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Syria trong hoàn cảnh “chia năm xẻ bảy” như hiện nay.

Theo ý tưởng này, Syria sẽ có ba “bang” cho ba thế lực mạnh nhất hiện nay gồm khu vực thuộc chính quyền Syria, thuộc phe đối lập và thuộc người Kurd Syria.

Nga - Mỹ đã chuẩn bị sẵn kế hoạch cho việc chia cắt Syria.

Ý tưởng này còn tính đến phân chia địa bàn hiện do lực lượng Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) chiếm đóng sau khi tổ chức khủng bố này bị xóa sổ.

Theo đó, chính quyền Syria sẽ tiếp quản thành phố Raqqa - “thủ đô” hiện nay của IS. Phe đối lập tiếp quản phần lớn địa bàn của IS hiện tại.

Tất cả những điều này sẽ được Moscow - Washington mang ra bàn trong cuộc đàm phán hòa bình Syria.

Đã có sự phân tầm ảnh hưởng

Bước công bố về việc có thể sẽ có một nhà nước liên bang Syria của Nga đưa ra sau khi có thông tin úp mở về kế hoạch B của Mỹ. Ý tưởng về việc Syria chấp nhận hòa bình và chịu chia đôi xẻ nửa đất nước là điều mà Ngoại trưởng Mỹ từng nhắc tới.

"Có lẽ sẽ quá muộn để giữ được toàn bộ lãnh thổ Syria nếu chúng ta cứ tiếp tục chờ đợi. Assad không thể tiếp tục giữ chức bởi ông ta không biết chấp nhận những ai chống lại mình trong 4 năm qua. Trong những ngày tới chúng ta sẽ biết thêm. Từng bước một. Không có ảo tưởng gì ở đây cả. Tất cả đều đang mở to mắt", Ngoại trưởng Mỹ John Kerry phát biểu hôm 23/2 trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.

Khi cả 2 bên đều công bố các trường hợp vi phạm thỏa thuận hòa bình Geneva thì điều đó đồng nghĩa với việc họ đang chấp nhận cho việc cắt đôi miếng bánh Syria.

Rõ ràng có thể thấy rằng, với nhiều phe phái tại Syria như hiện nay, mục tiêu duy trì một đất nước thống, nguyên vẹn là việc làm không hề đơn giản chút nào. Điều này đã từng được mạng tin tình báo Debka (Israel) chỉ rõ trong một thông báo gần đây.

Theo Debka, từ tháng 12/2015, giữa tổng thống Obama và đồng cấp người Nga Putin đã có sự nhất trí về một thỏa thuận bí mật nhằm chấm dứt xung đột Syria. Đó là sự phân vùng ảnh hưởng và trách nhiệm quân sự của mỗi bên. Mỹ sẽ phụ trách các khu vực phía đông sông Euphrates, còn Nga bao quát vùng lãnh thổ bờ tây của sông.

Trang mạng này bình luận, diễn biến thực tế trên chiến trường thời gian qua cũng củng cố cho lập luận này.