Nguyên tắc định giá đất phải hài hòa giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp

Bộ trưởng Bộ TN-MT Đặng Quốc Khánh trình bày tờ trình dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) sáng 9/6

Sáng 9/6, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Đặng Quốc Khánh thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Được thu hồi đất để xây nhà thương mại có quy mô từ 5 ha tại khu vực đô thị

Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã lấy ý kiến rộng rãi của các tầng lớp nhân dân với hơn 12 triệu lượt ý kiến.

Trong đó, thu hồi, trưng dụng đất là một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến của nhân dân. Tiếp thu các ý kiến góp ý, dự thảo Luật đã sửa đổi toàn bộ nội dung của Điều 79 theo hướng Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng nhằm phát huy nguồn lực đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại, thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và bảo tồn di sản văn hóa.

Dự thảo quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất đối với các loại công trình công cộng từng lĩnh vực; thu hồi đất để xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp và một số trường hợp thật cần thiết khác.

Các trường hợp khác được quy định cụ thể là: nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản, xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm, dự án lấn biển, dự án nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp, nhà ở cho lực lượng vũ trang; thu hồi đất để giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư trúng thầu thực hiện dự án nhà ở thương mại có quy mô từ 10 ha trở lên tại khu vực nông thôn và 5 ha trở lên tại khu vực đô thị.

Thẩm tra dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Ủy ban kinh tế của Quốc hội cho biết, nhiều ý kiến đề nghị cần nghiên cứu quy định cho phù hợp về quy mô thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án thương mại, dịch vụ.

Với các dự án nhà ở thương mại, dự án thương mại, dịch vụ sử dụng 100% đất nông nghiệp dưới mức quy mô lớn và theo quy hoạch đã được phê duyệt, các trường hợp dự án nhà ở thương mại sử dụng đất ở, đất khác, đất phi nông nghiệp có thể xem xét để chủ đầu tư đang có quyền sử dụng đất thực hiện hoặc chủ đầu tư thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất để thực hiện.

Đào tạo chuyển đổi nghề cho người thu hồi đất

Nội dung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất nhận được nhiều ý kiến đóng góp nhất của nhân dân.

Cụ thể, việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.

Người có đất bị thu hồi được bồi thường thiệt hại về đất, tài sản gắn liền với đất, chi phí đầu tư vào đất, thiệt hại do ngừng sản xuất, kinh doanh; được hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm, hỗ trợ ổn định đời sống, sản xuất, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở; được ưu tiên lựa chọn hình thức bồi thường bằng tiền nếu có nhu cầu được bồi thường bằng tiền. Giá đất bồi thường là giá đất cụ thể của loại đất thu hồi tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất bị thu hồi. Giá đất tái định cư là giá đất cụ thể tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Dự thảo cũng quy định đa dạng hóa hình thức bồi thường, quy định về trình tự thực hiện bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư và trách nhiệm của các cấp chính quyền, cơ quan ở từng bước công việc. 

Người bị thu hồi đất thuộc đối tượng bảo trợ xã hội, đối tượng được hưởng chế độ trợ cấp xã hội hàng tháng, thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ sẽ được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm.

Làm rõ phương pháp định giá đất theo “nguyên tắc thị trường”

Nhiều ý kiến cho rằng cần làm rõ nguyên tắc định giá đất để đảm bảo hài hòa lợi ích Nhà nước - người dân và doanh nghiệp (Ảnh minh họa)

Liên quan tới vấn đề giá đất, Dự thảo Luật đã làm rõ nguyên tắc định giá đất, giá đất thị trường, căn cứ định giá đất, thông tin đầu vào để xác định giá đất, các phương pháp định giá đất.

Dự thảo bổ sung quy định về tư vấn thẩm định giá đất. Theo đó, việc định giá đất phải bảo đảm các nguyên tắc: phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường; tuân thủ đúng phương pháp, trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm khách quan, công khai, minh bạch; bảo đảm tính độc lập trong các khâu xác định giá đất, thẩm định giá đất, quyết định giá đất. 

Uỷ ban Kinh tế cho rằng, quy định “phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường” là chưa thực sự rõ ràng. Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu chỉnh sửa để có quy định bảo đảm tính khả thi, bổ sung nguyên tắc định giá đất bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và nhà đầu tư.

“Chỉnh sửa các quy định có liên quan bảo đảm nguyên tắc này; làm rõ “giá đất” hay “giá quyền sử dụng đất”; mối quan hệ giữa “giá đất” và “bảng giá đất”, báo cáo nêu rõ.

Theo Ủy ban Kinh tế, một số ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát, bổ sung những nội dung cốt lõi của các phương pháp định giá đất để quy định tại dự thảo Luật và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Một số ý kiến khác đề nghị quy định rõ ràng, cụ thể các phương pháp định giá đất ngay trong dự thảo Luật mà không giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính công khai, minh bạch trong định giá đất.

Minh Quang