Nguyên nhân thật sự khiến 8 người chết trong vụ bác sĩ Lương là gì?

Sáng ngày 13/6, HĐXX TAND tỉnh Hòa Bình đã mời Bộ Y tế đến phiên toà để làm rõ quan điểm của Bộ Y tế trong công văn mật số 41 Bộ đã gửi tới Thủ tướng Chính phủ ngày 6/3 về việc báo cáo phát hiện tình tiết mới mang tính khoa học liên quan đến nguyên nhân tử vong trong vụ án thận nhân tạo tại BVĐK tỉnh Hoà Bình.

Đại diện Bộ Y tế, ông Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế đã trình bày quan điểm trong công văn mật số 41 gửi Thủ tướng Chính Phủ. Theo đó, sau bản án ngày 30/1/2019 của TAND TP. Hoà Bình, Bộ đã có công văn ngày 26/2/2019 của Viện Trang thiết bị và Công trình y tế về việc phát hiện tình tiết mới mang tính khoa học trong vụ án chạy thận nhân tạo.

Ông Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng vụ pháp chế Bộ Y tế

Ông Nguyễn Huy Quang cho biết có 4 điểm Bộ Y tế cần làm rõ, cụ thể:

1. Có phải nguyên nhân khiến 8 bệnh nhân tử vong đều do ngộ độc florua?

Ông Quang cho biết, triệu chứng điển hình của ngộ độc florua là rung thất. Ở nước ta và trên thế giới, hiện tượng ngộ độ axit HF là rất hiếm gặp, trong các tiêu chuẩn đều ghi rõ tồn dư Florua trong nước thẩm tách gây rung thất là nguyên nhân gây tử vong cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo. Các biểu hiện của bệnh nhân được ghi trong kết luận điều tra, cáo trạng và bản án đều là phản vệ và sốc phản vệ mà hoàn toàn không thấy ghi có bệnh nhân nào có biểu hiện rung thất là triệu chứng điển hình của ngộ độc florua.

"Axit HF là hoá chất có đặc tính tan vô tận trong nước, được phân tán đồng đều trong nước của vòng tuần hoàn chạy thận nên không thể có tồn dư lượng florua khác nhau giữa các đầu cấp nước RO và các máy lọc thận. Với lượng tồn dư cao thì không chỉ có 8 bệnh nhân tử vong mà chắc chắn cả 18 bệnh nhân đều phải tử vong", ông Quang nói.

Do đó, theo đại diện Bộ Y tế, kết luận trên của các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử trong vụ án này không phù hợp với diễn biến lâm sàng của bệnh nhân và bản chất hoá học của HF.

2. Nguyên nhân tử vong của 8 bệnh nhân này là gì?

Nguyên nhân tử vong của 8 bệnh nhân không phải do tồn dư HF và con đường dẫn đến tồn dư HF ở hệ thống RO2 đã được ghi trong kết luận điều tra, cáo trạng và bản án mà do ô nhiễm nước trực tiếp vào nước thẩm tách. Trong các lần bảo trì bảo dưỡng hệ thống RO2 trước đây, khi các van chưa hỏng thì nước thẩm tách trong bồn chứa RO2 và trong vòng tuần hoàn an toàn với người bệnh. Sự khác biệt là lần này có 3 van thuộc hệ thống RO1 bị hỏng đồng thời nên nước ô nhiễm bẩn từ hệ thống RO1 xâm nhập trong vòng tuần hoàn nước thẩm tách của hệ thống RO2, nên lượng nước ô nhiễm này đã gây tử vong cho bệnh nhân.

Nguồn nước ô nhiễm là đa chất bao gồm nước chỉ đươc xử lý qua cột lọc thô, cột lọc than của RO1 đã lâu không được bảo trì do đường cấp khử trùng có 3 van hỏng đã mở thông con đường gây ô nhiễm đa chất, ô nhiễm do tồn dư hỗn hợp của axit HF, axit HCl, Javen và nhiều chất độc bong, trôi trong các cột lọc dầu của RO1. Do đó, nguyên nhân tử vong của 8 bệnh nhân trên là nhiễm đa chất do hư hỏng hệ thống RO1 dẫn đến ô nhiễm nguồn nước dùng cho lọc máu.

Trước đó, bác sĩ Hoàng Công Lương đã nhận tội trước tòa và chỉ xin giảm nhẹ hình phạt

3. Một số vấn đề chuyên môn, khoa học cần phải được điều tra kỹ lưỡng để khẳng định chính xác nguyên nhân tử vong.

Theo đại diện Bộ Y tế, trong các lần bảo trì trước, việc súc rửa hệ thống RO2 của BVĐK tỉnh Hoà Bình nhưng không xảy ra hậu quả này mà lần này lại bị? Liệu bị cáo Quốc có làm gì khác so với các lần trước không?

Vì sao những lần trước sau khi bảo trì, súc rửa hệ thống RO2 của BVĐK tỉnh Hoà Bình, bị cáo Quốc không làm xét nghiệm AAMI, bệnh nhân không chết. Lần này bị cáo không làm xét nghiệm AAMI thì bệnh nhân lại chết?

Vì sao BVĐK tỉnh Hoà Bình chỉ bảo dưỡng hệ thống RO2 trong khi cả hai hệ thống đều được kết nối với nhau nên không bảo đảm chất lượng chạy thận nhân tạo của cả hệ thống, hư hỏng của hệ thống RO1 có thể ảnh hưởng đến hệ thống số 2 và ngược lại?

Vì sao bị cáo Quốc sử dụng hỗn hợp HF và HCl để lau chùi, sục rửa các cột lọc mà khi xét nghiệm lại chỉ có HF, không có HCl. HCl có phải cũng là nguyên nhân nữa dẫn bệnh nhân đến tử vong của 8 người?

Vì sao vụ án chưa xét xử xong nhưng Cơ quan CSĐT – CA tỉnh Hoà Bình lại cho phép BVĐK tỉnh Hoà Bình phá bỏ hệ thống lọc nước RO để lắp đặt hệ thống mới? Trong khi đây là vật chứng hết sức quan trọng của Vụ án?

4. Bộ Y tế đề nghị điều tra lại hoặc điều tra bổ sung thông qua các biện pháp để có đủ chứng cứ chứng minh một cách khách quan, khoa học về nguyên nhân chính xác dẫn đến tử vong của bệnh nhân. Ông Quang cũng cho biết, các tình tiết mới có thể nằm ngoài sự hiểu biết của điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, hội thẩm nhân dân, bác sĩ, nhân viên y tế và của cả luật sư bào chữa nên nằm ngoài hướng điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan bảo vệ pháp luật tỉnh Hoà Bình là điều dễ hiểu.

Đối đáp lại những câu hỏi của đại diện Bộ Y tế, đại diện Viện khoa học hình sự Bộ công an khẳng định nguyên nhân tử vong của các bệnh nhân là florua. Viện chịu trách nhiệm với tất cả quá trình thu thập điều tra của vụ án khách quan, khoa học. Trước đó, Viện đã có những cuộc hội thảo với rất nhiều chuyên gia mới đưa ra được kết luận trên. Đại diện cơ quan này cũng cho rằng Bộ Y tế trích dẫn tài liệu về dấu hiệu ngộ độc florua là không đầy đủ.

An Vũ