Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh ung thư phổ biến thứ 3 ở nữ giới

17/03/2025 - 17:20

PNO - Theo xếp loại của Globocan (một dự án của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế), với gần 17.000 ca mắc mới mỗi năm, ung thư đại trực tràng đã vượt ung thư dạ dày, trở thành loại phổ biến thứ 4 tại Việt Nam. Riêng ở phụ nữ, ung thư đại trực tràng xếp hàng thứ 3, sau ung thư vú và phổi.

Lối sống Tây hóa với chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thức ăn nhanh là tác nhân hàng đầu
Chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thức ăn nhanh là tác nhân hàng đầu dẫn đến ung thư đại trực tràng - Ảnh minh họa

TS.BS Nguyễn Bình Nguyên (Trung tâm Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai) cảnh báo, căn bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa và gia tăng do 2 nguyên nhân: lối sống và di truyền.

“Lối sống “Tây hóa” với chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, ít chất xơ, kèm theo thói quen hút thuốc, uống rượu và ít vận động là tác nhân hàng đầu. Đáng chú ý, bệnh không chỉ gặp ở người cao tuổi mà đang trẻ hóa, nhiều trường hợp dưới 45 tuổi đã mắc” - bác sĩ Nguyễn Bình Nguyên nói.

Các đối tượng nguy cơ cao là người có tiền sử viêm ruột mạn tính như viêm đại trực tràng chảy máu, Crohn, xạ trị vùng bụng, hoặc gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng, đa polyp tuyến.

Ngoài ra còn có người thừa cân, đái tháo đường type 2, người có chế độ ăn không lành mạnh và lạm dụng rượu bia, thuốc lá.

Bác sĩ Nguyễn Bình Nguyên cho rằng, không có cách nào đảm bảo 100%, nhưng vẫn có thể kiểm soát ung thư đại trực tràng bằng cách thay đổi lối sống, dinh dưỡng lành mạnh. Mỗi người cần tăng cường hoạt động thể chất hàng ngày, ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc, ăn ít thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, đổng thời giảm hoặc ngừng rượu bia, thuốc lá.

Sàng lọc định kỳ là "chìa khóa vàng" phát hiện sớm polyp tiền ung thư. Bác sĩ Nguyên nhấn mạnh: “Nếu cắt bỏ polyp kịp thời, nguy cơ ung thư giảm tới 90%. Sàng lọc ung thư đại trực tràng thường xuyên là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa ung thư đại trực tràng”.

Hầu hết ung thư đại trực tràng đều phát triển từ polyp tiền ung thư. Polyp phát triển từ nhỏ, tới lớn, sau đó loạn sản và ung thư hóa. Từ thời điểm các tế bào bất thường đầu tiên bắt đầu phát triển thành polyp, thường mất khoảng 10 - 15 năm để chúng phát triển thành ung thư đại tràng.

Với sàng lọc thường xuyên, hầu hết các polyp có thể được tìm thấy và cắt bỏ trước khi chúng có cơ hội biến thành ung thư. Sàng lọc cũng có thể phát hiện ung thư đại tràng ở giai đoạn sớm hơn, chưa lan rộng và có thể dễ điều trị hơn, giúp cải thiện tiên lượng bệnh và thời gian sống thêm.

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, người từ 45 tuổi nên sàng lọc dù không có triệu chứng. Với người có yếu tố nguy cơ cao cần sàng lọc sớm hơn, thậm chí từ 20-30 tuổi. Triệu chứng như đau bụng, rối loạn tiêu hóa kéo dài, đi ngoài ra máu… thường xuất hiện khi bệnh đã tiến triển.

H.Anh

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI