Nguyên Hà: chân chạm đất và hồn phiêu lãng

Từ xem âm nhạc là niềm vui bên cạnh công việc, bây giờ, Nguyên Hà xác định ca hát là con đường duy nhất. Hà muốn thay đổi mình đôi chút để tiếp cận nhiều khán giả hơn. Đâu đó, những người yêu mến Hà tự hỏi, liệu sự vô tư với âm nhạc ban đầu, giờ đây thoảng màu của “thị hiếu”, của “đám đông” thì Hà có khác?

Bơi ra biển lớn

Tôi gặp Hà một sáng giữa tuần, sau đêm nhạc cá nhân tối muộn trước đó. Cô giản dị với áo sơ-mi và quần jeans rộng. Hà băng qua rất nhiều người để đến chiếc bàn có người đang đợi mà không ai nhận ra cô dù có thể, khi nhắc về Nguyên Hà, một số sẽ xôn xao vì đã nghe đâu đó giọng ca này.

Ở Hà có một chút vui vẻ, chút lạc quan, chút ngại ngùng và đôi chút “nhạt”. Nhạt là từ mọi người hay dùng để chỉ những cá tính “sao cũng được”, hay cười, không giỏi nói và đặc biệt, họ hài lòng với cuộc sống nhưng cũng tự chán mình vì đôi khi thiếu sự bùng nổ. Hà nhận mình như thế. 

Nói vậy, có thể Hà sẽ không vui và những người yêu mến giọng hát mộc mạc ấy cũng không hài lòng, nhưng để viết về Hà không dễ. Bởi cô ít nói và cũng không biết nói thật hay về mình trong khi ngoài kia, nhiều người không có được năng lực như Hà lại nổi đình nổi đám chỉ nhờ biết cách ăn nói. 

Người ta hay nói về âm nhạc của Hà bằng những cụm từ chỉ sự bình yên, đơn độc, thênh thang như thể trong một cõi địa đàng nào đó. Tất nhiên, âm nhạc ấy không dành cho số đông và hiếm khi xuất hiện trên những sân khấu lớn. Nơi dành cho Hà là những sân khấu ấm cúng, cũng không ít khán giả nhưng họ lặng lẽ và chỉ tương tác bằng những tràng pháo tay.

Hà ít nói, trang phục đơn sắc, không nhún nhảy và hiếm khi giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể với khán giả. Hà cứ đứng đó, trong một không gian nhỏ nhưng dành riêng cho mình và những khán giả đang ngồi bên dưới. Họ cứ phiêu bồng theo từng câu hát mộc mạc, chẳng trưng trổ kỹ thuật nhưng giàu cảm xúc.

Quốc Bảo, người gọi Nguyên Hà là “nàng thơ” sau Mỹ Tâm, Ngô Thanh Vân, trong cuốn hồi ký của mình, đã viết: “Hà thuộc típ không hay bày tỏ cảm xúc nhưng tuyệt đối không phải là người trơ lạnh, vô cảm. Cô cất giữ tình cảm sâu, vẻ ngoài luôn bình thản, ít phát biểu trước đám đông, giữ cho mình một tâm thế underground rất đáng khâm phục”.   

Nhưng câu chuyện đó dường như đã cũ bởi chính trong sự mộc mạc của Hà cũng đã đổi thay ít nhiều. Hà ngày trước đứng trên sân khấu với quần jeans, áo sơ-mi; với mái tóc tomboy và gương mặt mộc. Khi đó, chỉ có giọng hát của Hà là điều để người đối diện phải chú ý, còn giờ đây, họ có nhiều hơn những cái để nhìn. Hà chỉn chu hơn mỗi lần xuất hiện với trang phục được đầu tư kỹ càng, mái tóc được chải gọn gàng và trang điểm kỹ hơn.

Trên sân khấu, Hà cũng bắt đầu có những câu dẫn để vào bài hát trong các đêm nhạc dành riêng cho bản thân - điều mà Hà hiếm khi hoặc chưa từng làm trước đó vì ngại. Hà dùng đôi câu để nói về nội dung ca khúc, không phải những câu chuyện dông dài, chơi chữ hay truyền tải thông điệp để người nghe phải trầm trồ, chỉ vậy rồi Hà hát.

Ca khúc Ta có hẹn với tháng 5 - Nguyên Hà: 

Khi nghe về dự định của Hà hiện tại, sau khi đã ký hợp đồng với một công ty đào tạo âm nhạc, về những kế hoạch mà bất cứ ai muốn dấn thân vào nghệ thuật cũng đều cần, chợt thấy đâu đó một nỗi lo. Sự lo lắng không đến từ Hà vì cô vẫn vô tư như ngày đầu đến với âm nhạc, chỉ có khác là vô tư trong khuôn khổ. Hà phải luyện thanh nhiều hơn, tập giải phóng hình thể, tập đàn... Nói chung, tất tần tật những gì cần thiết để tốt hơn trong nghệ thuật, Hà đều muốn được rèn luyện. Kể cả việc giảm cân để trông đẹp hơn hay thường xuyên phải gặp báo chí thay vì từ chối như ngày trước, Hà cũng phải tập làm quen dần.

Người lo chính là những khán giả trung thành của Hà với Ru, Địa đàng, Tôi yêu em, Duyên, Độc thoại, Tàn phai... Liệu giọng ca từ một người vô tư với âm nhạc nay đã phải để ý hơn đến truyền thông, đến ngoại hình, đến nơi xuất hiện thì có còn mộc mạc, tự nhiên và tình như thế? 

Vẫn là Hà mộc bản

Phóng viên: Nguyên Hà nói nhiều về việc muốn tiếp cận lượng khán giả lớn hơn, phải chăng bạn không còn hài lòng với sân khấu hiện tại?

Ca sĩ Nguyên Hà: Không phải như vậy. Chỉ là đến lúc tôi muốn xem ca hát là con đường duy nhất. Ngày trước tôi còn lung tung, không biết mình nên đi hát hay làm gì. Vì hồi đó, đi hát chỉ cho vui, không phải là cái nghề như kinh doanh, thiết kế nên tôi không nghĩ nhiều. Thật sự, tôi từng nghĩ chắc mình hát được một thời gian rồi nghỉ vì chưa bao giờ tưởng tượng đến ngày mình sẽ có bài, có sản phẩm âm nhạc. 

Cho tới một, hai năm trở lại đây, anh Hồ Tiến Đạt sáng tác cho tôi bài Ta có hẹn với tháng 5, sau đó là Điều vô lý thứ nhất. Chúng tôi không nghĩ sẽ được khán giả đón nhận nhiều như vậy. Được đà, anh Đạt tập trung sáng tác nhiều hơn và Xin lỗi, Nhắm mắt thấy mùa hè ra mắt. Hồi trước anh Đạt đi hát cùng tôi, cũng không ai nghĩ anh sẽ trở thành nhạc sĩ nhưng mọi thứ cứ đến và giờ thì tôi cũng là ca sĩ. Tôi không chủ định làm điều gì cả nhưng mọi thứ tự đến và tôi chạy theo.

* Để “thị trường” hơn buộc bạn phải thay đổi và liệu bạn có còn “giữ cho mình một tâm thế underground rất đáng khâm phục” như nhạc sĩ Quốc Bảo nói?

- Tôi đang học ở trường Star Academy of Art về thanh nhạc, kỹ năng trình diễn, đàn. Với ca sĩ, điều quan trọng nhất là giọng hát còn biểu diễn chỉ là một phần. Mình phải tự tin vào giọng hát của mình trước, mọi thứ còn lại sẽ được cải thiện dần. Giống như khả năng ăn nói, mình cứ nói nhiều rồi mọi thứ sẽ tốt hơn. Để ra sân khấu lớn, đến gần hơn với nhiều khán giả, buộc mình phải thay đổi. Mình mong muốn gì thì phải cố gắng thực hiện điều đó. 

* Và điều đó có khó?

- Trước khi ký hợp đồng, tôi có nói với công ty và họ chấp nhận rằng tôi sẽ giữ nguyên chất riêng của mình. Tôi cứ giữ như vậy và phát triển thêm. Khó thì có khó nhưng quyết định rồi thì mình cứ làm.

Bây giờ đi hát, tôi có một người lo về trang phục, trang điểm. Nếu nói trình diễn ở những sân khấu lớn, tôi nghĩ không khác nhiều lắm, vì tôi vẫn sẽ duy trì việc hát ở phòng trà. Đó là nơi mà những người thật sự nghe mình tìm tới. 

* Đứng trên sân khấu lớn, khoan nói về nội dung ca khúc, giọng hát mảnh, nhẹ liệu có bị nuốt chửng?

- Trong đêm nhạc của Hà Anh Tuấn ở Đà Lạt, dàn nhạc rất hay nhưng khi tôi hát lên thì giọng tôi nhỏ quá. Cái mà tôi có là giọng hát. Tôi đứng một chỗ và hát nên giọng hát cực kỳ quan trọng. Khi tập luyện, tôi sẽ dặn bộ phận âm thanh chỉnh mic lớn hơn chẳng hạn. Chuyện này mình chủ động được. Tất nhiên, sân khấu ngoài trời hạn chế hơn sân khấu phòng trà nhưng phải chấp nhận thôi. Mình theo nghề thì mình phải chấp nhận, đâu thể kén chọn được.

* Ngày bắt đầu quyết định thay đổi bản thân từ những điều nhỏ nhặt, ví như việc nói nhiều hơn trước khi hát, bạn nghĩ gì?

- Tôi cũng cảm thấy không được tự nhiên vì bản thân ít nói. Trước kia, tôi chỉ giới thiệu tên bài rồi hát. Còn bây giờ hát phòng trà phải nói nhiều lắm. Một chương trình âm nhạc hát một, hai bài là xong nhưng ở phòng trà có khi 20 bài, nếu chỉ giới thiệu tên bài rồi hát thì khán giả sẽ chán. Cho nên, khi đi hát ở phòng trà, tôi tập nói về ý nghĩa của bài hát trước khi thể hiện để dẫn dắt cảm xúc của khán giả. Tôi nghĩ điều này cũng hay để khi nghe, mọi người đồng cảm hơn với nội dung ca khúc. 

* Nguyên Hà nay xuất hiện nhiều hơn ở Hà Nội, Đà Nẵng và sự chào đón của khán giả ở đó có tác động đến quyết định tập trung toàn thời gian để hát của bạn? 

- Gần đây, tôi gặp được quản lý của ca sĩ Lân Nhã và rồi như một cơ duyên, anh trở thành quản lý của tôi. Anh nhận show ở Hà Nội, Đà Nẵng nhiều hơn nên gần đây tôi đi diễn ở tỉnh khác khá nhiều. Tôi cũng không nghĩ sẽ đông khán giả đến thế. Nhiều người đã nghe tôi nhưng chưa được gặp nên mỗi đêm nhạc ở Hà Nội đều đông hơn ở Sài Gòn rất nhiều. 

Ngày trước, tôi không tự tin lắm về chuyện khán giả sẽ thích âm nhạc của mình nhưng sau khi đi diễn nhiều nơi hơn, thấy được số lượng khán giả đến với mình, tôi mới quyết định tập trung ca hát. Thật ra, tôi cũng đã có dự định cho con đường âm nhạc của mình nên mới chuyển hướng chứ không phải đột ngột quyết định. 

* Bạn đi hát đã lâu nhưng không nổi tiếng bằng nhiều người, điều đó có dễ chấp nhận?

- Cho tới bây giờ, nếu đi ngoài đường, sẽ không nhiều người biết tôi nhưng nếu tôi xuất hiện ở những nơi có âm nhạc, sẽ có người nhận ra. Tôi thấy vui vì sự nổi tiếng đó đến từ khả năng ca hát của mình chứ không nhờ chuyện ngoài lề. Đối với tôi, sự nổi tiếng chính là được mọi người công nhận năng lực của mình. 

Không hẳn nổi tiếng là mất tự do

* Nếu một ngày, đổi tự do để lấy sự nổi tiếng như cách bạn đang/sắp làm, bạn có sẵn sàng?

- Đúng là sự tự do và sự nổi tiếng khó mà song hành. Nhiều lần tôi đi hát với Hà Anh Tuấn đã chứng kiến cảnh người hâm mộ ào tới xin chữ ký và chụp hình. Họ làm mình cảm thấy vui. Còn chuyện đời tư khi nổi tiếng hơn bị soi mói, tôi nghĩ điều đó mình chủ động được. Giống như Hà Anh Tuấn, nhiều người mến mộ anh nhưng liệu có ai biết được những câu chuyện đời tư của anh vì anh có nguyên tắc riêng: tránh chia sẻ chuyện đời tư lên báo. 

* Người ta thường cho rằng những trắc trở, biến cố thường giúp người ca sĩ hát tình hơn, chiêm nghiệm hơn, với bạn thì sao?

-  Tôi hay buồn và nỗi buồn đôi khi lại đến từ những điều nhỏ nhặt. Ví dụ như đêm đó hát không hay, hát sai lời là tôi buồn. Hoặc đọc một bình luận đâu đó trên mạng không hay lắm, tôi cũng buồn. Tôi hay suy nghĩ nhưng ít khi nói ra. Tôi không tự ti mà chính xác là biết mình ở đâu nên khi đọc những bình luận không hay, cũng vẫn lăn tăn một chút. May là tôi cũng mau quên. Có thể trước lúc ngủ, tôi nghĩ về điều đó rồi mai lại thôi.

* Dù có thay đổi, âm nhạc Nguyên Hà hướng đến là gì?

- Tôi muốn hát những ca khúc có ca từ đơn giản, gần gũi; hát như nói để mọi người dễ cảm. Tôi cũng không chọn cách phô trương kỹ thuật. Âm nhạc với tôi phải thật gần gũi để mọi người cảm thấy dễ chịu khi nghe. Như khi dùng Facebook, tôi chỉ muốn chia sẻ những gì vui vẻ, tích cực vì ngay bản thân mình khi gặp những dòng trạng thái tiêu cực cũng bị ảnh hưởng. Thôi thì hãy bình yên nhất có thể.

* Cảm ơn bạn đã chia sẻ.

Diễm Mi (thực hiện)