Nguy cơ giải tán của các sân khấu kịch

Nhà hát kịch sân khấu nhỏ tạm ngừng biểu diễn chưa lâu, "bà bầu" Hồng Vân cũng đánh tiếng "nếu không đủ sức cầm cự tôi sẽ đóng cửa sân khấu".

"Ông bầu" Huỳnh Anh Tuấn của sân khấu (SK) Idecaf thì thừa nhận từ sau tết đến nay số lượng khán giả giảm khoảng 40 - 50%. Việc hủy suất diễn vì không có đủ khán giả không còn là chuyện hiếm của SK này.

Báo động

Người làm nghề đang lo lắng trước tình hình đáng báo động của các SK kịch ăn khách một thời nay không biết còn cầm cự được bao lâu. Với nỗ lực duy trì thường xuyên các suất diễn định kỳ hàng tuần, nhiều SK phải chấp nhận bù lỗ 50%.

Thậm chí ở SK kịch Hồng Vân, Hoàng Thái Thanh, có khi chỉ 50 – 70 vé cũng phải sáng đèn. Không ít lần SK phải xin lỗi khán giả đã mua vé, trả lại tiền, vì có suất chỉ bán được năm - bảy vé.

SK Hoàng Thái Thanh mùa kịch thiếu nhi vừa rồi bị “bể” bốn suất hợp đồng do... khán giả ngại đường xa không đến. “Ông bầu” Bảo Anh sau khi thất bại ở SK Thuần Việt, tiếp tục đầu tư SK ở Trung tâm Văn hóa Hậu Giang (259 Hậu Giang, Q.6), nhưng cũng chỉ được một thời gian ngắn, lại chuyển giao cho người khác…

Nguyên nhân của tình trạng này: SK không có kịch bản hay, bị động về diễn viên (DV) dẫn đến việc các vở diễn thiếu sự chỉn chu, làm khán giả mất dần hứng thú đến SK xem kịch…

Viễn cảnh SK không còn khán giả khi người làm nghề không biết quý trọng công việc của mình, từng được cảnh báo nhiều lần nhưng mọi chuyện ngày càng diễn ra theo chiều hướng xấu hơn.

Một vở diễn lên sàn tập chỉ bằng kịch bản vỏn vẹn khoảng 15 trang là chuyện tưởng đùa nhưng có thật ở một SK từng mở đến ba suất diễn/ngày vào dịp cuối tuần mới đủ đáp ứng nhu cầu khán giả. Vở diễn ra mắt được “gia cố” dựa trên sáng tạo của đạo diễn (ĐD), DV và gần như không còn “dấu vết" gì của tác giả.

Không có gì đáng nói nếu sự gia cố đó được những người trong cuộc đầu tư công sức, tâm huyết. Đằng này, một vở tập chỉ chừng 7-10 buổi, trong đó nhiều buổi bắt đầu từ lúc nửa đêm, ĐD, DV mạnh ai nấy sáng tạo theo ý mình. Ra mắt công chúng là một vở diễn ghép từ những mảnh rời rạc, lỏng lẻo.

Vở Bí mật vườn Lệ Chi

Phim điện ảnh, truyền hình, gameshow... đang “ngốn” gần như toàn bộ lực lượng DV của SK. Ngay cả IDECAF - SK thường ít bị động trước lịch chạy sô của DV hiện cũng phải hủy tất cả các suất của chương trình tái diễn những vở kịch lịch sử trong chuỗi hoạt động mừng sinh nhật SK.

Lịch diễn đã lên trước sáu tháng để DV sắp xếp thời gian và hợp đồng thuê điểm diễn. Nhưng giờ chót phải hủy kế hoạch vì không thể tập trung DV tập luyện, củng cố lại trước khi tái diễn.

Ông Huỳnh Anh Tuấn cho biết: “Thực trạng khó khăn của SK hiện nay là diễn biến tất yếu theo chu kỳ. Khoảng cuối thập niên 1990 đến đầu những năm 2000, SK từng rơi vào “cảnh ngộ” tương tự. Tuy nhiên khó khăn của SK trong chu kỳ này càng tăng gấp bội do chịu thêm ảnh hưởng từ khán giả đang có quá nhiều sự lựa chọn về nhu cầu giải trí. Trong khi đó SK đã và đang có trào lưu kịch ma, kịch hài được dàn dựng đơn điệu, dễ dãi, làm khán giả mất niềm tin”.

Người làm nghề cần nỗ lực

Đời sống của SK kịch ở TP.HCM hiện nay đang hoàn toàn phụ thuộc vào các đơn vị tư nhân. Phải tự thân vận động trong cuộc cạnh tranh giành thị phần khốc liệt, một số SK bị cuốn vào thị hiếu của khán giả, bỏ qua tiêu chí tốt đẹp ban đầu khi xây dựng.

Người làm nghề chân chính đang bị ném vào cuộc đua không cân sức khi những vở kịch được đầu tư chăm chút từ kịch bản, công tác dàn dựng đến những buổi tập như vắt kiệt sức của DV đang dần trở nên lẻ loi trong đời sống SK.

SK đang “loạn nhịp” với những vở diễn đơn thuần giải trí hoặc chỉ để hù dọa khán giả, hoặc câu khách với những yếu tố sốc, sex, đồng tính... Nguy hiểm hơn khi có những nhà quản lý SK xác định vở diễn chỉ sáng đèn tối đa 10 suất để tính quy mô đầu tư, khả năng thu hồi vốn… ngay từ khi dựng vở. Kiểu làm việc cẩu thả này càng khiến khán giả quay lưng.