Nguy cơ có chất cấm trong thực phẩm cho người tập thể thao

Hàng bán một đằng, giấy chứng nhận một một nẻo

Chúng tôi đến cửa hàng My P. chuyên bán thực phẩm chức năng hỗ trợ người tập thể thao trên đường Tái Thiết (Q.Tân Bình, TPHCM). Nhân viên ở đây giới thiệu với chúng tôi sản phẩm Mass Muscle Gainer giúp làm tăng cơ, giảm cảm giác thèm ăn, giá 3 triệu đồng/bịch 9kg, nhập từ Anh, được Công ty TNHH Thương mại B. đăng ký công bố sản phẩm. Nhưng sau đó, người bán lấy cho chúng tôi xem một gói bột khác được đóng trong túi zip khoảng 1kg, giá 335.000 đồng.Nhân viên cửa hàng giải thích: “Sản phẩm được chia ra từ bịch 9kg, phù hợp với người muốn dùng thử. Anh bán trên Shopee, ngày nào cũng có vài chục khách mua”. 

Tại đây, chúng tôi còn được giới thiệu loại đạm tăng cơ Whey protein rule 1, được chiết từ bịch 4,5kg, giá 555.000 đồng/kg; nếu bán nguyên bịch thì giá 3,7 triệu đồng. Nhân viên cửa hàng giới thiệu rằng, sản phẩm này đã được Công ty TNHH MTV N. xin cấp công bố sản phẩm.
Tuy nhiên, hai bản công bố sản phẩm mà nhân viên cửa hàng này cho chúng tôi xem được thực hiện từ năm 2018 và 2019 và đó chỉ là nội dung công bố mà công ty nộp cho cơ quan chức năng chứ không phải là giấy xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm do cơ quan chức năng cấp. Dấu mộc đỏ đóng trên giấy là dấu của công ty chứ không phải của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế). 

Nhiều cửa hàng bán sản phẩm được chiết từ hộp lớn nên sản phẩm có thể bị pha trộn thêm các chất khác - ẢNH: THANH HOA

Theo tìm hiểu của chúng tôi, một số cửa hàng bán các sản phẩm này cố tình đặt tên nhái theo tên các đại lý lớn, đăng giấy chứng nhận được cấp cho các đại lý chính thức để lừa người tiêu dùng. Cửa hàng Thế Giới Whey (TP.Thủ Đức, TPHCM, chủ yếu bán online) giới thiệu, các sản phẩm sữa tăng cơ Whey protein rule 1, sữa tăng cơ Concentrate, sữa tăng cân Muscle Mass Gainer được chiết từ sản phẩm chính hãng. Cửa hàng này cho chúng tôi xem ảnh chụp giấy chứng nhận để chứng minh mình đang bán sản phẩm của công ty nhưng trên giấy chứng nhận ghi cấp sản phẩm cho đại lý Thegioiwhey ở Q.3, TPHCM. Khi chúng tôi liên hệ, nhân viên đại lý Thegioiwhey khẳng định, giấy chứng nhận này được cấp cho họ chứ không cấp cho cửa hàng trên. 

Hàng chiết dễ bị trộn chất gây hại 

Phó giáo sư - tiến sĩ - dược sĩ Nguyễn Hữu Đức (Trường đại học Y Dược TPHCM) cho biết, khi sử dụng các sản phẩm tăng cân, tăng cơ, người dùng cần tham khảo ý kiến chuyên môn. Không ít người bị đau đầu, táo bón, đầy hơi, co thắt dạ dày, tiêu chảy, dị ứng sau khi dùng các sản phẩm này do dùng sai cách hoặc lạm dụng. Có những người chưa tới 30 tuổi đã bị bệnh gút (gout) do lạm dụng các sản phẩm này. Ông khuyến cáo: “Tuyệt đối không dùng các sản phẩm dạng chiết bởi chúng rất dễ bị pha trộn các loại bột khác. Đó có thể là các loại bột ngũ cốc kém chất lượng, gây hại cho gan, thận”. 

Tiến sĩ Huỳnh Khánh Duy (Khoa Kỹ thuật hóa học, Trường đại học Bách khoa TPHCM) khẳng định, không chỉ sản phẩm dạng chiết mà ngay cả những sản phẩm chưa khui nhưng không rõ xuất xứ đều có nguy cơ chứa các loại phụ gia, chất cấm, như chất tạo nạc cho heo, bò. 
Nếu chứa chất tạo nạc cho heo, bò (clenbuterol và salbutamol), sản phẩm sẽ làm giãn cơ hô hấp, giúp dễ thở, giảm tỷ lệ mỡ, tăng sự hấp thu protein ở cơ khiến cơ to lên, tim cũng to lên. Do sự to lên không phải do luyện tập nên sức chịu đựng của sợi cơ và tim rất yếu, không dẻo dai, có thể gây vỡ tim (một biến chứng của nhồi máu cơ tim). Các chất tạo cơ này còn gây mất cân bằng nội tiết tố, gây nhiều bệnh về nội tiết. 

Ông Phạm Văn Thọ - Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ chống hàng giả Việt Nam (Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ người tiêu dùng) - cho biết, khi mua sản phẩm, người tiêu dùng nên tìm hiểu thông tin đơn vị nhập khẩu, phân phối, mã số công bố trên nhãn phụ. Hiện có tình trạng dán nhãn giả với các thông tin giả, mã phản hồi nhanh (QR) giả nên người tiêu dùng cần tra trên trang web của Cục An toàn thực phẩm hoặc ban an toàn thực phẩm của địa phương xem doanh nghiệp có đăng ký công bố sản phẩm hay không; nếu có thì liên hệ đến doanh nghiệp để tìm cửa hàng, đại lý phân phối chính thức. 

Thanh Hoa