Người Việt dùng thuốc chứa nguyên liệu Trung Quốc gây ung thư từ năm 2015?

Công văn 13441 của Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế vào ngày 13/7 yêu cầu thu hồi các loại thuốc có hoạt chất Valsartan được sản xuất từ nguyên liệu Trung Quốc có thể gây ung thư.

Rà soát bước đầu ghi nhận có 9 loại thuốc trong nước và 14 loại thuốc do công ty dược nước ngoài sản xuất thuốc Valsartan có chứa nguyên liệu của Công ty Zhejiang Huahai Pharmaceutical (Trung Quốc).

Ngoài ra, Cục Quản lý Dược cũng công bố thêm 14 loại thuốc chứa Valsartan chưa có báo cáo về nguồn gốc nguyên liệu, cũng bị tạm ngừng nhập khẩu, lưu hành và sử dụng trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Bệnh nhân ung thư tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM

Thuốc chứa nguyên liệu gây ung thư trúng thầu từ 2015

Thử dò tìm tên của 23 loại thuốc buộc phải thu hồi, chúng tôi phát hiện một số thuốc đã trúng thầu ở các tỉnh năm 2015.

Đó là 429.712 viên thuốc Valbelis 80/12,5mg (VN-17297-13) của Công ty Laboratorios Lesvi, S.L (Tây Ban Nha) sản xuất được Công ty dược phẩm và trang thiết bị y tế Đại Trường Sơn trúng thầu vào Sở Y tế TP.HCM. Và 12.000 viên được Công ty dược phẩm Trung ương 2 trúng ở Sở Y tế An Giang.

Tương tự, 250.000 viên thuốc Divales 160mg (VD-21500-14) của Công ty TNHH dược phẩm Shinpoong Daewoo của Hàn Quốc sản xuất trúng thầu vào Sở Y tế TP.HCM.

Valsgim-H 80 - một trong những thuốc đang bị thu hồi vì có nguồn gốc từ nguyên liệu có tạp chất gây ung thư

Thuốc Rusartin (VD-11322-10) do Công ty Roussel Việt Nam sản xuất cũng trúng thầu 119.500 viên vào Sở Y tế An Giang. Hoặc 20.000 viên Valsacard 80 mg (VN-17145-13) do Công ty Polfarmex S.A của Ba Lan sản xuất, Công ty TNHH TM Dược phẩm Mười Tháng Ba trúng thầu vào Bệnh viện đa khoa Đồng Tháp.

Rõ ràng, với kết quả trúng thầu này, người dân đã uống loại thuốc huyết áp được sản xuất từ nguyên liệu Valsartan chứa tạp chất gây ung thư - NDMA từ tận năm 2015.

Chúng tôi thử tìm kiếm 23 loại thuốc này trong danh sách trúng thầu năm 2016. Kết quả cũng cho thấy sự hiện diện của một số loại thuốc chứa Valsartan nguồn gốc từ Trung Quốc.

Đơn cử như 52.400 viên thuốc Valsgim 80 mg (VD-23495-15) do Công ty cổ phần dược phẩm Agimexpharm sản xuất trúng thầu vào Sở Y tế Bà Rịa – Vũng Tàu. 31.020 viên Valsgim 80 mg và 9430 viên thuốc Valsgim 160 mg (VD VD-23494-15) trúng thầu vào Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM.  

Người bệnh luôn tin tưởng vào thuốc trúng thầu

Hay 30.000 viên thuốc Divales 160 mg (VD-21500-14) của Công ty TNHH dược phẩm Shinpoong Daewoo sản xuất trúng thầu vào Sở Y tế Bà Rịa – Vũng Tàu; 21.500 viên Divales 160 mg trúng thầu vào Sở Y tế Đắk Nông.

Sở Y tế Bình Định cũng mua 9.000 viên thuốc Rusartin (VD-11322-10) của Công ty Roussel Việt Nam sản xuất.  Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM mua 30.000 viên thuốc Valbelis 80mg + 12,5mg (VN-17297-13) do Laboratorios Lesvi, S.L (Tây Ban Nha) sản xuất.

Đến năm 2017, loại thuốc có nguồn gốc nguyên liệu Trung Quốc tiếp tục trúng thầu vào các bệnh viện.

Cụ thể, mặt hàng thuốc Valsgim-H 80 (VD-23496-15) do Công ty cổ phần dược phẩm Agimexpharm sản xuất, trúng thầu 10.000 viên vào Bệnh viện Bình Dân TP.HCM (công bố ngày 8/3/2017); 40.000 viên Valsgim-H 80 cũng trúng thầu vào Bệnh viện Nguyễn Tri Phương TP.HCM (kết quả thầu công bố tháng 2/2017); 150.000 viên Valsgim-H 80 trúng thầu vào Bệnh viện Quận Thủ Đức. Bệnh viện Quận Thủ Đức còn trúng 300.000 viên thuốc Valbelis 80/12,5mg (VN-17297-13) do Công ty Laboratorios Lesvi, S.L (Tây Ban Nha) sản xuất.

Những người già là đối tượng phải uống nhiều thuốc chứa hoạt chất Valsartan để trị bệnh tim mạch

Thuốc rẻ nguồn gốc từ Trung Quốc

Nhiều bệnh viện cho biết, những loại thuốc đã trúng thầu nhiều năm trước đều đã sử dụng hết, kể cả thuốc vừa mới bị phát hiện sử dụng nguyên liệu Valsartan có tạp chất N-nitrosodimethylamine (NDMA) gây ung thư của Công ty Zhejiang Huahai Pharmaceutical (Trung Quốc).

Bệnh nhân ung thư đang điều trị tại một bệnh viện

Bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Quận Thủ Đức (TP.HCM) cho biết: NDMA (N-nitrosodimethylamine) được dùng trong sản xuất nhiên liệu tên lửa, chất chống oxy hóa, phụ gia dầu nhờn… NDMA được hấp thu chủ yếu qua đường ăn uống. Khi cơ thể hấp thu nhiều NDMA sẽ bị tổn thương gan, nhức đầu, sốt, ói, vàng da, phù nề gan. Lâu dài có thể gây ung thư gan, thận, dạ dày, ruột. NDMA là chất gây ung thư thực nghiệm trên đông vật, được Mỹ xếp vào nhóm có khả năng gây ung thư cho người.

PGS.DS Nguyễn Hữu Đức, giảng viên trường Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, hiện nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam sử dụng nguyên liệu sản xuất thuốc rẻ tiền có nguồn gốc Trung Quốc. Trong khi, các loại thuốc gốc sẽ không sử dụng loại nguyên liệu rẻ tiền này. Tuy nhiên việc xác định khả năng bị ung thư xuất hiện sau bao lâu kể từ lúc sử dụng các thuốc này sẽ rất khó. Người dân không nên bỏ thuốc đang sử dụng mà nên đem đến để bác sĩ đổi thuốc khác.

Kết quả thầu quốc gia cho thấy 250.000 viên thuốc Divales 160mg (trong danh sách bị thu hồi) đã trúng thầu vào Sở Y tế TP.HCM vào năm 2015

Như vậy, trong vòng 3 năm qua, rất nhiều người dân đã sử dụng thuốc huyết áp có chứa tạp chất gây ung thư nhưng đến nay, ngoài chuyện thu hồi thuốc, cấm lưu hành… vẫn chưa thấy một phương án nào dành cho việc kiểm tra sức khỏe người dân sau khi lỡ uống các loại thuốc nói trên.

Ngoài ra, các doanh nghiệp dược Việt Nam dính vào sự cố này cũng chưa đưa ra bất cứ phát ngôn nào, ít nhất về trách nhiệm của mình trong việc cung cấp nguồn thuốc kém chất lượng này.  

Hiếu Nguyễn