Người trẻ chọn "đồ qua tay" để bảo vệ môi trường

“Đồ qua tay” là sản phẩm đã sử dụng, còn gọi là đồ cũ, đồ “si”, “second hand” hoặc “2hand”. Trước đây, nhiều người thường nghĩ đó là quần áo rất cũ được nhập lậu từ nước ngoài, bán dưới dạng đổ đống ngoài chợ với giá chỉ vài ngàn đến vài chục ngàn đồng/sản phẩm. Nhưng nay “đồ qua tay” đã được “lên đời”, được bày bán tại các cửa hàng sang trọng, trên các nền tảng thương mại điện tử. Tất cả đều là sản phẩm được các cửa hàng mua lại từ nhu cầu thanh lý của người tiêu dùng trong nước…

Đủ hình thức kinh doanh "đồ qua tay"

Giới trẻ đang có xu hướng thích sử dụng “đồ qua tay” bởi vừa tiết kiệm chi phí, kéo dài vòng đời sản phẩm, vừa bảo vệ môi trường (ảnh chụp tại cửa hàng Labb)

Tranh thủ giờ nghỉ trưa, chị Minh Đức (quận 3, TPHCM) đem túi đồ cũ đến cửa hàng Labb Thanh Lý Ký Gửi (đường Lê Văn Sỹ, quận 3, TPHCM) để ký gửi, đồng thời nhận số tiền cửa hàng đã bán số sản phẩm cũ mà chị đã gửi từ 16/3 - 15/4. 

Với mỗi sản phẩm ký gửi, cửa hàng Labb lấy chiết khấu 15% (đối với đồ thiết kế, thuộc nhãn hiệu nội địa) hoặc từ 20 - 30% tùy số lượng cụ thể. Chị Minh Đức cho biết, trong tổng số 19 sản phẩm chị ký gửi, cửa hàng đã bán được 17 sản phẩm, tổng số tiền thu được là 1 triệu đồng, nằm trong nhóm khách hàng có sản phẩm bán được nhiều nhất, doanh thu cao nhất.

“Quần áo, giày dép tôi ký gửi đều là sản phẩm còn mới hơn 80%, có nhiều sản phẩm chỉ mặc chụp hình 1-2 lần với bạn bè nên vẫn còn tag trên sản phẩm. Tôi có thói quen ký gửi thanh lý quần áo từ 2 năm nay. Việc này vừa giúp tôi có thêm một khoản tiền, vừa giúp những người có ít điều kiện hơn tiếp cận được các sản phẩm tốt với giá cả phải chăng” - chị Minh Đức chia sẻ. 

Chúng tôi tìm đến cửa hàng Labb thì thấy hàng chục bạn trẻ đang tất bật lựa chọn giày, quần áo, mỹ phẩm, nước hoa, mắt kính, đồng hồ. Tại đây, sản phẩm đều mới từ 80% trở lên. Nếu phân khúc bình dân có giá dao động từ 30.000-100.000 đồng/sản phẩm thì phân khúc cao cấp sẽ là sản phẩm còn tag, giá dao động từ vài trăm ngàn đến cả triệu đồng/sản phẩm.

Cầm một chiếc đầm nhãn hiệu Uniqlo vẫn còn tag với giá gốc niêm yết là 1.299.000 đồng, nhân viên cửa hàng Labb cho biết, cửa hàng bán lại cho khách với giá chỉ 450.000 đồng vì đây là hàng chưa mặc. Hay chiếc túi xách hiệu Charles & Keith chưa sử dụng có giá gốc là 950.000 đồng sẽ được thanh lý với giá 420.000 đồng. Riêng dòng nước hoa, cửa hàng chấp nhận thu mua sản phẩm đã sử dụng một ít, như chai nước hoa Le Labo được khách mua khi đi du lịch tại nước ngoài, giá nhà sản xuất trên 6 triệu đồng nhưng do khách đã sử dụng một ít nên giá thanh lý tại Labb là 2.150.000 đồng. 

Chị Bích Vân - một khách hàng đang lựa đồ tại Labb - nói, do tính chất công việc thường xuyên gặp khách hàng nên cứ cách 2-3 tháng, chị Vân lại mua quần áo mới. Thay vì chọn hàng mới 100%, chị chọn “đồ qua tay” vì tiết kiệm được hơn nửa chi phí nhưng vẫn theo kịp xu hướng thời trang. Sau khi sử dụng vài lần, chị Vân thường gửi những sản phẩm này cho người thân ở quê. 

Cửa hàng Đồ Đã Lâu (Võ Văn Tần, quận 3, TPHCM) chọn kinh doanh “đồ qua tay” là những sản phẩm thời trang, phụ kiện, đồ thủ công theo phong cách cổ điển. Tất cả đều đồng giá 10.000 đồng. Tại đây, mỗi cuối tuần còn có các buổi workshop miễn phí, hướng dẫn khách làm đồ thủ công, tái chế. “Với khách đến mua sản phẩm, chúng tôi khuyến khích mang ốp lưng điện thoại đến để tân trang, vừa kéo dài vòng đời sản phẩm, vừa chung tay bảo vệ môi trường” - đại diện cửa hàng này nói. 

“Đồ qua tay” được giới trẻ săn đón, lựa chọn còn là các sản phẩm công nghệ. Như Cửa Hàng Thanh Lý - shopthanhly.vn (quận 4, TPHCM) chuyên kinh doanh sản phẩm công nghệ máy tính, iPad, đồng hồ, điện thoại, xe máy… với giá chỉ bằng 70% so với giá gốc. Một chiếc điện thoại iPhone 12 Promax mới 80 - 90% có giá chỉ 12 triệu đồng, máy tính HP ram 8Gb như mới có giá 6,5 triệu đồng…

Ông Nguyễn Đức Minh - Giám đốc tăng trưởng tại cửa hàng này - cho biết, trong bối cảnh vật giá leo thang, trong vòng 2 năm trở lại đây, nhu cầu mua hàng hiệu đã qua sử dụng tăng cao do giúp khách tiết kiệm chi phí không nhỏ. 

Sản phẩm “đồ qua tay” còn được nâng cấp khi trưng bày tại các phiên chợ, hội chợ, sàn thương mại điện tử. Vào đầu tháng Sáu, Nhà Thiếu nhi TPHCM đã phối hợp với nhóm Mầm Xanh, hội quán Các Bà Mẹ tổ chức chợ phiên đồ cũ, đồ tái chế. Sự kiện thu hút 50 gian hàng tham gia. Tại đây, nhiều sản phẩm quần áo đồ hiệu, còn nhãn nhưng được bán với giá chỉ 10.000-20.000 đồng/sản phẩm, nhiều đôi giày hiệu Nike, adidas mới toanh được thanh lý chỉ bằng 50% giá gốc.

“Hội quán thường tổ chức các phiên chợ “Hành động xanh” để hội viên có cơ hội thu dọn, bán đi những sản phẩm không cần dùng nữa, làm thông thoáng không gian sống. Người bán thu được một khoản tiền còn người mua có cơ hội mua được sản phẩm giá rẻ” - chị Nguyễn Thị Thanh Thúy - Hội trưởng hội quán Các Bà Mẹ - nói. 

Xu hướng toàn cầu 

Chị Nguyễn Thị Thúy Châu - chủ hệ thống cửa hàng Labb (hiện hệ thống này có 7 cửa hàng) - cho biết xu hướng tiêu dùng của người trẻ hiện nay rất khác. Dù hầu bao hạn hẹp nhưng các bạn trẻ vẫn dành phần lớn ngân sách cho nhu cầu quần áo bởi luôn muốn mặc đẹp. Song song đó, các bạn trẻ ngày càng đề cao xu hướng sống xanh, ý thức nhiều hơn về việc tái sử dụng sản phẩm thời trang để bảo vệ môi trường.

Thế nên thay vì mua sản phẩm mới, các bạn chọn “đồ qua tay”. Đa số các bạn quan tâm tới mẫu mã, chất liệu, độ mới của sản phẩm hơn là giá cả.

“Chúng tôi chỉ nhận sản phẩm dành cho lứa tuổi trẻ trung, ưu tiên khách có cá tính, có gu ăn mặc. Nhờ đó, sản phẩm tại hệ thống ít “đụng hàng”. Hiện tại, số lượng ký gửi quần áo cũ của khách hàng tại Labb dao động khoảng 10.000 sản phẩm/tháng/cửa hàng, số lượng sản phẩm bán ra cũng xấp xỉ số lượng khách đã ký gửi. Điều đó cho thấy nhu cầu sử dụng “đồ qua tay” của giới trẻ rất cao” - chị Nguyễn Thị Thúy Châu chia sẻ thêm. 

Giáo sư, tiến sĩ Lê Huy Bá - chuyên gia môi trường - cho biết, việc tái chế - kinh doanh - sử dụng “đồ qua tay” giúp vòng đời sản phẩm được kéo dài, giảm bớt lượng rác thải. Đây là một phần của mô hình kinh tế bán tuần hoàn. 

Trong những năm gần đây, khi nguồn tài nguyên trên thế giới ngày càng cạn kiệt, nhiều quốc gia như Thụy Điển, Phần Lan, Pháp, Canada, Hà Lan, Thụy Sĩ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Malaysia… đã tiên phong trong việc tái sử dụng các nguồn tài nguyên một cách hiệu quả thông qua phát triển kinh tế tuần hoàn, bán tuần hoàn, chỉ khi sản phẩm không còn làm được gì nữa thì mới biến chúng thành rác thải. 

Phổ biến nhất là mô hình “thu cũ đổi mới”. Khách hàng có thể gửi 1 sản phẩm cũ cho cửa hàng để nhận 1 sản phẩm mới với mức giá đã giảm. Những sản phẩm thu lại sẽ được chia làm nhiều loại, loại tốt nhất sẽ bán trên các nền tảng trực tuyến tại các nước đó, loại khá được chuyển đến các thị trường có yêu cầu thấp hơn, loại kém được xử lý để tái chế. “Trong thời gian tới, xu hướng này khá phát triển tại Việt Nam, không chỉ ở sản phẩm thời trang, hàng gia dụng mà còn ở lĩnh vực thực phẩm” - giáo sư, tiến sĩ Lê Huy Bá nhận định. 

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho biết thêm, xu hướng mua bán trao đổi “đồ qua tay” đã có từ lâu nhưng phát triển mạnh mẽ nhất từ sau đại dịch COVID-19. Nhiều người chọn hình thức tiêu dùng trên vì ngoài việc tiết kiệm còn nhằm mục đích bảo vệ môi trường. Mới đây, theo kết quả nghiên cứu của tổ chức tư vấn RedSeer Consulting (Ấn Độ), doanh thu thị trường “đồ qua tay” ở Việt Nam hiện tại là 1,1 tỉ USD nhưng thị trường này sẽ ngày càng phát triển, vượt mức 5 tỉ USD vào năm 2026. Có 83% người Việt Nam được hỏi đã nói rằng từng mua “đồ qua tay” và sẽ tiếp tục mua. Các mặt hàng “đồ qua tay” phổ biến là điện tử, gia dụng và quần áo. 

“Trước đây, “đồ qua tay” chỉ thu hút tầng lớp trung niên, người già, người có thu nhập thấp… thì nay, theo khảo sát của công ty tư vấn phân tích dữ liệu GlobalData (Anh), đồ cũ thu hút cả nhóm khách hàng trong độ tuổi từ 8-35, người có điều kiện kinh tế” - tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh cho hay. 
 

Hoa Lài