Người tiêu dùng chưa được lợi từ chính sách giảm thuế VAT

Doanh nghiệp lúng túng 

Theo Nghị định 15/2022, các loại hàng hóa, dịch vụ không được giảm thuế VAT theo chính sách mới bao gồm hàng hóa, dịch vụ trong lĩnh vực viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hóa chất, hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Tuy nhiên, hiện không ít doanh nghiệp (DN) vẫn còn lúng túng, không rõ lĩnh vực kinh doanh, sản xuất của mình có được giảm thuế hay không. Đại diện một công ty sản xuất nhựa gia dụng cho biết, theo Nghị định 15/2022 thì hạt nhựa nhập khẩu thuộc sản phẩm chịu thuế 10%. Vậy khi sản xuất sản phẩm rồi bán ra thì thuế suất là 10% hay 8%? Rất nhiều DN cho rằng, ở đầu vào, thuế là 10% thì khi bán ra vẫn phải bán với giá đã tính thuế là 10%. 

Một cán bộ thuộc Công ty Thương mại - Xuất nhập khẩu Ngân Hà băn khoăn, Nghị định 15/2022 nêu cồn 80 độ thuộc sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nên không được giảm thuế VAT, vậy DN đang nhập khẩu cồn 75 độ thì sản phẩm bán ra có được giảm thuế VAT hay không. “Nếu sản phẩm không được giảm thuế mà DN giảm thì có khi sẽ bị truy thu thuế, bị phạt. 

Các chuyên gia cho rằng chính sách giảm thuế VAT là đúng đắn, sẽ kích thích người dân mua sắm nhiều hơn - Ảnh: T.Hoa

Nhiều chủ kinh doanh lẫn người tiêu dùng cũng chưa rõ sản phẩm mình đang bán, đang mua có được giảm thuế VAT hay không. Khi chúng tôi hỏi mua chai dầu ăn 5 lít tại một tiệm tạp hóa trên đường An Dương Vương (Q.8, TPHCM), chủ cửa hàng vẫn báo với giá 220.000 đồng/bình như hồi trước tết Nguyên đán. “Tôi chưa nghe thông tin về việc giảm thuế VAT trên sản phẩm. Hiện tôi mới nhập sản phẩm và vẫn được nhà phân phối đưa bảng giá cũ nên vẫn bán với giá như cũ”, chủ cửa hàng này cho biết lý do chưa điều chỉnh giảm giá bán. 

Cần truyền thông rộng rãi

Ông Nguyễn Quốc Anh - Chủ tịch Hội Cao su nhựa TPHCM - cho biết hội đã triển khai thông tin giảm thuế VAT đến các DN hội viên nhưng vẫn còn nhiều DN chưa hiểu rõ quy định do chưa cập nhật đầy đủ thông tin. “Giảm thuế suất VAT hiếm khi xảy ra và mặc dù DN chỉ thu hộ số thuế này cho Nhà nước nhưng cả DN và người tiêu dùng đều được lợi. Giá sản phẩm được giảm sẽ có tác dụng kích thích người tiêu dùng mua sắm nhiều hơn, còn DN thì có cơ hội gia tăng sản xuất, thu hồi vốn đọng tại các đại lý. Do đó, rất cần cơ quan thuế truyền thông thật tốt về chính sách giảm thuế này” - ông Nguyễn Quốc Anh nói. 

Luật sư Trần Xoa - chuyên gia thuế, Giám đốc Công ty Luật TNHH Minh Đăng Quang - thông tin những ngày gần đây, ông liên tục nhận được các cuộc gọi thắc mắc từ các DN về vấn đề này. Khi DN không hiểu rõ, còn vướng mắc, họ sẽ chọn cách “không giảm thuế cho chắc” để tránh những rắc rối về sau. 

Theo luật sư Trần Xoa, việc giảm thuế suất thuế VAT lần này là một chính sách tốt, đối tượng được giảm thuế rộng rãi hơn chứ không giống lần giảm thuế suất thuế VAT từ 10% xuống 7% trong hai tháng cuối năm 2021, vốn chỉ áp dụng cho các dịch vụ vận tải, du lịch đang bị tê liệt do ảnh hưởng của dịch bệnh. Tuy nhiên, để chính sách đi vào đời sống, cần có biện pháp kiểm tra, kiểm soát, nhắc nhở đối với các điểm kinh doanh vì đa phần các điểm này bán hàng không có hóa đơn, ít bị kiểm soát, kiểm tra về giá bán. Nếu DN giảm thuế trên sản phẩm nhưng điểm kinh doanh lại không giảm thì người kinh doanh sẽ hưởng lợi chứ không phải người 
tiêu dùng. 
Luật sư Trần Xoa cho rằng, có thể yêu cầu các điểm kinh doanh treo bảng thông báo giảm thuế VAT từ 10% xuống còn 8% để người tiêu dùng biết, từ đó đòi quyền lợi của mình. “Hiện các DN có nhiều vướng mắc, rất cần cơ quan thuế tổ chức đội ngũ tuyên truyền sâu rộng, thường xuyên, có bộ phận chuyên trả lời, giải quyết vướng mắc liên quan đến chính sách giảm thuế này” - ông kiến nghị. 

Theo đại diện nhiều DN, hiện sức mua sản phẩm đang rất yếu, trong năm 2022, sức mua sẽ không thể bằng năm 2019 và 2020. “Để kích cầu mua sắm, mức giảm thuế suất VAT nên nhiều hơn 2%, tốt nhất từ 3-5%. Khi sức cầu tăng, DN đẩy mạnh sản xuất thì sẽ đóng thuế cho Nhà nước nhiều hơn” - chuyên gia thuế Nguyễn Thái Sơn nói. 

Thanh Hoa